تکرار گناه و مداومت آن موجب تیرگى و واژگونى قلب و مسخ انسان از حالت انسانیت به حالت درنده خویى و حیوان صفتى مى گردد، و نیز باعث گناهان بزرگتر مى شود.

به عنوان مثال :
گنهکارى که براى اولین بار لب به شراب مى زند، چون مسلمان است ، آشامیدن چند قطره از شراب براى او بسیار سخت است ، ولى بار دوم کمى آسان مى شود و وقتى زیاد تکرار شد، آشامیدن چند لیوان از آن براى او از آب خوردن آسانتر مى گردد. آرى ! تداوم گناه حتى گناهان بزرگ را براى انسان آسان مى گرداند.
در قرآن آیات متعددى در این رابطه وجود دارد، از جمله : «ثُمَّ کانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن کذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَکانُوا بِهَا یَسْتَهْزِؤُون»(1) ؛ سپس عاقبت آن کسان که مرتکب کارهای بد شدند ناگوارتر بود زیرا اینان آیات خدا را دروغ انگاشتند و آنها را به مسخره گرفتند.
در تاریخ بسیار دیده شده که افرادى بر اثر تداوم گناه و طغیان کارشان به کفر و انکار حق و به مسخره گرفتن آن رسیده است ، اینها از آثار شوم گناه است که دامنگیر گنهکار مى گردد، چنانکه مداومت بر کارهاى نیک و عبادات ، موجب صفاى دل و نورانیت بیشتر روح و جان مى شود. در این باره به روایات زیر توجه کنید:
امام صادق علیه السلام فرمودند، پدرم مى فرمود: ما من شى ء اَفسَد لِلقَلب من خَطیئَةٍ اِنّ القَلب لَیُواقِع الخَطیئَةَ فما تَزالُ به حتّى تَغلبَ علیه فَیصیرُ اَعلاهُ اَسفَله (2) ؛ چیزى بیشتر از گناه ، قلب را فاسد نمى کند، قلب گناه مى کند و بر آن اصرار مى ورزد و در نتیجه سرنگون و وارونه مى گردد. و موعظه در آن اثر نمى نماید.
به طور کلى هرگونه نکبت و بلا، خواه روحى و خواه جسمى از گناه سرچشمه مى گیرد که امام باقر علیه السلام فرمود: و ما مِن نِکبَةٍ تُصیبُ العَبد الاّ بِذَنب(2) ؛ هیچ نکبتى به بنده نرسد مگر به خاطر گناه .

آثار گوناگون گناه
با بررسى روایات بدست مى آید که گناهان مختلف ، داراى آثار گوناگون است ، که ما در اینجا به ذکر چند اثر شوم گناه مى پردازیم :

1. قساوت قلب
امیرمؤمنان على علیه السلام فرمود: ما جَفَّت الدّموعُ الاّ لِقَسوة القُلوب و ما قَست القُلوب الاّ لِکثرة الذّنوب (4)
اشک چشم ها نخشکد مگر به خاطر قساوت و سختى دل ها و دل ها سخت نشود مگر بخاطر گناهان بسیار.
بسیار دیده شده که افرادى بر اثر تداوم گناه و طغیان کارشان به کفر و انکار حق و به مسخره گرفتن آن رسیده است ، این ها از آثار شوم گناه است که دامنگیر گنهکار مى گردد، چنانکه مداومت بر کارهاى نیک و عبادات ، موجب صفاى دل و نورانیت بیشتر روح و جان مى شود.

2. سلب نعمت
امام صادق علیه السلام مى فرماید: پدرم همواره مى فرمود: اِنّ اللّه قَضى قَضاء حَتماً الاّ یُنعِمُ على العبد بِنِعمةٍ فَیَسلُبها ایّاه حتّى یُحدِث العبد ذَنباً یَستَحقّ بذلک النّقمة (5) ؛  خداوند حکم قطعى فرموده که نعمتى را که به بنده اش داده ، از او نگیرد، مگر زمانى که بنده گناهى انجام دهد که بخاطر آن سزاوار کیفر گردد.

3. عدم استجابت دعا
امام باقر علیه السلام فرمودند:
همانا بنده از خدا حاجتى مى خواهد، اقتضا دارد که زود یا دیر برآورده شود، سپس آن بنده گناهى انجام مى دهد خداوند به فرشته مى فرماید: حاجت او را روا مکن و او را محروم ساز زیرا در معرض خشم من درآمد و سزاوار محرومیت شد.(6)

4. الحاد و انکار
رسول اکرم صلّى اللّه علیه و آله در ضمن گفتارى فرمودند: همانا گناهان گمراهى را بر گنهکار مسلط مى نماید تا آنجا که او را به رد ولایت و امامت وصى رسول خدا و انکار نبوت پیامبر و به همین منوال انکار یکتایى خدا و الحاد و کفر در دین خدا، آلوده مى گرداند.(7)

5. قطع روزى
امام باقر علیه السلام مى فرماید: إنّ الرّجُل لَیَذنب الذَّنْب فَیَدرء عنه الرّزق (8) ؛ مردى گناهى انجام مى دهد و در نتیجه روزى از او دور مى شود.

6. محرومیت از نماز شب
امام صادق علیه السلام مى فرماید: إنّ الرّجل یَذنب الذَّنْب فَیحرم صَلاة اللیل (9) ؛ انسان بر اثر ارتکاب گناه از نماز شب محروم مى گردد.

7. عدم امن از حوادث
چیزى بیشتر از گناه ، قلب را فاسد نمى کند، قلب گناه مى کند و بر آن اصرار مى ورزد و در نتیجه سرنگون و وارونه مى گردد. و موعظه در آن اثر نمى نماید.
امیرمؤمنان امام على علیه السلام فرمودند: گنهکار نباید خود را از بلاهاى شبانه و حوادث ناگهانى ایمن بداند.(10) و عواقب شوم دیگر که آنها را فهرست وار ذکر مى کنیم ؛

8. قطع باران
9. ویرانى خانه
10. حبس صدساله قیامت
11. خشم و لعن الهى
12. بلاهاى بى سابقه
13. پشیمانى 14- پرده درى و رسوایى
15. کوتاهى عمر
16. زلزله
17. فقر عمومى
18. اندوه
19. بیمارى
20. تسلط اشرار

پیامبر صلّى اللّه علیه و آله فرمود:
معاذبن جبل مى گوید: در منزل ابوایّوب انصارى و در محضر پیامبر صلّى اللّه علیه و آله بودم که از آن حضرت پرسیدم ، منظور این آیه چیست ؟ «یوم یُنْفخ فى الصّور فَتَاءتون اءفْواجاً» (11)؛ روز قیامت در صور دمیده مى شود، پس مردم گروه گروه مى آیند.
آن حضرت (صلّى اللّه علیه و آله) در پاسخ فرمود: ده گروه از امت من در قیامت که به چهره هاى مخصوصى از سایرین متمایز هستند وارد صحنه مى شوند؛
1- میمون
2- خوک
3- واژگونه
4- کور
5- گنگ و کر
6- زبانشان را مى جوند و از دهانشان چرک که همه را ناراحت مى کند بیرون مى آید.
7- بدبوتر از مردار گندیده
8- پوشیده به لباس هاى آتشین و مس گداخته و چسبان
9- با دست و پاى بریده
10- آویخته شده بر دارهاى آتشین .
گروه اول ؛ سخن چینان ، گروه دوم ؛ حرام خوران ، گروه سوم ؛ رباخوران ، گروه چهارم ؛ ستمگران در قضاوت ، گروه پنجم ؛ از خود راضى و خود بینان ، گروه ششم ؛ علما و قاضیان بى عمل ، گروه هفتم ؛ آزار دهندگان به همسایه ، گروه هشتم ؛ جاسوسان نزد ظالم ، گروه نهم ؛ شهوت رانان و مانع اداى حق خدا از اموال خود و گروه دهم ؛ متکبران مى باشند.(12)
و رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند:
هنگامى که عمل زنا آشکار شود، مرگ ناگهانى زیاد مى گردد... و هنگامى که در ترازو کم فروشى شود، خداوند قحطى و کمبود را بر مردم فرود مى آورد و هنگامى که مردم زکات اموال خود را ندهند زمین برکت هاى خود، از زراعت و میوه و معادن را بروز نمى دهد، .... و هنگامى که قطع صله ى رحم رواج یافت ثروت ها در دست اشرار قرار مى گیرد و هنگامى که امر به معروف و نهى از منکر ترک گردید خداوند اشرار را بر مردم مسلط مى کند، که هر چه نیکان آنها دعا کنند به استجابت نمى رسد.(13)

پی نوشت :
1- سوره روم آیه 10 .
2- کافى ، ج 2 ص 268.
3- کافى ، ج 2 ص 269.
4- کافى ، ج 2 ص 271.
5- کافى ، ج 2 ص 273.
6- کافى ، ج 2 ص 271. بحار، ج 73 ص 329.
7- بحار، ج 73 ص 360.
8- کافى ، ج 2 ص 271.
9- کافى ، ج 2 ص 271.
10- کافى ، ج 2 ص 269.
11-  سوره نبأ آیه 20.
12- مجمع البیان ، ج 1 ص 423.
13- وسائل الشیعه ، ج 11 ص 513.

تبیان

نوشتن دیدگاه