براساس فرهنگ مبتنی بر آموزه های دینی یکی از آداب خوردن غذا، با دست خوردن و استفاده نکردن از اشیائی دیگر به جای انگشتان است. با توجه به روایاتی که در این خصوص گذشت رعایت دو نکته مهم، یعنی بهداشت و فروتنی در پیشگاه پروردگار ضروری است. سفارش اکید به شستن دستها قبل از غذا از جمله اموری است که بهداشت خوردن تامین می کند و فروتنانه نشستن و نیز خوردن با انگشتان دست دو امری است که فروتنی را به هنگام خوردن غذا، نمایان می سازد و تکبر را از آدمی دور می سازد. از این رو درباره امام صادق (علیه السلام) روایت شده است که:
انه کان یاکل بالخمس الاصابع و یقول: هکذا کان با کل رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) لیس کما یاکل الجابارون.(55)
آن حضرت با پنج انگشت غذا می خورد و می فرمود: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) این گونه غذا می خورد، نه آنگونه که متکبران می خوردند.(56)
اما به نظر می رسد با اشیائی همچون قاشق در عصر معصومان (علیهم السلام) ویژه فرمانروایان و ستمگران بوده و با رعایت فروتنی منافات داشته است. شاید این حدیث اخیر به همین مطلب اشاره دارد. اما با توجه به اینکه استفاده از این قبیل اشیاء در عصر حاضر ویژه گروه خاصی نیست و همه اقشار جامعه به هنگام خوردن از آن استفاده می کنند و همچنین با توجه به بهتر رعایت شدن بهداشت، استفاده از قاشق دیگر مرجوع نبوده با رعایت بهداشت و رعایت فروتنی در زمان خوردن پیچ گونه منافاتی ندارد. بنابراین امروزه نمی توان به طور یقین استفاده از انگشتان را از قاشق بهتر دانست و برای آن به روایات استناد کرد.

نوشتن دیدگاه