دومين افترا: حضرت سكينه و مسأله همسران
در اين باره چندين فهرست درباره تعداد و نام همسران حضرت سكينه در كتابهاىِ آلوده به جعل، وجود دارد. ابوالفرج اصفهانى مى گويد:
زبير ابن بكّار گزارش كرد كه روزى عمويم مصعب گفت كه سكينه چندين مرتبه ازدواج كرد، كه نخستينِ آنها با عبدالله بن
الحسن بن على، كه پسرعموى اوست، مى باشد; و مصعب بن الزبير، عبدالله بن عثمان حزامى، زيد بن عمرو بن عثمان، اصبغ
بن عبدالعزيز ـ كه با وى آميزش نكرد ـ و ابراهيم بن عبدالرحمان بن عوف ـ كه اين نيز با وى نياميخت ـ به ترتيب با
وى ازدواج كرده اند.بر اساس گزارش اصفهانى، شخصى كه با حضرت سكينه ازدواج كرد، حكيم بن حزام بود. او پدر عبدالله بن عثمان بن عبدالله بن حكيم بن حزام است، چنان كه ابن سعد و ابن خلّكان و سبط ابن الجوزى در فهرستهاى
خود ذكر كرده اند، و اين، البته سردرگمى و ناثباتى و بى پايگى گزارش ازدواج آن حضرت با عبدالله بن عثمان بن عبدالله را مى رساند. گاه عبدالله بن عثمان با وى ازدواج مى كند و گاه عموى پدرش ] !؟[.آيا اين دروغكارى تاريخى نيست؟ آيا اين تشتّت به معناى بى ثباتى در گزارش و روايت نيست؟ اصفهانى مى گويد:از ابوالازهر گزارش شده است كه حمّاد بن اسحاق از پدر، و او از
هيثم بن عدى، و او از صالح بن حسّان و غيره گزارش كرده است كه سكينه زن عمرو بن حكيم بن حزام بود. پس از آن زيد
بن عمرو بن عثمان بن عفان، و سپس مصعب بن الزبير با وى ازدواج كرد. وقتى مصعب كشته شد، ابراهيم بن عبدالرحمان بن
عوف به خواستگارى اش رفت و او را به زنى گرفت... إلى آخر.(1) بحث در اين باره به تفصيل در پى خواهد آمد.
2. فهرست ابن سعدمى گويد:ابتدا مصعب بن زبير بن عوام با او ازدواج كرد، و دخترى به نام فاطمه برايش بزاد. پس از مرگ وى به عقد عبدالله بن عثمان بن عبدالله بن حكيم بن حزام بن خويلد درآمد، و برايش پسرى به نام عثمان به دنيا آورد كه به او قُرين نيز گفته مى شد، و نيز گاه حكيم و يا ربيحه. بعد از اين دو، نوبت به زيد بن عمرو و عثمان بن عفان و سپس به ابراهيم بن عبدالرحمان بن عوف زهرى رسيد كه اختيار امور خود را به او سپرده بود، و سه ماه با او زندگى كرد، كه هشام بن عبدالملك به والى خود در مدينه نوشت كه ميان آن دو جدايى اندازد; كه اين چنين نيز شد.
همچنين برخى از عالمان گفته اند كه پس از مرگ زيد بن عمرو بن عثمان، اصبغ بن عبدالعزيز بن مروان با وى ازدواج كرد.(2)3. فهرست ابن خلّكان:مى گويد:سكينه، در ابتدا با مصعب بن زبير ازدواج كرد. بعد از مرگ وى با عبدالله بن عثمان بن عبدالله بن حكيم بن حزام عقد زناشويى بست كه براى او فرزندى به نام قُرين بزاد. سپس اصبغ بن عبدالعزيز بن مروان با او ازدواج كرد و پيش از آميزش از وى جدا شد. آنگاه زيد بن عمروبن عثمان بن عفان با او ازدواج كرد، اما سليمان بن عبدالملك به او دستور داد كه طلاقش دهد، و او نيز طلاقش داد.(3)
4. فهرست سبط ابن الجوزى
وى مى گويد:و اما سكينه، مصعب بن الزبير با وى ازدواج مى كند و پس از آن عبدالله بن عثمان بن عبدالله بن حكيم ابن حزام، او را به
همسرى مى گيرد و براى او فرزندى به نام عثمان مى زايد كه به نام قرير هم گفته مى شد (و ظاهراً همان قرين باشد كه ديگران
هم به او اشاره كرده اند). سپس اصبغ بن عبدالعزيز بن مروان، برادر عمربن عبدالعزيز، با او ازدواج كرد و پيش از آنكه با او
درآميزد و به زير يك سقف رود، در زمان فرمانروايى هشام بن عبدالملك درگذشت... .
سبط بن الجوزى مى گويد:اولين كسى كه سكينه به عقد وى درآمد، آن هم از سر اجبار، مصعب بن زبير بود، كه حاصل آن ازدواج فاطمه شد.(4) هدف ما از انتخاب اين چهار فهرست بيان اختلاف و تناقض در تعداد همسران حضرت «آمنه»، سكينه فرزند امام حسين(عليه السلام) است، كه منبع تمام اين فهرستها، گزاره ها و اخبار زبيرى است; اخبارى كه آنها را زبير بن بكّار ]معلوم الحال[ از عموى خود مصعب زبيرى ]كه پيش از اين، بيش از اين، درباره اش گفته ايم و در ادامه بحث، رفتار او را با خوانخواهانِ حسين(عليه السلام) و
پشتيبانى اش از قاتلان آن حضرت را بيان خواهيم كرد[ نقل كرده بود. البته در صفحات گذشته، همچنين به بيان دشمنى آنان با على(عليه السلام) و آل على(عليهم السلام)و ناراستى رواياتشان و ضعف آنان، با استناد به گفتارهاى علماى
نسب شناس و رجالى، پرداختيم. بنابراين تمام فهرستها به دليل ضعف در سند، از حيّز اعتبار ساقط، و رواياتشان از نوعِ مرسل است. اما مع ذلك ما را از بحث بيشتر درباره تناقض اخبار بازنمى دارد، تا اينكه تلاشهاى عمدىِ جعلِ رواياتِ حضرت سكينه(عليها السلام) بر خردمندان، بيش از اين، پوشيده نماند. زبيريان پليد و پَلَشت مى كوشيدند كه نقاط ضعف و تبهكاريهاى خود را به
رقباى پاك و مطهر خود، اهل بيت(عليهم السلام) نسبت دهند، تا هم، به زعمِ خامِ خود، خويش را تبرئه كنند، و هم اين خاندان پاك را در چشم مردم خوار سازند، و در رقابتِ با آنان جايگاه از دست رفته خود را به دست آورند.
از جمله آن تلاشهاى خائنانه و برساخته و دست ساز، مسأله تعدد همسران است، كه در واقع عايشه دختر طلحه به آن شهره شده بود، و اولين همسر او مصعب بن زبير بوده است، و زبيريان اين داستان را به حضرت «آمنه»، يعنى سكينه(عليها السلام) نسبت دادند و به گمانِ خود، خويش را از آن تبرئه كردند. ـ إن شاءالله ـ در ادامه بحث درباره آن به تفصيل خواهيم پرداخت.
-------------------------------------------
1. الاغانى، ج 16، ص 161.
2. الطبقات الكبرى، ابن سعد، ج 8، ص 475، بخش: النساء اللواتى لم يروين عن النّبى(صلى الله عليه وآله وسلم) و روين عن ازواجه و غيرهنّ.
3. وفيات الاعيان، ج 2، ص 394، ص 268.
4. تذكرة الخواص، سبط بن جوزى، ص 249.