از جمله موضوعاتی که در دوران غیبت امام مهدی (علیه السلام) کرارا مطرح می شود، مسئله متمهدیان (مهدی نمایان) است. همان گونه که قبلا بررسی شد حضرت بقیه الله (علیه السلام) بگاه ظهور علیه ظالمان و بیدادگران و بی دینان قیام خواهد فرمود. متاسفانه، در طول تاریخ، گاهی اوقات این زمینه پاک اعتقادی، مورد سوء استفاده عده ای قرار گرفته، که یا جاه طلب بوده اند و با استفاده از این روحیه حرکت آفرینی انتظار، مردم را به شورشهائی واداشته اند، تا با قیامهای پیروان خود به مقامی برسند، و یا افرادی فریب خورده و مورد حمایت دول استعماری بوده اند. این افراد، خود را بدروغ بعنوان نایب امام یا خود امام معرفی نموده اند. البته این گروه در مبارزات و یا در فریب دادن مردم - پیروزیهائی نیز داشته اند.
از جمله افراد مذکور، غلام امد قادیانی در پاکستان و مهدی نمای وطنی سید باب بوده اند. بد نیست مقداری از شخص اخیر که در ایران بوده و اینک پیروانش موجوداند، سخنی بگوئیم، زیرا مسلک قادیانیها اخیرا در پاکستان در سطح مردم مورد تکفیر واقع شد، و بی اساس بودن ادعاهای غلام احمد قادیانی بر همه آشکار شد. در اواسط قرن سیزدهم، ایران دچار بحرانهای اجتماعی شد که پی آمد آنها زمینه مساعدی شد، تا شخصی مدعی مقاماتی معنوی یا مهدویت شود، و مردم ساده لوح او را پیروی کنند. شخص فوق، جوانی بزاز زاده بود، بنام میرزا علی محمد شیرازی که بسال ۱۲۶۰، ادعای بابیت (نیابت) امام عصر را نمود و مشتی افراد ساده لوح بدور خود گرد آورد. او فرزند میرزا رضای شیرازی و فاطمه بیگم بود و در ۱۲۳۵ هجری در شیراز متولد شد. دوران تحصیل کودکی را در شیراز گذراند و در جوانی به تجارت در بوشهر پرداخت. سپس بعزم تحصیلات برتر، عازم کربلا و نجف گردید، و در آنجا شاگرد سید کاظم رشتی رهبر آن روز شیخیه گردید.
از خصوصیات سید کاظم این بود که در لفافه مدعی نیابت امام غایب بود. پس از فوت سید رشتی، بر سر جانشینی او بین شاگردان اختلاف افتاد، در این بین میرزا علی محمد نیز بیکار ننشست. و با این مقدمات، بسال ۱۲۶۰ هجری به پیروی از استاد خود، مدعی مقام نیابت امام مهدی (علیه السلام) شد و این ادعا را در تفسیری که بر سوره یوسف قرآن نگاشته منعکس نمود. از جمله فراز زیر است که اشراق خاوری (مبلغ بهائی) آن را در کتاب خود آورده و اینک ترجمه آن: خداوند چنین مقرر کرده است که این کتاب (تفسیر سوره یوسف) از نزد حضرت محمد بن الحسن بن علی ... بن علی بن ابی طالب بدست بنده و باب او (ذکر) (۱۰۶) برسد تا دلیل و برهان خداوند بر مردم جهان باشد (۱۰۷) مردم آگاه و بیدار دل، بجهت ادعای او بمخالفت با او پرداختند و سرانجام در مجلسی که در حضور امام جمعه شیراز بر پا شد، باب دست از ادعای دروغین خود برداشت و توبه نمود و آن را انکار کرد. (۱۰۸)
اما پیروان او برایش بتبلیغ پرداختند، تا اینکه او خطر را دوباره احساس کرده، و به اصفهان گریخت. وی در اصفهان، تحت حمایت منوچهر خان گرجی (روسی) در آمد و منوچهر به او وعده داد که چهل ملیون فرانک دارائی خود را به او خواهد بخشید و خواهر زیبای شاه را به ازدواج او در خواهد آورد. (۱۰۹) بهر حال، این نویدها و طرفداری یک عده از پیروان متعصب ناآگاه، باعث شد تا باب به التهاب آید، و دوباره به ادامه ادعایش بپردازد. و بالاخره او که روزی خود را باب امام غایب خوانده بود، و آن را نیز منکر شده بود، چنین اعلام داشت که: من همان قائمی هستم که شما بظهورش وعده داده شده اید. (۱۱۰)
اما از بخت بد او، این ادعا نیز در مجلسی که در حضور ناصر الدین میرزا ولی عهد محمد شاه قاجار - و علمای تبریز بر پا گردید، به توبه او منتهی شد. (۱۱۱) ولی پافشاری بعضی طرفداران، دوباره فریبش داد و برای سومین بار ادعای نبوت نمود و کتاب بیان را در نسخ قرآن و اثبات دین خود نگاشت. اما این سه ادعا کم بود و باب کار بی پروائی را بدانجا رسانید، که خود را خدا خواند (۱۱۲) خدائی؟ آری، خود بسیار جرات! و شجاعت! است که مخلوقی خود را خالق و خدا بخواند.
آری دروغ نیز گاهی جرات می خواهد! پایمردی و ثبات او را ببینید: کسی خود را امام موعود - که بیعت کسی در گردنش نیست - بنامد اما خود را فدائی درگاه محمد شاه بخواند. زهی استقامت، که کسی مدعی مقامی شود که تمام قدرتها تحت سلطه او در می آیند، اما در مقابل ناصر الدین میرزای ولی عهد، التزام پا به مهر بسپارد، که دیگر چنین غلطی! نکند. (۱۱۳) علاوه بر اینها، آیا هیچ یک از ویژگیهای قائم اسلام را داشت؟
آیا پدر میرزا علی محمد، امام حسن عسکری بود؟ و آیا مادرش، نرجس خاتون؟ آیا سال تولد او، برابر میلاد امام مهدی بود؟ و آیا ... و بالاخره آیا او جهان ظلمانی را مالامال از عدالت و داد نمود یا نه؟ بهتر است در این مورد، به ناله میرزا حسین علی نوری (بهاء الله) رهبر دیگر بهائیان، گوش فرا دهید که: از اول دنیا تا حال، چنین ظلمی دیده نشده و شنیده نگشت (۱۱۴) و نیز این نوشته را از فرزند او عباس عبدالبهاء (امام بهائیان) بخوانیم که: جهان در جنگ وجدال است و نوع انسان در نهایت خصومت و وبال، ظلمت جفا احاطه نموده و نورانیت وفا پنهان گشته. (۱۱۵)
تازه این فریادها و ناله ها قبل از جنگهای اول و دوم جهانی بود - مسلما با در نظر گرفتن این دو جنگ و به خاک و خون کشیده شدن حدود ۵۰ ملیون انسان، به میزان برقراری عدالت جهانی این رهبران دروغین، آگاه خواهید شد. آری، سرنوشت آنان که در غیاب امام، بدروغ تکیه بر مسند او زنند چیزی جز رسوا شدن در تاریخ نیست. امید آن که، آنان که فریب این گونه فریبکاران و نیز فریب ساده لوحی خود را خورده اند مقداری آگاهانه بیندیشند و خود را از دام این دو نان آزاد کرده، براه راست اسلام بازگردند. آمین.

پاورقی :
(۱۰۶) این لقب را خود باب بر خویش نهاده بود.
(۱۰۷) رحیق مختوم، چاپ جدید، ص ۳۴: الله قد قدر ان یخرج ذلک الکتاب فی تفسیر احسن القصص من عند محمد بن الحسن بن علی ... بن علی بن ابی طالب علی عبده لیکون حجه الله من عند الذکر علی العالمین بلیغا.
(۱۰۸) اشراق خاوری، تلخیص تاریخ نبیل، صفحه ۱۴۱.
(۱۰۹) شوقی، قرن بدیع، جلد اول، صفحه ۱۱۴ - فاضل مازندرانی، ظهور الحق بخش سوم، صفحه ۱۰۵ - دکتر اسلمنت، حضرت بهاء الله، صفحه ۱۰۴.
(۱۱۰) فاضل مازندرانی، ظهور الحق، صفحه ۱۷۳، پاورقی: انا القائم الحق الذی انتم بظهوره توعدون.
(۱۱۱) ابوالفضل گلپایگانی، کشف الغطاء، صفحه ۲۰۴ - ۲۰۵.
(۱۱۲) علی محمد باب، لوح هیکل الدین.
(۱۱۳) کشف الغطاء، صفحه ۲۰۱ - ۲۰۴.
(۱۱۴) میرزا حسین علی بهاء، مجموعه الواح بزرگ چاپ مصر، لوح رئیس فارسی، صفحه ۱۰۵.
(۱۱۵) عباس افندی، مکاتیب، جلد سوم، صفحه ۱۱۹.

نوشتن دیدگاه