اسراف هرگونه زیاده روی و تجاوز از حد اعتدال است. راغب در «مفردات» می نویسد: «السرف: تجاوز الحد فی كل فعل یفعله الانسان.» (1)
امام صادق (علیه السلام) میانه روی را از سپاهیان عقل ذكر می كند و اسراف و زیاده روی را از اضداد آن بر می شمارد. (2)
علی (علیه السلام) می فرماید: «مافوقَ الكِفافِ اسرافٌ.»(3)
تبذیر به معنای پراكندن شیء و به اصطلاح همان «بریز و بپاش» است. فرق بین اسراف و تبذیر در این است كه اسراف در امور مالی به معنای زیاده روی در مخارج و هزینه زندگی است، ولی تبذیر به معنای اتلاف و مصرف اموال در راه های غیر شایسته و موارد نابجا است. اسراف و زیاده روی در هر چیزی ممكن است، اما تبذیر فقط در امور مالی تحقق می یابد. در آیات و روایات انواع اسراف سیاسی، اجتماعی، فردی، اخلاقی و عبادی مطرح شده است، اما تبذیر اعطا و خرج كردن مال در امور غیر لازم و گناهان و نیزاعطای تمام اموال خود به دیگران است. البته در بعضی از روایات تبذیر و اسراف مترادف و به معنای زیاده روی در امور مالی آورده شده است.
**********************************
1 ـ الراغب الاصفهانی، مفردات الفاظ القرآن؛ ص 407، دمشق، دارالقلم.
2 ـ تحف العقول، ص 296.
3 ـ غررالحكم، حدیث 9465.

نوشتن دیدگاه