مقصود از غیبت امام

(زمان خواندن: 1 - 2 دقیقه)

لازم به توضیح است که مراد از غیبت امام زمان (علیه السلام) آن نیست که حضرتش از جامعه انسانی بیرون رفته و در عالمی جدا زندگی می کند که هیچ کس او را نمی بیند، (1) بلکه مقصود آن است که دیده می شود ولی به شخص و عنوانش او را نمی شناسند، (2) چنان که در خبر است که «یرونه و لا یعرفونه» (3) مردم او را می بینند ولی نمی شناسندش یا «فیری الناس و یعرفهم و یرونه و لا یعرفونه» (4) امام مردم را می بیند و می شناسد ولی آنها او را می بینند اما نمی شناسند. و لذا در بعضی روایات آمده که چون امام آشکار شود مردم گویند ما او را پیش از این دیده بودیم. آری مهدی منتظر غایب و ناشناخته است ولی در میان اجتماعات مسلمین رفت و آمد دارد، و به یاری و کار گشایی شیعیانش می پردازد و درماندگان را کمک و هدایت می فرماید و بخصوص در اماکن متبرکه و مراسم حج حاضر می شود ولی شناخته نمی شود، (5) او در این ویژگی همانند حضرت یوسف (علیه السلام) است که به صریح قرآن برادرانش وی را نشناختند.

پاورقی :
(1) صدوق نام نایب اول و دوم حضرت و تعدادی از وکلای آنها را که در بغداد، کوفه، اهواز، قم، همدان، ری، آذربایجان و نیشابور بوده اند ذکر می کند که امام زمان (علیه السلام) را دیده اند. رک: کمال الدین، ۴۴۲، حدیث ۱۶.
(2) المهدی، ۱۷۷.
(3) منتخب الاثر، ۳۰۱، در این خبر که ابوبصیر از حضرت صادق (علیه السلام) نقل می کند ویژگی امام غایب همانند حادثه حضرت یوسف (علیه السلام) است که برادرانش او را دیدند ولی نشناختند. این خبر با اضافاتی در کتاب الغیبه نعمانی (ص ۱۶۳، حدیث ۴) نیز نقل شده.
(4) کمال الدین، ۴۴۰، حدیث ۸.
(5) همان ماخذ، و همان حدیث، نیز المهدی، ۱۷۷ - ۱۷۸.