مقاله ها

امام باقر (علیه السلام) :
هرگاه یکی از شما برای ادرار کردن یا مدفوع بخواهد جامه از تن بیرون آورد و عورت خود را گشاید باید بگوید « بسم الله الرحمن الرحیم » پس شیطان با شنیدن این ذکر چشم خود را از او بر هم گذارد تا او از کارش خارج شود.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 43
امام حسن مجتبی (علیه السلام) :
از امام (علیه السلام) دربارۀ حدود و آداب توالت کردن سؤال شد؛ فرمود: رو به قبله مکن و پشت به آن نیز منشین و اگر در فضای باز و بیابان بودی روبه باد منشین و پشت به باد مکن.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 47
 
امام باقر (علیه السلام) :
طول دادن نشستن در توالت موجب بیماری بواسیر می گردد.( بواسیر همان بیماری معروف است که در آن غده ای به حسب مورد در درون مقعد یا بیرون آن ظاهر می گردد و زخم و خونریزی از آن عارض می گردد.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 56
 
امام صادق (علیه السلام) :
همانا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نهی فرمودند از اینکه شخص در توالت پاسخ کسی را بگوید یا با کسی سخن بگوید تا آنکه از کار خود فارغ شود.
بحار جلد 77 صفحۀ 175
 
امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) :
هیچ بنده ای نیست مگر آنکه خداوند فرشته ای بر او گمارده است که هر وقت او به توالت رفت گردن او را به سمت پایین بگرداند تا او نجاستی که از او خارج می شود را ببیند سپس آن فرشته به او گوید: ای فرزند آدم این بود نهایت و نتیجۀ آن چیزی که برایش تاب و تلاش می کردی پس بنگر که آن را از چه راهی و از کجا فراهم ساخته بودی و اکنون به چه صورتی در آمده است پس در آن حال سزاوار است بنده بگوید بار خدایا روزی حلال نصیبم گردان و از حرام بدور و برکنارم دار.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 38
 
امام باقر (علیه السلام) :
هرگاه امیر المؤمنین علی (علیه السلام) به بیت الخلاء وارد می شد می فرمود: حمد و سپاس خداوندی را که آنچه از مواد غذایی را که لازمۀ بدن ماست در ما حفظ می کند و آنچه را که زائد است از ما دفع می نماید و چون از آنجا بیرون می آمدند دست بر شکم خود می گذاشتند و می فرمودند: حمد و سپاس خدائی را که در پیکر ما ابزار گشودن اندام را برای دفع مواد زائد سوار کرد و آلات بستن آن را مقرر فرمود. و فضولات غذائی را از من دفع نمود و قوت آنها را در من بجای گذاشت پس این نعمت باز و بسته شدن اندام برای دفع ادرار و مدفوع چه بزرگ نعمتی است که توانایان از درک آن عاجزند و نمی توانند قدر آن را بشناسند.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 40
 
نکته : از دیگر آداب توالت رفتن این است که جایی بنشیند که کسی او را نبیند و هنگام داخل شدن به آنجا ابتدا پای چپ خود را داخل بگذارد و هنگام خروج از آن ابتدا پای راست خود را بیرون گذارد و نیز مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند و سنگینی بدن را بر پای چپ بیندازد. موقع رفتن به توالت قرآن یا انگشتری که در آن اسامی خدا و ائمه (علیه السلام) حک شده باشد را به همراهش نبرد.
 
آداب و دستوراتی که انسان باید هنگام ادرار کردن مراعات نماید
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) :

به جز در موارد اضطرار و ناچاری اگر انسان بدون علّت ایستاده ادرار کند از رفتارهای غیرانسانی است و مرتبۀ او را تا سطح حیوانات پایین می آورد.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 51
 
امام صادق (علیه السلام) :
هر کس ایستاده ادرار کند بیم آن هست که به جنون و دیوانگی مبتلا شود و اگر این کار را کرد و به دردی بی درمان مبتلا شد، جز خودش کس دیگری را سرزنش ننماید.
بحارالانوار جلد 77 صفحۀ 181
 
امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) :
هرگاه خواستید ادرار کنید آن را با عجله و فشار بر مثانه انجام ندهید که برای بدنتان ضرر دارد.
تحف العقول صفحۀ 117
 
نکتۀ 1:
برای تطهیر آلت ادرار اگر آب قلیل مثل آب آفتابه باشد دو مرتبه روی آلت با وقفه آب می ریزیم یعنی اینکه یکبار آب می ریزیم و چند ثانیه صبر می کنیم و مرتبۀ دوم می ریزیم و اگر آب کُر باشد مثل آب شیلنگ یک بار ممتد روی آن چند ثانیه آب بگیریم آلت پاک می شود.
 
نکتۀ 2:
احادیثی که مطرح شد در خانمها و آقایان کاربردش یکسان است اما آقایان قبل از تطهیر آلت خود از ادرار و پس از بند آمدن قطرات ادرار باید عملی را به نام استبراء انجام دهند که در قسمت بعدی آن را بیان می کنیم.
 
استبراء از ادرار که فقط مخصوص آقایان است
نکته: این بخش فقط مخصوص آقایان است لطفا خانم ها مطالعه نفرمایند ...
حفض بن بختری گوید از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم؛ مردی که ادرار نموده چگونه باید طهارت بگیرد؟ فرمود: سه مرتبه از انتهای مقعد که محل خروج مدفوع است را با انگشت میانه دست چپ می کشد تا برسد به زیر بیضه گاه، آنگاه با دو انگشت شصت و اشارۀ دست چپ سه مرتبه از انتهای آلت می کشد تا سر ختنه گاه سپس با همان دو انگشت شصت و اشارۀ دست چپ سه مرتبه سر ختنه گاه را فشار می دهد. آن گاه دو مرتبه با آب آلت خود را آب می کشد.
استبصار جلد 1 حدیث 136
 
امام صادق (علیه السلام) :
مردی که پس از ادرار استبراء نماید این عمل باعث می شود که تمام قطرات ادرار از مجرای آلت خارج شود و اگر پس از انجام استبراء تا ساق پایش آب از او خارج شود این آب پاک است و ادرار و نجس محسوب نمی شود.
استبصار جلد 1 حدیث 136 (البته اگر ادرار نباشد و شرایط منی را نداشته باشد، یعنی آب با جهش و شهوت و سُست شدن بدن بیرون نیاید)
 
نکتۀ 1:
آبی که بعد از ملاعبه و بازی کردن از انسان خارج می شود و به آن «مَذی» گفته می شود، و آبی که گاهی بعد از مَنی بیرون می آید و به آن «وَذی» گفته می شود، و آبی که گاهی بعد از بول بیرون می آید و به آن «وَدی» گفته می شود (اگر بعد از خروج، بول به آن نرسیده باشد) پاک است. و چنانچه بعد از بول استبراء کند و بعد آبی از او خارج شود، و شک کند که بول است یا یکی از اینها و یا مخلوط است، پاک می باشد.
 
نکتۀ 2:
متأسفانه این حکم بسیار مهم، امروزه در جامعه بسیار بی ارزش تلقی می شود و یا اکثراً از آن آگاه نیستند. و این در حالی است که با کمی تأمل، متوجه اهمیت «استبراء» می شوید. زیرا قبولی تمام عبادت ها بستگی به نماز دارد و قبولی نماز هم بستگی به طهارت صحیح و وضوی صحیح دارد. حال اگر وقتی که یک مرد توالت رود و ادرار کند، اگر استبراء نکند، به طور طبیعی وقتی که از توالت خارج می شود، با کوچکترین تحرک مثلاً نِشستن و بلند شدن، شاید قطره ای آب از او خارج شود. مانند یک شلنگ آب که وقتی آن را جمع می کنید، مقداری از آب باقی ماندۀ درون آن بیرون می ریزد. لذا اگر قطره ای آب از بدنش خارج شود، محکوم به نجاست است.
 
نکتۀ 3:
این نکته را به کسانی می گوییم که احکام اسلامی را قدیمی می دانند و آن این است که: اگر شما آخرت را هم قبول ندارید، اگر می خواهید سالم و انسانوار زندگی کنید باید به دستورات اسلامی مراجعه کنید. مثلاً اروپایی ها که ادعای علم می کنند، وجودشان ناقل کثافت و میکروب است! زیرا آنها وقتی توالت می روند، ایستاده ادرار می کنند. حالا اگر شما یک قطره ادرار را زیر میکروسکوپ بگذارید، می بینید که چقدر میکروب در آن وجود دارد و این قطرات ذره ذره از بدن آنها خارج می شود و هزاران بیماری را تولید می نماید. ولی شرع مقدس اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله) که مذهب شیعۀ دوازده امامی است، با همین دستور (استبراء) از بسیاری بیماری ها نظیر سنگ کلیه و سنگ مثانه و... جلوگیری نموده است، و این امر خیلی مهم است. زیرا در علم پزشکی وقتی مردی سنگ کلیه می گیرد، اصطلاحاً می گویند که این درد زایمان برای مردان است و برخی معتقدند آن مرد برای دفع آن چندین برابر درد زایمان رنج خواهد کشید. ولی انوار مقدس اهل بیت (علیه السلام) با این دستور خود، انسان را از این گونه بیماری ها بیمه نموده اند؛ یعنی کسی که پس از هر بار ادرار کردن استبراء نماید، دیگر تا آخر عمرش سنگ کلیه و سنگ مثانه نمی گیرد. لذا ما باید قدرشناس اهل بیت (علیه السلام) باشیم و برای سلامتی بدن خودمان هم که شده این دستورات را انجام دهیم.
 
امام باقر (علیه السلام) :
استبراء نمودن از ادرار نباید با دست راست انجام گیرد و باید با دست چپ انجام شود.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 55
 
امام باقر (علیه السلام) :
هرگاه دست چپ علیل باشد یا دچار مرضی شده باشد ( مثلا شکسته شده باشد ) اشکال ندارد که انسان با دست راست استبراء کند.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 52
 
امام باقر (علیه السلام) :
محمد بن مسلم گوید به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم مردی در شرایطی قرار گرفته که آبی در دسترس او نیست (مثلا در جاده یا بیابان است) و ادرار به او فشار آورده پس به گوشه ای می رود و ادرار می کند. حال که آب در دسترسش نیست، چه کار باید بکند؟ فرمود: پس از ادرار کردن استبراء می کند و با این عمل دیگر هر آبی که بعد از استبراء از او خارج شود، پاک است و بعد پی کار خود می رود و چون به آب رسید آلت خود را دو مرتبه می شوید.
تهذیب جلد 1 حدیث 71
 
امام باقر (علیه السلام) :
زمانی که استبراء نمودی و قطرات ادرار کاملاً تخلیه شد، دو بار روی آلت خود آب بریز و آلتت را بشوی.
فروع کافی جلد 3 صفحۀ 83
 
نکتۀ 4: برای تطهیر آلت ادرار اگر آب قلیل مثل آب آفتابه باشد دو مرتبه روی آلت با وقفه آب می ریزیم یعنی اینکه یکبار آب می ریزیم و چند ثانیه صبر می کنیم و مرتبۀ دوم می ریزیم و اگر آب کُر باشد مثل آب شیلنگ یک بار ممتد روی آن چند ثانیه آب بگیریم آلت پاک می شود.
 
آداب و دستوراتی که انسان باید به هنگام مدفوع کردن آنها را رعایت کند
امام کاظم (علیه السلام) :
ابی مغیره گوید از امام (علیه السلام) پرسیدم؛ آیا برای تطهیر مقعد حدّی وجود دارد؟ فرمود: باید آنقدر شکاف مقعد را بشویی که اثری از نجاست در مقعد نماند، گفتم اگر ذرات مدفوع شسته شود ولی بوی آن در مقعد یا لباس انسان باقی بماند چطور؟ فرمود: اشکالی ندارد.
تهذیب جلد 1 حدیث 57
 
امام رضا (علیه السلام) :
در شُست و شوی مقعد از مدفوع کافی است که ظاهر شکاف مقعد کاملا شُسته شود و از نجاست و مدفوع پاک گردد. لازم نیست انگشت را درون مقعد نموده و درون آن را نیز پاک کرد.
استبصار جلد 1 حدیث 73
 
امام باقر (علیه السلام) :
شُستن مخرج مدفوع با دست راست از جفاء و ظلم است و کار افراد بی خرد است.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 51
 
نکته: برای تطهیر مخرج مدفوع آفتابه یا شیلنگ را به دست راست می گیریم و روی مقعد آب می ریزیم و با دست چپ روی مقعد دست می کشیم آنقدری که تمام ذرات نجاست پاک شود و دست به خاطر داشتن حسّ لامسۀ خود متوجه می شود که چه زمانی مخرج پاک شده و اگر در دفعه اول طوری شسته شود که ذره ای از غائط در آن باقی نماند، دوباره شستن لازم نیست.
 
امام صادق (علیه السلام) :
عمار ساباطی گوید از امام (علیه السلام) پرسیدم؛ شخصی که مدفوع و ادرار را با هم انجام داده شست و شو را از کدام یک شروع کند؟ فرمود: ابتدا مخرج مقعد خود را با دست چپش می شوید، آنگاه اگر مرد است استبراء می کند و بعد دو بار روی آلتش آب می ریزد و آلتش را آب می کشد.

تهذیب جلد 1 حدیث 76
 
نکته: مخرج مدفوع در شرایطی که آب در دسترس انسان نباشد، با سه تکه کاغذ یا سه تکه سنگ یا سه تکه پارچه پاک می شود ولی آلت ادرار جز با آب، با چیز دیگری پاک نمی شود.
امام علی (علیه السلام) :
هرگاه مدفوع نمودید، محل مقعد خود را با آب سرد بشویید که بیماری بواسیر را از شما دور می سازد.
تحف العقول صفحۀ 117
 
احادیثی دیگر دربارۀ آداب توالت
امام صادق (علیه السلام) :
همانا دوزخیان از عذاب و شکنجۀ چهار کس در اذیّت و آزارند (یعنی چنان این چهار گروه در عذابند که اهل جهنم گویند خدایا ما را از شرّ دیدن عذاب اینها نجات بده و هر عذاب دیگری که می خواهی بر ما روا دار) یکی از این چهار گروه کسانی هستند که دل و رودۀ آنها از شکمشان بیرون ریخته و بر روی آن راه می روند و اینها اشخاصی بودند که در دنیا رعایت نجاست و پاکی را نمی کردند و طهارت از ادرار و مدفوع نمی گرفته و از ترشحات ادرار خودداری نمی کرده اند.
بحارالانوار جلد 77 صفحۀ 167
 
امام صادق (علیه السلام) :
همانا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در حفظ بدن از ترشح قطرات ادرار بیشتر از همۀ مردم پرهیز می کردند و هر وقت اراده می نمودند که ادرار کنند، به مکانی بلند و مرتفع و جایی که خاک زیاد داشت می رفتند که قطرات ادرار به ایشان ترشح نکند.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث
 
امام صادق (علیه السلام) :
روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) همراه اصحاب از قبرستان بقیع عبور می کردند پس بر سر قبری ایستادند و فرمودند: هم اکنون صاحب این قبر را نشاندند و از او سؤالاتی کردند. به آن خدایی که مرا به راستی برگزید، گرزی آتشین بر او نواختند که شعلۀ آن از قلبش زبانه کشید. سپس بر سر قبری دیگر ایستادند و همان سخن را تکرار نمودند آنگاه فرمودند: اگر نبود اینکه دل های شما از جا کنده شود، از خدا می خواستم که صدای این عذاب ها را به گوشتان برساند، چنانچه به گوش من می رسد. اصحاب عرض کردند: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله) مگر صاحبان این قبرها چه کاری کرده بودند که این طور عذاب می شوند؟ فرمود: اولی شخصی بود که وقتی ادرار می کرد استبراء از ادرار نمی کرد و دومی شخص سخن چینی بود که از مؤمنان بدگویی می کرد.
نصایح باب احادیث دوگانه
 
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) :
به یکی از زنان خود فرمودند: به زنان با ایمان دستور بده که با آب سرد خود را از ادرار و مدفوع شست و شو کنند و برای این کار اصرار ورزند زیرا آب سرد پاک کنندۀ اطراف موضع جلو است و از بین برندۀ بواسیر از محل مقعد است.
من لایحضرهُ الفقیه جلد 1 حدیث 56
 
امام صادق (علیه السلام) :
همانا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نهی فرمودند از اینکه شخص با دست راست مقعد خود را شست و شو کند.
تهذیب جلد 1 حدیث 73

منبع : سفينة النجاة

نوشتن دیدگاه