محمّد بن على بن بلال

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

ابوطاهر، فقيه، متكلّم و محدّث شيعى، از اصحاب امام هادى عليه‏السلام و وكيل امام حسن عسكرى عليه‏السلام ، تاريخ تولّد و زمان مرگ او دقيقا معلوم نيست. احتمالاً با توجه به تاريخ وفات بعضى از استادان او، كه در سال 208 ه بوده است، تولد او مى‏بايست در اواخر سده دوم (حدود 190 ه) اتفاق افتاده باشد. همچنين درباره تاريخ مرگ او همين اندازه مى‏دانيم كه وى دهه‏هاى نخستين عصر غيبت (260 ـ 329 ق) را درك كرده و از جمله كسانى است كه امام دوازدهم شيعيان را ديده و بر معجزات آن امام عليه‏السلام آگاه گشته است. شواهد موجود نشان مى‏دهند كه وفات او تقريبا در اواسط نيمه دوم سده سوم (حدود 280 ه) اتفاق افتاده؛ زيرا برخى از شاگردان او تا تاريخ 308 ه. حيات داشته‏اند. از محل تولد او اطلاعى در دست نيست.
وى در يك خانواده علمى و مذهبى ديده به جهان گشود و مدت زيادى در بغداد، سامرّاء و شهرهاى ديگر عراق، اقامت تحصيلى داشت. پدرش، على بن بلال بن راشته، از محدّثان شيعه و از اصحاب امام جواد عليه‏السلام بود. برادران او ابوالمطبّب ابوطيّب بن بلال و ابوالحسن بلال نيز از عالمان زمان خود بودند. تحقيقات نشان مى‏دهند كه وى بيشتر تحصيلات و معارف خود را در بغداد و سامرّاء آموخته است.
رابطه نزديك او با امام دهم و يازدهم و آموخته‏هايش از اين دو امام و همچنين شاگردى او نزد استادان بزرگى همچون يونس بن عبدالرحمن (م 208 ق) و محمّد بن اسماعيل بن بزيع باعث شدند تا در علوم فقه، حديث و كلام به مراتب بالايى رسيده، محل مراجعه استادان ديگر شود. مقام علمى او چندان بود كه ابوالقاسم حسين بن روح (سفير سوم امام عصر«عج» م 326 ق) در بعضى از مسائل كلامى به او رجوع مى‏كرد و از شاگردان او به شمار مى‏آمد؛ چنان‏كه يك بار در مسئله «تفويض» به او رجوع نمود و معناى آن را از او خواستار شد. از شاگردان ديگر او على بن ابراهيم قمى (م. بعد 308 ق)، محمّد بن احمد بن يحيى بن عمران، على بن محمّد قتيبى و بسيارى ديگر هستند.
وى تا پيش از وفات امام حسن عسكرى عليه‏السلام (م 260 ق) داراى اعتقادى سالم و از عالمان خوش‏نام و مورد اعتماد همه بود و امام حسن عسكرى عليه‏السلام او را در توقيعات خود با عناوينى همچون «راستگو» و «آگاه به واجبات» ستوده است. وى خود مى‏گويد: «دو سال پيش از وفات امام حسن عسكرى عليه‏السلام با آن حضرت ملاقات داشتم كه امام جانشين خود را به من معرفى كرد و سه روز قبل از وفاتش نيز همين كار را انجام داد». وى درباره اصل ولادت امام دوازدهم عليه‏السلام نيز هيچ شبهه‏اى نداشت و گزارش آن را از حكيمه دختر امام جواد عليه‏السلام شنيده بود و حتى در زمان نيابت عثمان بن سعيد عمرى (نايب اول ـ م 267 ق) هيچ‏گونه مخالفتى از او ديده نشد. اما در عصر نايب دوم، ابوجعفر محمّد بن عثمان بن سعيد (م 305 ق)، دچار وسوسه‏هاى شيطانى شد و در اواخر عمرش، هم‏صدا با برخى از معاصرانش مانند احمد بن هلال عبرتايى (م. حدود 267 ق)، سفارت نايب دوم را انكار نمود و خود مدعى نيابت شد. وى دليل مخالفتش با نايب دوم را چنين عنوان مى‏كند كه روزى امام عصر عليه‏السلام را در خانه ابوجعفر ديده و همين امر باعث حسادت وى بر ابوجعفر شده است.
طوسى در گزارش خود به نقل از ابوغالب زرارى (م 368 ق) آورده است: «ابوجعفر عمرى براى اثبات نيابتش به خانه ابوطاهر آمد و مورد استقبال وى و جماعت حاضر قرار گرفت. ابوجعفر به او گفت: اى ابوطاهر، تو را به خدا قسم مى‏دهم آيا امام زمان عليه‏السلام تو را امر نكرده اموالى را كه نزد توست به آن حضرت برسانى؟ گفت: بله. در اين لحظه، ابوجعفر بدون هيچ سخنى از مجلس برخاست.» حاضران جلسه، كه حقيقت موضوع را دريافته بودند، از وى برائت جسته، مورد لعنتش قرار دادند. برخى از صاحب‏نظران درباره درستى احاديث او توقف كرده‏ اند، اما بعضى ديگر به دليل سوابق خوب او، روايات او را قابل استناد دانسته، فساد عقيده را مانع از قبول روايت نمى‏دانند. وى ظاهرا داراى اثر تأليفى نبوده؛ زيرا در هيچ يك از منابع به آثار او اشاره نشده است.

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مولودی
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page