غصب فدک توسط عمر و ابوبکر

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها می فرماید: هَذَا ابْنُ أَبِي قُحَافَةَ يَبْتَزُّنِي نَحِيلَةَ أَبِي وَبُلْغَةَ ابْنَيَّ.
این فرزند ابو قحافه (ابوبكر)، هدیه پدرم و وسیله زندگی ساده فرزندانم را از من می رباید.
(الطبرسي، أبي منصور أحمد بن علي بن أبي طالب ( 548هـ)، الاحتجاج، ج 1 ، ص 145 ، تحقيق: تعليق وملاحظات: السيد محمد باقر الخرسان، ناشر: دار النعمان للطباعة والنشر - النجف الأشرف، 1386 - 1966 م. - ابن شهرآشوب، رشيد الدين أبي عبد الله محمد بن علي السروي المازندراني (588هـ)، مناقب آل أبي طالب، ج 2، ص 50 ، تحقيق: لجنة من أساتذة النجف الأشرف، ناشر: المكتبة والمطبعة الحيدرية، 1376هـ ـ 1956م.)

نکات فرمایش حضرت:
نکته اول
جمله «نَحِيلَةَ أَبِي» اثبات می كند كه فدك هدیه پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله به حضرت بوده است.
طبری:
فكانت خيبر فيئا للمسلمين وكانت فدك خالصة لرسول الله لأنهم لم يجلبوا عليها بخيل ولا ركاب.
خیبر متعلق به همه مسلمانان بود ولی فدك مخصوص رسول خدا بود چون با لشگركشی فتح نشد.
(تاريخ الطبري، ج 2، ص 138  - تاريخ الإسلام ووفيات المشاهير والأعلام، ج 2، ص 422)

جلال الدین سیوطی :
بزار و ابویعلی و ابن ابی حاتم و ابن مردویه از ابو سعید خدری نقل كرده اند:
وقتی آیه «وآت ذا القربي حقه» (ای پیامبر حق نزدیکانت را بپرداز) نازل شد رسول خدا فاطمه را صدا زد و فدك را به وی بخشید.
(السيوطي، الدر المنثور، ج 5، ص 273 ، ناشر: دار الفكر - بيروت - 1993.)

نکته دوم:
فدك تنها محل درآمد فرزندان حضرت زهرا علیهم السلام
جمله «وَبُلْغَةَ ابْنَيَّ» نشان می دهد كه فدك تنها محل درآمد خانواده صدیقه طاهره علیها السلام است.
آنچنان كه امیرمؤمنان علیه السلام نیز در نامه ای كه به عثمان بن حنیف نوشته است ، می فرماید: آری از آنچه آسمان بر آن سایه افكنده، «فدك» در دست ما بود كه مردمی بر آن بخل ورزیده، و مردمی دیگر سخاوتمندانه از آن چشم پوشیدند، و بهترین داور خداست.
(نهج البلاغه ، صبحي صالح ، نامه : 45 ؛ - ابن حمدون،التذكرة الحمدونية، ج 1 ص 99)

نکته سوم:
خلیفه اول حقوق فاطمه علیها السلام را گرفت و نداد
جمله «هَذَا ابْنُ أَبِي قُحَافَةَ يَبْتَزُّنِي» دلالت می كند كه ابوبكر حقوق مسلّم فاطمه علیها السلام را غصب كرده است.
یاقوت حموی (626هـ) در معجم البلدان بعد از نقل جغرافیای فدك می نویسد: وهي التي قالت فاطمة رضي الله عنها: إن رسول اللَه صلي الله عليه وسلم نحلنيها.
این فدك همان است كه حضرت فاطمه علیها السلام گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم او را به من بخشید.(معجم البلدان، ج 4، ص 238)

ابن شُبَّه (262هـ) در تاریخ مدینه از نمیری فرزند حسان نقل می كندكه به زید بن علی گفتم:
وأنا أريد أن أُهَجِّنَ أمر أبي بكر إن أبا بكر رضي الله عنه انتزع من فاطمة رضي الله عنها فدك... فأتته فاطمة رضي الله عنها فقالت إن رسول الله أعطاني فدك فقال لها هل لك علي هذا بينة فجاءت بعلي رضي الله عنه فشهد لها ثم جاءت بأم أيمن فقالت أليس تشهد أني من أهل الجنة قال بلي، قالت فأشهد أن النبي أعطاها فدك فقال أبو بكر رضي الله عنه فبرجل وامرأة تستحقينها ... .
من می خواهم كار ابوبكر را تقبیح كنم كه حق فاطمه علیها السلام را نابود كرد ...
فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نزد ابوبكر آمد و فرمود كه رسول خدا فدك را به من داده است. ابوبكر گفت: آیا شاهدی بر ادعای خود داری؟ فاطمه، علی را آورد و شهادت داد ، آن گاه ام ایمن را برای شهادت حاضر نمود و ام ایمن به ابوبكر گفت: آیا گواهی می دهی كه من اهل بهشت هستم؟ ابوبكر پاسخ داد: آری! ام ایمن گفت: من گواهی می دهم كه رسول خدا فدك را به فاطمه بخشید.
ابوبكر در جواب فاطمه گفت: آیا با شهادت یك مرد و یك زن، می خواهی حق خود را بگیری؟
(تاريخ المدينة المنورة، ج 1، ص 124، ح554 - الصواعق المحرقة علي أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 1، ص 157)

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) وقتی كه احساس نمود ابوبكر به هیچ قیمتی حاضر نیست فدك را به عنوان ملك شخصی حضرت برگرداند آن گاه حضرت فدك را به عنوان ارث پدری مطالبه نمود؛ ولی متاسفانه این بار ابوبكر به حدیث جعلی از رسول خدا صلی الله علیه وآله استناد كرد.
منبع : مصاف