آیت‌الله العظمی سید تقی طباطبایی قمی از مراجع عالیقدر شیعیان به ملکوت اعلی پیوست.
این مرجع تقلید که چند روز پیش به کربلای معلی سفر کرده بود پس از زیارت قبور ائمه اطهار به ملکوت اعلی پیوست.
سید تقی طباطبایی قمی متولد اسفند ۱۳۰۱ (رجب ۱۳۴۱ قمری) و از مراجع تقلید شیعه است.
وی یکی از تنها سه نفری است که آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی در زمان حیات خویش، اجتهاد وی را به صورت کتبی اعلام و تائید کرده است. دو نفر دیگر سید علی سیستانی و میرزا علی فلسفی بوده‌اند.
سید تقی طباطبایی قمی (مشهور به حاج آقا تقی قمی) در اسفند ماه سال ۱۳۰۱ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدر او سید حسین طباطبایی قمی از مراجع بزرگ تقلید بود که سال‌ها مرجعیت عام حوزه‌های علمیه را بر عهده داشت و در پی ابراز مخالفت با فرمان رضا شاه مبنی بر کشف حجاب اجباری زنان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) ناچار به ترک ایران و اقامت در عراق شد.
برادر وی سید حسن طباطبایی قمی نیز از مراجع مطرح تقلید و منتقد نظریه ولایت فقیه بود که در سال ۱۳۸۶ درگذشت.
وی مقدمات را نزد پدر خود فرا گرفت و سپس به همراه پدر به کربلا و نجف رفت. وی چندین سال از محضر آیات عظامی چون مرحوم سید محمدهادی میلانی، سید عبدالهادی شیرازی، حسین حلی، محمدکاظم شیرازی، محمدعلی کاظمینی بروجردی و به خصوص سید ابوالقاسم خویی استفاده کامل نمود و به درجه اعلای علم، فقاهت، حکمت، فلسفه و رجال دست یافت.
پس از رسیدن به درجات عالی اجتهاد، وی شروع به تدریس در متون فقه و اصول در نجف پرداخت و سپس در مسجد هندی در حوزه علمیه نجف شروع به تدریس خارج فقه و اصول کرد.
بر طبق اسناد موجود آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی در زمان حیات و با وجود داشتن شاگران زیاد، تنها برای سه نفر از شاگردانشان اجازه کتبی اجتهاد صادر کردند. نخستین اجازه به میرزا علی فلسفی در ذی القعده ۱۳۸۰ هجری قمری اختصاص داشت. دومین اجازه کتبی در ذی الحجه همان سال به آیت‌الله العظمی سیستانی داده شد و اجازه سوم نیز برای آیت‌الله تقی قمی نوشته شد.
به گفته صاحب خویی فرزند آیت‌الله خویی، به جز این سه نفر هیچ فرد دیگری از سوی پدرش اجازه اجتهاد دریافت نکرده است.
در پی اخراج تعداد کثیری از روحانیان بزرگ توسط رژیم بعث عراق از نجف، وی نیز به ناچار در سال ۱۳۵۹ مجبور به ترک نجف شد. وی سپس به شهر قم رفت و مشغول به تدریس فقه و اصول در حوزه علمیه قم شد. از آن تاریخ تا کنون وی همچنان در شهر قم سکونت داشت.
وی تالیفات متعددی بر جای گذاشته است که عمدتاً به زبان عربی نوشته شده است و تعدادی از آن‌ها به زبانهای فارسی و انگلیسی هم برگردانده شده. در زیر عناوین تعدادی از کتابهای وی آمده است:
آراؤنا فی أصول الفقه (دوره ۳ جلدی)
الأنوار البهیة فی القواعد الفقهیة
الدرر و اللئالی فی فروع العلم الإجمالی
الدلایل فی شرح منتخب المسایل (دوره ۵ جلدی)
العروه الوثقی (دوره ۲ جلدی)
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الاجارة
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی - کتاب المضاربة
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی (کتاب الاجتهاد و التقلید)
الغایة القصوی فی تعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الخمس جلد
الغایة القصوی فی تعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الصوم جلد
الگوی زن اصیل و آزاد
أمیر المؤمنین (علیه السلام)
ثلاث رسائل (العدالة، التوبة، قاعدة لاضرر)
دراساتنا من الفقه الجعفری
شهید کربلا از قبل از ولادت تا بعد از شهادت
عمدة المطالب فی التعلیق علی المکاسب (دوره ۴ جلدی)
مباحث فقهیة – الوصیة – الشرکة – صلة الرحم
مبانی منهاج الصالحین (دوره ۱۰ جلدی)
مصباح الناسک فی شرح المناسک (دوره ۲ جلدی)
هدایة الأعلام إلی مدارک شرائع الأحکام
در سال ۱۳۶۳ و به همت عباس حاجیانی دشتی، مجموعه گفتارهای سید تقی طباطبایی قمی در کتابی تحت عنوان درسهایی از شفاعت منتشر شد. این کتاب تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است.
منبع : ابنا
