حضرت علی (علیه السلام) می فرماید:
اذا اکل احدکم طعاما فمص اصابعه اللتی یا کل بها، قال الله عزوجل: بارک الله فیک.(65)
هر گاه یکی از شما غذایی بخورد و سپس انگشتان را که با آن غذا خورده بلیسد، خداوند به او می فرماید: آفرین بر تو.
زید الشحام عن ابی عبدالله (علیه السلام): انه کره آن یمسح الرجل یده بالمندیل و فیها شی ء من الطعام تعظیما للطعام حتی یمصها.(66)
زید شحام از (حالت) امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت دوست نمی داشت که انسان دستانش را وقتی مقداری غذا به آن چسبیده، با دستمال پاک کند؛ مگر آنکه پیش از آبه خاطر رعایت احترام غذا آن را بلیسد.
لیسیدن انگشتان بعد از غذا، به چند نکته مهم اشاره داد: نخست آنکه تواضع و بندگی آدمی را در پیشگاه پروردگارش نمایان می سازد، دیگر آنکه شکرگزاری او را در برابر نعمتی که خداوند روزی از او گردانیده نشان می دهد. و در نهایت انسان را وادار می کند که به پیش از خوردن غذا، مسایل بهداشتی همچون شستشوی دستها را مراعات کند.
البته انجام این گونه آداب مستحب، هیچ گونه الزامی ندارد و می تواند در زمان با مکانهای مختلف مورد تجدید فرهنگ، امکانات نیز متفاوت گشته است. امروزه کمتر کسی غذا را با دست می خورد و معمولا بزرگ ترها به فرزندان خود می آموزند که غذایی خود را با قاشق بخورند. بدیهی است که در این صورت لیسیدن انگشتان دلیلی نخواهد داشت. البته گاهی نوع غذا یا علاقه به بیشتر لذت بردن از غذا، انسان را وا می دارد تا غذایش انگشتان را با دست و بدون قاشق بخورد نیست، به ویژه اگر به قصد تعبد و پیروی از معصوم باشد. به هر حال از دست و بدون قاشق خورده می شد، لیسیدن انگشتان که از جمله آداب خوردن به شمار می رود، امری پسندیده و مطلوب بود؛ و امروز راه های دیگری برای احترام به نعمتهای پروردگار و ارج نهان به آن وجود دارد که نباید از آن غافل شد.
65) الکافی: ج 66، ص 297، ح 7.
66) همان: ص 291، ح 3

نوشتن دیدگاه