هر چیزی زکاتی دارد. مثلاً خدای متعال ثروتی به کسی عنایت میکند، شکرانهی آن، دادن زکات است. زکات دو معنا دارد: یکی هرس کردن و از حشو زواید پاک کردن است و دیگری رویش و بالندگی. لذا در احادیث مثلاً داریم : زَکاةُ العِلمِ نَشرُهُ(1)؛ زکات دانش این است که انسان داناییهایش را از دیگران دریغ نکند و به آنها هم بیاموزد. امیرالمؤمنین امام علی عليه السّلام فرمود: زَکاةُ الجَمالِ، العِفافُ(2)؛ شکر زیبایی، پاک کردن روح و وجود خویش از آلایشها و زمینهسازی برای رشد و تعالی روح، عفاف است. لذا زن زیبا در مقام زکات زیبایی و جمالش، باید عفّت و پاکدامنی و حیا و پوشیدگی را پیشه کند.
پیغمبر اکرم (صلّي الله عليه و آله و سلّم) مطلب تکان دهندهای به حضرت زهرا (سلاماللهعليها) فرمودند: یا فاطمةُ! ما مِن اِمرأَةٍ تَزَیَّنَت حُسنَها وَ خَرَجَت مِن بَیِتها بِأَحسَنِ مَلبوسٍ حَتّی یَنظُرَ اِلَیهَا النّاسُ، اِلاّ لَعَنَها مَلائِکَةُ السَّمواتِ و الاَرَضینَ وَ کانَت في غَضَبِ الله حَتّی تَموتَ وَ یُؤمَرُ بِها اِلَی النّار(3):
ای فاطمه جان! هیچ زنی نیست که زیباییها و جمال خود را زینت کند و با زیباترین و نیکوترین جامههای خود از خانه خارج شود تا نگاه مردمان را به سوی خویشتن جلب کند، مگر اینکه همهی ملائکهی آسمانها و زمین او را لعنت و نفرین خواهند کرد و تا زمان مرگ در غضب و خشم الهی خواهد بود و پس از مرگ، فرمان داده میشود که او را در دل آتش بیفکنند.
همچنین آن حضرت فرمودند : أیَّة امراة تطیّبت ثم خرجَت مِن بیتها فهی تلعن حتی ترجع الی بیتها : (4) هر زنی که خود را معطر سازد ، سپس از خانه اش بیرون اید ، تا زمانی که به خانه اش بازگردد ، مورد لعن و نفرین الهی است .
این تذکّری است که پیامبر اکرم (صلّي الله عليه و آله و سلّم) به فاطمه زهرا (سلاماللهعليها) میدهند تا زنان مؤمن بدانند اگر به مسئلهی پوشش و حجاب بیاعتنایی کنند و در جمع نامحرمان خودآرایی و جلوهفروشی و طنّازی کنند، چگونه مورد نفرین همهی ملائکه آسمانها و زمین قرار خواهند گرفت و مشمول خشم و غضب الهی خواهند بود و فرجام آنها، گرفتار شدن به آتش دوزخ است.
در رسالههای عملیّه یکی از موارد غسلهای مستحب، غسل زنی است که عطری استعمال کرده و بوی عطر او را مرد نامحرمی استشمام کرده است. اسپریهای خوشبو کننده، ادکلنها، حتّی گاهی اوقات کرمهای نرم کنندهای که عطر در آن به کار رفته و به دلیل خشکی دست و ترک خوردگی پوست استفاده میشود امّا بوی عطر آن در محیط متصاعد میشود و توجّه مرد را به سمت بدن زن جلب میکند، باعث ميشود دیگر توجّهی به شخصیّت انسانی زن نشود.
نکتهی بسیار شایان توجّه در زمینهی مستحب بودن استفادهی عطر در جامعه برای مردان و نهی اسلام از این کار برای خانمها این است که به موجب یافتههای فیزیولوژیستها، مردها از خانمها در برابر بوها بسیار حسّاسترند و لذا تأثیری که بوی عطر یک خانم بر روی مردها میگذارد بسیار شدیدتر از تأثیری است که بوی عطر یک مرد بر خانم دارد(5).
هر عاملی که توجّه مرد را به جای شخصیّت انسانی زن به سمت بدن او جلب میکند، عامل منفی است و اسلام دستور داده است زن از آن بر حذر بماند تا به عنوان یک انسان در جامعه به او نگاه شود، نه به عنوان یک عروسک ملوس برای لذّتجوییهای مردهای آلوده و شهوت پرست.
پی نوشت ها :
1. آمدي، غررالحكم، ص 44.
2. آمدي، غررالحكم، ص 256.
3. قائمی ، در مکتب فاطمه ، بخش 6 ، فصل 17 ، فراز در زینت ها
4. صدوق ، ثواب الاعمال ، ص 231.
5. ن. ك. به: فيزيولوژي گايتون، سال 2003 ميلادي. بخش حواسّ شيميايي، چشايي و بويايي. قسمت جستجوي احساسهاي اصلي بويايي، بحث ماهيّت عاطفي بويايي.
برگرفته از : کتاب حجاب و حقوق زن در ترازوی اندیشه و ایمان، مهدی طیّب، صفحۀ 52