خداوند در قرآن کریم میفرماید :
پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب می شوند و خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مؤمنان و مهاجران در آنچه خدا مقرّر داشته اولی هستند ، مگر اینکه بخواهید نسبت به دوستانتان نیکی کنید این حکم در کتاب نوشته شده است.{1}
بنابر این آیه ، اهل تسنن میگویند چون عایشه همسر پیامبر بود پس ام المؤمنین است.
دو مطلب باید بررسی شود:
اولا : ام المؤمنین بودن به چه معناست ؟
ثانیا : آیا عایشه همسر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) باقی ماند ؟
نکته مهمی که در ابتدا باید به ان اعتقاد پیدا کرد این است که همسر پیامبر بودن لزوما به این خاطر نیست که آن زن دارای کمالات والایی می باشد بلکه امکان دارد دارای رذایل اخلاقی بوده و بنا بر مصالحی این ازدواج صورت بگیرد و خداوند در قران کریم بر این امر مهر تایید می زند و می فرماید :
ضَرَبَ الله ُ مثَل اًللذینَ کفَروا امرأةَ نُوحِ وامراءةَ لوطٍ کانتا تَحتَ عَبْدَینِ مِن عِبادِنَا صَالحینِ فَخَانَتَا هُما فَلَمْ یغْعا عثهما مِنَ اللهِ شیئاً (سوره تحریم آیه262)
خداوند برای کسانی که کافر شدند، همسر نوح و لوط را مثال آورد که تحت فرمان دو بنده صالح ما بودند. و به آن دو خیانت کردند و آن دو نتوانستند آنان را از دست خدا برهانند.
اگر چنین باشد پس چرا به همسران پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) امهات المومنین می گویند و آیا این نشان فضیلت برای آنها نیست ؟
نامیده شدن آنها به مادران مؤمنین تعظیم آنها نیست بلکه به آنها مادر مؤمنین گفته شد تنها برای بیان این مهم که بعد از رسول خدا ازدواج با آنها حرام است.
این حقیقت را خود عاشه نیز اعتراف کرده :
زنی به عایشه گفت : ای مادر.
عایشه گفت : من مادر تو نیستم بلکه مادر مردهای شما هستم {2}
و اما جالب اینجاست که بدانیم عایشه همسر پیامبر(صلی الله علیه و آله) باقی نماند !
شیخ طوسی به سند خود از پیامبر(صلی الله علیه و آله) نقل میکند که خطاب به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود : ای علی تو وصی من بر اهل بیت منی چه مرده باشند چه زنده، و بر زنان من، هر کدام یک از زنان مرا ثابت بداری فردا مرا ملاقات خواهد نمود و هر کدام را که طلاق دهی من از او بری هستم و در روز قیامت مرا نمیبیند و من هم او را نمیبینم و تو بعد از من جانشین من در بین امتم هستی {3}
یعنی حق طلاق زنان پیامبر(صلی الله علیه و آله) توسط پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین علیه السلام داده شده !
منابع :
1- سوره ی احزاب آیه ی 6
2- طبقات ابن سعد جلد 8 صفحه 64
3- غیبت شیخ الطائفه طوسی صفحه 150