شستشوی دستها و رعایت بهداشت نیز یکی دیگر از آداب مهم غذا خوردن است. این عمل بهداشتی، افزون بر اینکه باعث پاکیزگی و دوری از ابتلا به امراض گوناگون می شود، آثار دیگری نیز به همراه دارد.
امام صادق (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می کند که فرمود:
من سره آن یکثر خیر بیته فلیتوضا عند حضور طعامه.(23)
هر کس دوست دارد خیر و خوبی منزلش زیاد شود، باید هنگامی که غذایش حاضر شد، دستهایش را بشوید.(24)
امام علی (علیه السلام) می فرماید:
برکه الطعام الوضوء قبله و بعده.(25)
برکت غذا به شستن (دست) پیش و پس از غذاست.
و پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرمود:
من غسل یده قبل الطعام و بعده عاش فی سعه و عوفی من بلوی فی جسده.(26)
هر کس دستانش را پیش و پس از غذا بشوید، در رفاه زندگی خواهد کرد و از بیماریهای جسمی بهبود می یابد.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
الوضوء قبل الطعام و بعده یزید فی الرزق.(27)
شستن دستها پیش از غذا و پس از غذا روزی را زیاد می کند.
امام صادق (علیه السلام) به ابو حمزه ثمالی فرمود:
یا ابا حمزه الوضوء قبل الطعام و بعده یذهبان الفقر. قلت: بابی انت و امی یذهبان بالفقر؟ فقال: نعم یذهبان به.(28)
ای ابو حمزه! شستن دستها قبل از غذا و بعد از آن فقر را از بین می برد. گفتم: پدر و مادرم به فدایت؛ فقر را از بین می برد؟ فرمود: بله آن را از بین می برد.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
یا علی آن الوضوء قبل الطعام و بعد شفاء فی الجسد و یمن فی الرزق.(29)
ای علی! شستن دستها قبل و بعد از غذا موجب بر طرف شدن بیماریهای بدن و برکت و خیر در روزی می شود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
اذا غسلت یدک للطعام فلا تمسح یدک بالمندیل فانه لاتزال البرکه فی الطعام مادامت النداوه فی الید.(30)
هنگامی که دستانت را برای خوردن غذا شستی، آن را با دستمال (حوله) خشک نکن؛ زیرا تا وقتی رطوبت دستها باقی است، در غذا برکت است.
با کمی دقت در مضامین این روایات نورانی، درخواهیم یافت که شستن دستها قبل از غذا، آثار زیادی به دنبال دارد. از آن جمله است: زیاد شدن خیر در خانه، بابرکت شدن غذا، برطرف شدن بسیاری از بیماریهای جسمی، زیاد شدن روزی، و از بین رفتن فقر. البته براساس روایت آخر، شستن دست و خشک نکردن آن، قبل از غذا خوردن، دلیل دیگری برای زیادتر شدن برکت غذا شده است
23) الجعفریات: ص 27؛ الکافی: ج 6، ص 290، ح 4.
24) منظور از کلمه وضو در احادیثی که مربوط به خوردن و آداب آن می باشد، شستن دستها بوده و مراد از آن، وضو گرفتن متعارفی نیست که مقدمه نماز است.
25) دعائم السلام: ج 2، ص 121، ح 412.
26) الکافی: ج 6، ص 290، ح 1.
27) الخلاص: ص 23 ح 82.
28) الکافی: ج 6، ص 290، ح 2.
29) المحاسن: ج 2، ص 201، ح 1591.
30) الکافی: ج 6، ص 291، ح 1.
