چرا امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) الگو است؟

(زمان خواندن: 6 - 11 دقیقه)

دکتر «کریس هیور» از علی (علیه السلام) می گوید :
گفت و گوی خواندنی با اسلام شناس و اندیشمند مسیحی ایرلند
شخصیت مولا علی (علیه السلام) همواره در تاریخ، مورد توجه خاص و عام بوده است، به طوری که شواهد و مستندات تاریخی گواه این مطلب است که حتی مخالفان آن امام همام نیز بر بسیاری از ویژگی های بی نظیر شخصیتی آن حضرت اذعان داشته اند. تا چه رسد به اندیشمندان منصفی که همواره تلاش کرده اند در مورد خصوصیات و شخصیت والای آن بزرگوار از جنبه های مختلف سخن رانده و یا قلم فرسایی نمایند.
در این میان کم نبوده اند حتی اندیشمندان غیر مسلمان که شیفته سجایای اخلاقی، ایمانی، شجاعت و عدالت و پارسایی بی نظیر امام علی (علیه السلام) گشته و سعی در بیان و به تصویر کشیدن آن نموده اند.
دکتر “کریس هیور” اسلام شناس و اندیشمند مسیحی اهل ایرلند، از جمله کسانی است که طی سال ها مطالعه و تحقیق درباره اسلام، تلاش نموده است تا چهره واقعی اسلام و رهبران بزرگ آن نظیر پیامبر (صلی الله علیه و آله)، امام علی (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) را به جامعه غربی و غیر مسلمان معرفی نماید.
نکاتی که در زیر می آید حاصل گفتگوی خبرنگار شفقنا در لندن با دکتر “کریس هیور” در باره شخصیت حضرت علی (علیه السلام) و تاثیرگذاری وی بر جامعه اسلامی و نیز جایگاه ارزشمند آن حضرت به عنوان الگویی برتر، نه تنها برای مسلمانان بلکه برای جامعه بشری در تمام زمان ها است.
دکتر کریس در مورد سابقه شناختش نسبت به مولا علی (علیه السلام) می گوید:
من سی سال پیش زمانی که مطالعاتم را درباره اسلام آغاز کردم از وجود شخصیتی به نام علی (علیه السلام) آگاه شدم اما اهمیت و شخصیت واقعی او را زمانی درک کردم که تعاملم را با دانشجویان و اساتید شیعه آغاز کردم.
این نکته بسیار مهم است که هر کسی می تواند حقایقی را درباره زندگی آن حضرت جمع آوری کند، اما تنها کسانی که او را به عنوان رهبر جامعه مسلمانان که منصوب شده الهی است، دوست دارند، می توانند ارتباطی واقعی با وی برقرار کنند. که این دوست داشتن جزیی از دوست داشتن خداوند است.
اگر کسی خدا را دوست دارد، پس مطمئنا آنهایی را هم که دوستدار خداوند هستند، دوست دارد.
در طول سال ها من مشاهده کرده ام که چگونه شیعیان علی (علیه السلام) با افتخار به دنبال مطالعه و ترجمه آثار و نوشته های او و سپس پیروی و تقلید از وی در زندگی خود بوده اند.
چون افرادی هستند که از طریق نگاه به زندگی کسانی که آنها را دوست دارند روش واقعی زندگی را درمی یابند.
وی در مورد شخصیت آن حضرت معتقد است:
از ابتدایی که علی وارد ماجرای اسلام شد او به واسطه شجاعت و اتخاذ موضعی واحد، فردی تاثیر گذار بود.
او به عنوان یک پسر جوان نسبت به نبوت پسر عمویش محمد (صلی الله علیه و آله) متقاعد شده بود و تمایل به ایستادگی در این راه و اعلام وی به عنوان پیامبر خدا و بیعت با او داشت و او اولین فرد از اعضای خانواده پیامبر اسلام بود که به وی ایمان آورد.
این شجاعت چه در میدان جنگ و چه در بسیاری از موارد مانند خوابیدن به جای پیامبر در رختخواب وی در ماجرای هجرت آن حضرت از مکه به مدینه، موجب تقویت اسلام و پیامبرگردید.
شفافیت و ایمان وی از ابتدا به خوبی نشان داده شد. به عنوان یک پسر جوان او در آن هنگام واژه هایی را از پیامبر می شنید که هم جذاب بود و هم گاه پر هیبت و همراه با ترس، واژه هایی مانند اینکه او برادر ،دوست ، وصی و جانشین وی است. اینها بار سنگینی بر شانه های جوان او بود.
او ناظر همه جلوه های سنت پیامبر بود و می بینیم که چگونه از آن، مدلی برای زندگی خود ایجاد می کند وآن را به دیگران نیز منتقل می نماید.
حتی آنهایی که بعد از وفات پیامبر حق او را برای رهبری امت اسلام نادیده می گیرند واز رهبری او حمایت نمی کنند،خرد ودانش عمیق وی را در راه اسلام به رسمیت می شناسند وبه طور مدام از او به عنوان یک مشاور دانا تقاضای مشاوره می کردند.


امام علی الگوی بشر امروز :
این اندیشمند مسیحی در خصوص این که آیا شخصیت های تاریخی که در گذشته های دور زندگی می کردند برای جهان امروز که دنیایی کاملا متفاوت از گذشته است می توانند معیار رفتار و عمل قرار گیرند،براین باور است که:
شخصیت های بزرگ مذهبی تنها به پیروانشان در زمان خود تعلق ندارند.آنها در زندگی تسلیم محض اراده الهی هستند و بنابراین به طور خاص به خداوند تعلق دارند.و چون خداوند آفریننده همه موجودات است وانسان نیز توسط خداوند و از یک منشاء آفریده شده است و پروردگار همه انسان هاست نه عده ای برگزیده ،ازاین رو همه آنهایی که به خداوند تعلق دارند ،به همه نوع بشر هم تعلق دارند.
ساده زیستی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) :
یکی از ویژگی های حضرت علی (علیه السلام) ساده زیستی او بود. در روایات آمده است که او همواره از یک نوع غذا میل می فرمود و هرگز نمی پذیرفت که چند نوع غذای متفاوت و متنوع بخورد.
در عصری که فقر گسترده و گرسنگی در یک طرف آن قرار دارد و در مقابل، بیماری چاقی ناشی از خوردن در طرف دیگر، به یاد یک گفته اخلاقی در دهه ۱۹۸۰برای مقابله با فقر می افتیم که می گوید:” مردم نیمکره شمالی باید تا حد ممکن ساده زندگی کردن را از مردم نیمکره جنوبی یاد بگیرند”
ما امروزه شاهد بحران بزرگ مهاجرت و پناهندگی در جهان هستیم ،به طوری که ده ها میلیون انسان، کشور و خانه های خود را ترک و به سوی کشورهای دیگر فرار می کنند. بحرانی که امروزه بر زندگی مردم مرفه اروپا تاثیر گذاشته، تنها بخشی از مهاجران کشورهای سوریه ،عراق و افغانستان را شامل می شود که فقط از یک مرز بین المللی عبور کرده و به دنبال مکانی امن در کشورهای همسایه می گردند.
حال باید دید که چگونه امام علی (علیه السلام) می تواند واکنشی ایجاد کند و رفتار او مثالی باشد در خدمت بیداری و نرم کردن دل های افراد غنی جامعه تا در جهت رفع دردها ورنج های نیازمندان کاری انجام دهند. آن گونه که علی در برابر نیازمندان چنین عمل می کرد.


امام علی الگویی برای سیاستمداران و حاکمان :
دکتر هیور الگوگیری از امام اول شیعیان توسط سیاستمداران امروز را این گونه بیان می کند:
علی (علیه السلام) به همراه همسرش بانو فاطمه (سلام الله علیها) برای نظاره کردن سنت های پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در جایگاه ویژه ای قرار داشت. او روش پیامبر را هنگامی که وارد مجلسی می شد دیده بود و این که هر جا فضایی برای نشستن بود می نشست نه اینکه مانند کسی که دارای تاج و تختی است جایی مخصوص برایش حفظ شده باشد. از این رو این برابری ،مساوات و در دسترس بودن، مشخصه بزرگ زندگی علی به عنوان رهبر سیاسی جامعه خود بود.
او جدا و به دور از مردم نبود بلکه یکی از افراد برجسته از کنار همان هایی بود که رهبریشان را به عهده داشت.
حتی می توانم بگویم که، ژست کوچک “پاپ” رهبر کاتولیک های جهان در استفاده از یک اتومبیل معمولی کوچک و دوری گزیدن از استفاده از لیموزین های ساخت آمریکا، این معنی را برای ما در بر دارد که چگونه این ها می تواند نشانه های قوی ای برای رهبران زمانه ما باشد.
ما همه، آشنایی ناگواری با رجزخوانی ها و گزافه گویی های متکبرانه سیاستمداران داریم، کسانی که هنگام انتخابات وعده های غیر قابل عمل به مردم می دهند و از این طریق انتخاب می شوند در حالی که فقط موقعیت شخصی خود را ارتقاء می دهند. و ما می توانیم این را مقایسه کنیم با رفتار علی (علیه السلام) در هنگام وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله) تا زمانی که همه جامعه آماده پذیرش او برای رهبری اش شد.
او از همان ابتدا می دانست که ازسوی خداوند برای جانشینی پیامبر انتخاب شده است. او این را از لب های خود پیامبر شنیده بود و اینکه او این را با اراده خود نگفته است بلکه این اراده خداوند است.
در عین حال او با درخواست جایگاه برحقش، خود را تحقیر نکرد ویا با تحریک حامیانش از طریق ادعای رهبری، موجب به راه انداختن جنگ داخلی میان مسلمانان نشد.
این “فروتنی و توکل به خداوند” می تواند به عنوان یک الگو در برابر” تکبر” و این تصور که “ما بهتر می دانیم” به کار گرفته شود.

علی (علیه السلام) راهنمایی برای خانواده های امروز :
دکتر کریس هیور در پاسخ به این سوال که علی (علیه السلام) چگونه می تواند الگویی برای خانواده های امروزی در تربیت فرزندان شان باشد معتقد است، که بشر امروز باید بیاموزد که چگونه از فرصت های زندگی خود برای تربیت نسل جوان بهره گیرد و می گوید:
راه زندگی ،آموختن از کسانی است که از نزدیک در میان آنها رشد می کنیم .بعد از وفات حضرت خدیجه (س) دو نفر، نزدیک ترین افراد به پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند ، یکی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دختر بزرگوار پیامبر و دیگری پسر عموی او حضرت علی (علیه السلام).
آنها راه زندگی را به شکلی که قرآن و سنت پیامبر مشخص می کرد به صورت مستقیم و دست اول از او جذب کردند.
به نوبه خود آنها نیز سرمشق و نمونه ای شدند برای فرزندان شان حسن و حسین (علیهم السلام) ، برای آموختن علم ودانش و بینش به آنها، از راهی که خود نیز زندگی شان را بر مبنای آن ساخته بودند.
در واقع آن دو پسر جوان همواره با پدر بزرگ خود تا پیش از وفات آن بزرگوار همراه بودند.
این در واقع استفاده درست از سرمایه زمان و فرصت های زندگی است که نیاز بزرگ جامعه مدرن ماست و باید از آن بهره ببریم. زیرا بسیاری از عوامل دیگر هستند که بر روی فرزندان ما تاثیر می گذارند.
مانند : همسالان آن ها ،رسانه ها ،اینترنت ،شخصیت های مشهور و عوامل دیگرکه همگی اینها به سادگی می توانند چنان آنها را به امور دیگر مشغول کنند که فرصتی برای سرمایه گذاری در زمینه شخصیت اخلاقی نسل جوان باقی نگذارد.
سوال اینجاست که اینک از چه طریق و چگونه خانواده ها در جامعه غربی می توانند در معرض تماس واقعی با پدربزرگ و مادر بزرگ قرار گرفته به طوری که تاثیرات تماس بین نسلی احساس شود.


انسانیت در برابر دشمن:
دکتر کریس، جوانمردی ،فتوت و اوج انسانیت مولا علی (علیه السلام) را در رفتار و اخلاق آن بزرگوار به هنگام مبارزه با دشمنانش ، می بیند و آن را اینگونه توصیف می کند:
علی (علیه السلام) با وجود اینکه در مبارزه با دشمن و شجاعت و تهور شهرت داشت اما حتی در کشتن دشمن خویش هم با احساس مسئولیت عمل می کرد و من بسیار تحت تاثیر رفتار او در ماجرای معروف مبارزه اش با دشمن (اشاره به عمرو بن عبدود در جنگ خندق) قرار گرفتم ،هنگامی که او بر حریف خویش غلبه کرده و در حال فرود آوردن ضربه نهایی بود که دشمن بر چهره او آب دهان انداخت و امام علی (علیه السلام) در آن حال از کشتن دشمن صرف نظر کرد و شمشیر خود را به کناری نهاد و رو به یاران خود گفت، اگر قبل از این عمل اورا کشته بودم با بهترین انگیزه و در راه خدا او را کشته بودم اما بعد از رفتار او، این گمان متصور می رفت که من او را به خاطر خشم خودم و انگیزه شخصی کشته ام.
اینک این سوال به وجود می آید که در دوره مدرن چه تعداد انسان، زندگی خود را به خاطر انگیزه های سیاسی اشخاصی که به انسانیت دشمن خود احترام نمی گذارند از دست داده اند؟
ما می بینیم که علی (علیه السلام) همواره تلاش می کرد تا در صورت امکان از جنگ پرهیز کند و هیچ گاه در گرماگرم خشم و عصبانیت به سمت جنگ خیز برنداشت.
گرفتن جان انسان دیگری که ما را به مبارزه طلبیده امری است بسیار جدی و حساس که نباید از روی خشم و عصبانیت باشد.
امروزه سلاح های مدرن جنگی نظیر: بمباران هوایی، توپخانه های دوربرد، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک های بزرگ و سلاح های کشتار جمعی همگی به لیستی از تلفات جنگی تبدیل شده اند.
در حال حاضر در جنگ ها و درگیری ها، بیشتر غیر نظامیان و به ویژه زنان و کودکان بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ کشته می شوند و تعداد افراد کشته شده در جنگ ها سرسام آور است و همان طور که در دکترین جنگ نا متقارن بیان می شود “زندگی یک نفر از ما به ارزش هزار نفر از آنان است”

کلام آخر اینکه با این اوصاف آیا در این دوران چیزی می تواند برتر و بالاتر از پیامبر اسلام و امیرالمؤمنین امام علی (علیهماالسلام) به عنوان نمونه و الگو برای ما باشد؟

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page