هشتم شوال، سالروز حزن‌ انگیز تخریب بارگاه ائمه بقیع است؛ جنایتی که بی‌تردید بزرگ‌ترین جنایت فرهنگی قرن بیستم به شمار می‌رود. در گزارش حاضر به بررسی جامعی درباره تاریخچه، خاستگاه و بازتاب این جنایت بزرگ پرداخته شده است.

پیامبر به زیارت بقیع می‌رفت
در کتاب «صحیح مسلم» که از کتب اصلی اهل سنت به شمار می‌رود، در حدیث شماره 974 آمده: رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) آخر شب به بقیع می‌رفت، و می‌فرمود: "السلام علیکم دار قوم مؤمنین، وأتاکم ما توعدون، غداً مؤجلون، وإنا إن شاء الله بکم لاحقون، اللهم اغفر لأهل بقیع الغرقد".«طبرانی» در کتاب "الکبیر"، «محمد بن سنجر» در کتاب "مسند" و «إبن شبة» در کتاب "أخبار المدینة" از «أم قیس بنت محصن» که خواهر "عکاشه" بود نقل کرده اند که با حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به بقیع رفت. در آنجا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) به وی گفت: ((یُحشر من هذه المقبرة سبعون ألفاً یدخلون الجنة بغیر حساب، وکأن وجوههم القمر لیلة البدر)). ترجمه: در این قبرستان هفتاد هزار نفر دفن می‌شوند که بدون حساب و کتاب وارد بهشت خواهند شد و صورت آنان مانند ماه شب بدر است.

مساجد تخریب شده در چنین روزی
پیروان فرقه ضاله وهابیت علاوه بر قبور ائمه و غیره که در چنین روزی تخریب کردند، تعدادی مسجد از جمله مسجد الکوثر، مسجد الجن، مسجد أبی القبیس، مسجد جبل النور، مسجد الکبش و غیره را نیز به بهانه‌های مختلف تخریب کرده و با خاک یکسان نمودند. آنان حتی به قبر «عبدالمطلب» جد حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) رحم نکردند.
 
بقیع کجاست؟
تاریخ "بقیع الغرقد" یا "قبرستان بقیع" به دوران قبل از اسلام می‌رسد. مردم مدینه قبل از هجرت مسلمانان، اجساد مردگان خود را در دو گورستان "بنی‌حرام و "بنی‌سالم" و گاهی نیز در منازل و خانه‌های‌شان دفن می‌کردند ولی بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع ـ که در نزدیکی مسجد و منزل پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) قرار داشت ـ تبدیل به قبرستان رایج مسلمانان گردید.
گفته شده است اولین کسی که به توصیه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در بقیع دفن شد «جناب عثمان بن مظعون» بود که از اصحاب خالص پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و ارادتمندان امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) به شمار می‌رفت. سپس برخی از شهدای اُحُد در این محل دفن شدند و بر شرافت آن افزوده شد.
پیروان مکتب اهل‌ بیت(علیهم السلام) به دلیل آنکه پیکر مطهر چهار امام معصومشان ـ امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام محمد باقر،امام جعفر صادق (علیهم السلام) به همراه فاطمه بنت اسد مادر وام‌البنین همسر امیرالمؤمنین(علیه السلام) و اسماعیل فرزند امام صادق ـ در این قبرستان مدفون است به آن توجه دارند. دیگر مسلمانان جهان از فرقه‌ها و کشورهای گوناگون نیز به دلیل وجود این چند قبر و نیز قبور بسیاری از خاندان و اصحاب پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ـ مانند ابراهیم فرزند پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، صفیه عمه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، امهات المؤمنین همسران پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، دختران یا ربائب پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، تعدادی از شهدای جنگ‌های صدر اسلام و شهدای واقعه حرة ـ به این مکان توجه ویژه دارند ؛ اما خشونت و جمود وهابیان مانع از بهره‌گیری مناسب و آگاهی مسلمانان جهان از تاریخ دینشان می‌گردد.
"بیت الاحزان" یعنی مکانی که حضرت فاطمه زهرا(س) در آن برای پدر بزرگوارش(صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز ستم‌هایی که بر وی و همسرش رفته بود می‌گریست نیز در همین مکان قرار دارد.
«مالک بن انس» امام مذهب مالکی و «عثمان بن عفان» خلیفه سوم هم در این قبرستان مدفون‌اند. البته خلیفه سوم پس از قتل، در بیرون از بقیع دفن شد اما با گسترش بقیع از سوی «معاویه» هم‌اکنون در داخل آن قرار دارد.
 
یوم الهدم
در شوال سال 1343 ه.ق. (می 1925 میلادی) وهابیان به سرکردگی «عبدالعزیز بن سعود»، پس از پیروزی بر «شرفای حاکم بر حجاز» و اشغال مکه ، روی به مدینه آوردند و پس از محاصره و جنگ با مدافعان شهر، آن را اشغال نمودند.
آنان پس از اخراج مأموران عثمانی، در هشتمین روز این ماه، اقدام به تخریب قبور ائمه بقیع و دیگر قبور آن ـ مانند قبر عمو، پسر و زنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، قبر ام‌البنین مادر حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)، قبر اسماعیل فرزند امام صادق(علیه السلام) و بسیاری قبور دیگر ـ کردند. آن‌ها حتی قصد داشتند گنبد و بارگاه خود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را نیز تخریب کنند که به دلایلی موفق به انجام این کار نشدند.
حمله به مدینه و تخریب قبور مطهر بقیع، تنها دست‌اندازی آنان به مقدسات اسلامی نبود. بخشی از این جنایات به قرار زیر است:
 
حمله به کربلای معلی
در ماه ذی‌القعده سال 1316 امیر سعود در رأس نیروهای بسیاری از مردم نجد و حبوب و حجاز و تهامه و نواحی دیگر به قصد عراق حرکت نمود و کربلا را محاصره کرد. سپاه مذکور باروی شهر را خراب کردند و به زور وارد شهر شدند. مردم کوچه و بازار را به قتل رسانیدند و نزدیک ظهر با اموال و غنائم فراوان از شهر خارج شدند. خمس اموال را خود سعود برداشت و بقیه را به هر پیاده یک سهم و به هر سوار دو سهم قسمت کرد (یعنی با مردم و اموال کربلا، معمبه کفار را کردند)! مورخان وهابی نوشته‌اند: "… گنبد روی قبر (یعنی قبر امام حسین علیه‌السلام) را ویران ساختند و صندوق روی قبر را که زمرد و یاقوت و جواهرات دیگر در آن نشانده بودند، برگرفتند و آنچه در شهر از مال و سلاح و لباس و فرش و طلا و نقره و قرآن‌های نفیس و جز آن‌ها یافتند، غارت کردند و نزدیک ظهر از شهر بیرون رفتند در حالی که قریب به 2000 تن از اهالی کربلا را کشته بودند."

حمله به نجف اشرف
سعودبن عبدالعزیز، پس از قتل و غارت در کربلا، متوجه نجف اشرف گردید و آن را محاصره کرد و تعدادی از مردم نجف را به قتل رساند. نخستین اقدام مردم نجف این بود که خزانه حرم امیر مؤمنان علی(علیه السلام) را به بغداد منتقل ساختند تا مانند خزانه حرم نبوی به غارت نرود. پس از آن آماده دفاع از وطن و جان خود شدند. رهبر مردم در دفاع از شهر نجف، عالم بزرگ شیعه «علامه شیخ جعفر کاشف‌الغطاء» بود که علمای دیگر نیز او را یاری می‌کردند. تعداد وهابیان مهاجم به نجف 15000 تن بودند که 700 نفر از آنان به هلاکت رسیدند و بقیه به ناچار از شهر عقب نشستند و به غارت نواحی و اطراف پرداختند.
این در حالی است که قرآن مجید، مسلمانان جهان را به ترفیع و تکریم بیوتی که مرکز حمد و تسبیح الهی است، دعوت می‌نماید و می‌فرماید:«فی بُیُوتٍ أَذن الله أَن تُرفَعَ» . جلال الدین سیوطی در کتاب «درّ منثور» می‌نویسد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) این آیه را در مسجد تلاوت کرد. مردی پرسید مقصود از این «بیوت» چیست؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: « خانه‌های پیامبران است». در این هنگام، ابوبکر در حالی که به خانه حضرت زهرا (سلام الله علیها) اشاره می‌کرد، پرسید: آیا این خانه هم از آن‌هاست؟ حضرت فرمود: « نعم من افاضلها» (یعنی آری از برترین و والاترین آن‌هاست.)
مرقد عسکریین (علیهما السلام) که اخیراً به دست همین عاملان ویران گشت، خانه‌های آنان بود که در آن، امامان و مادر گرامی ایشان، خدا را عبادت کرده و به حمد و ثنای او می‌پرداختند. متأسفانه به جای ترفیع و تعمیر، منهدم گردید. رسم خردمندان جهان، حتی رسم پیروان شرایع پیشین این بود که قبور بزرگان و پیامبران را تکریم نموده و با ساختن بنا بر قبور آنان، ادای احترام می‌کردند و هم اکنون قبر خلیل الرحمن در فلسطین اشغالی، و قبور دیگر پیامبران و اوصیای آنان در کشورهای اردن و سوریه و مصر و عراق گواه این مطلب است. متأسفانه اعراب نجد، از فرهنگ اسلامی دور بوده و به جای عمل به آیه «قُل لا اساَلکُم عَلَیهِ أَجراً إلا المَوَدّة فِی القُربی» به دشمنی برخاسته و آثار آنان را همراه با آثار ده‌ها وابسته به خاندان رسالت و دیگر بزرگان دین، منهدم کردند.
 
دلیل ویران شدن قبور بقیع
وهابیان در 8 شوال سال 1343 (هجری قمری) قبور ائمه بقیع را ویران کردند. تا آن زمان بر روی قبور پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در مدینه مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. ائمه بقیع در بقعه بزرگی که به‌ طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر مدینه آن‌ها ضمن تخریب قبور آثاری که بر روی قبور قرار داشت را نیز از بین بردند. در جریان این واقعه بارگاه امام حسن مجتبی، امام سجاد، امام محمد باقر و امام جعفر صادق نیز ویران شد.
این حرکت وهابیان اعتراضاتی در پی داشت. علاوه بر ویرانی قبور امامان شیعه، مزار عبدالله بن عبدالمطلب و آمنه پدر و مادر پیامبر اسلام عباس عموی پیامبر و اسماعیل از فرزندان امام جعفر صادق نیز به طور کامل ویران شد.
وهابیان از حدود 200 سال پیش به وجود آمدند و بسیاری از مسایل دین اسلام را منکر شدند. به عقیده آن‌ها هر کس که وهابی نباشد مشرک محسوب می‌شود و بر این اساس جان و مال و ناموسش مباح است.
از زمانی که وهابیت توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد، تا این زمان جنایات بسیاری توسط آن‌ها انجام پذیرفت. بسیاری از زنان و کودکان بی گناه به وضع فجیعی کشته شدند و بسیاری از مکان‌ها ی مورد احترام مسلمین در این راستا تخریب شدند.

تبیان

نوشتن دیدگاه