ابوعلى حسن بن خالد، از راويان موثّق شيعه و از اصحاب امام هادى عليه‏السلام و صاحب كتاب نوادر. ولادت او معلوم نيست، ولى وفات او حدود سال 255 ه روى داده؛ زيرا امام هادى عليه‏السلام تفسير قرآن معروف به تفسير عسكرى را كه بالغ بر 12مجلد مى‏باشد، در فاصله سال‏هاى 220 تا 254 ه. بر او املا كرده است. (اين تفسير غير از تفسير العسكرى است كه امام حسن عسكرى عليه‏السلام بر دو فرزندى كه از استرآباد به وى در سامراء پناه آورده بودند، املا كرده است.) از زندگى و چگونگى تحصيلات او اطلاعى در دست نيست، اما خاندان برقى به دانش و فقاهت مشهورند. برادر بزرگ‏تر او، ابوعبداللّه محمّد بن خالد برقى عصر امام هادى عليه‏السلام را درك نكرده و در زمان امام جواد عليه‏السلام وفات يافته است. برادر ديگر او، كه از وى كوچك‏تر است، ابوالقاسم فضل بن خالد نام دارد. برادرزاده او احمد بن محمّد بن خالد برقى (م 274 يا 280 ق) از راويان سرشناس شيعه و صاحب كتاب رجال است. شواهد موجود نشان مى‏دهند كه صاحب شرح حال مدت زيادى را در كنار امامان معصوم عليهم‏السلام ، به ويژه امام هادى عليه‏السلام ، به سر آورده و از تعاليم آن بزرگان بهره برده است. رواياتى كه وى نقل مى‏كند بيشتر مربوط به تفسيرى است كه امام هادى عليه‏السلام در مدت امامت خويش، در ضمن 12 جلد، بر او املا كرده كه بخش‏هاى قابل ملاحظه‏اى از آن در تفسير قمى به چشم مى‏خورد. وى تعداد زيادى از روايات را نيز به طور مستقيم از امام رضا عليه‏السلام نقل كرده است. بنابراين، از استادان و مشايخ روايى او كسى جز امامان مذكور عليه‏السلام را نمى‏توان نام برد. از جمله شاگردان روايى او ابراهيم بن هاشم قمى، محمّد بن عيسى، احمد بن ابى عبداللّه برقى، محمّد بن عيسى و احمد بن ابى عبداللّه برقى هستند. از تأليفات او غير از تفسير منسوب به او، كتاب النوادر (تازه‏ها) به ثبت رسيده است.

نوشتن دیدگاه