سخن دیگر آنکه دولتمردان و مسئولان جامعه اسلامی، باید توجه داشته باشند که محافظت از ارزشهای اسلامی و روحیه معنوی جامعه و پاسداری از دینداری ملت، در گرو سلامت معاش آنان است. سلامت معاش نیز به آن معناست که افراد جامعه، درآمد خود را از راه پاک و حلال به دست آورده و از حرام بپرهیزند و این مهم با توجه به توصیه ها و سفارش های فراوانی که در متون دینی در این خصوص وارد شده غیر قابل انکار است. از این رو، توسعه اقتصادی، تنها زمانی جامعه اسلامی ما را به بیماریهای درمان ناپذیر و خطرناک باطنی مبتلا نمی سازد که با امنیت و سلامت اقتصادی، فرد فرد جامعه همراه باشد. بنابراین، باید پیش از رشد و توسه اقتصادی، به فکر سلامت اقتصادی جامعه بود؛ زیرا همان گونه که ((پرورش))بر ((آموزش)) مقدم است و ((ترتیب)) بر ((تعلیم)) مقدم است، ((سلامت اقتصادی)) نیز مقدم بر ((رشد اقتصادی)) است. مسئولان کشور اسلامی، باید آگاه باشند که رشد و توسعه اقتصادی، اگر با سوق دادن عموم جامعه به کسب در آمدهای نامشروع همراه باشد، دینداری و پای بندی ملت را به ارزشهای اسلامی به مخاطره انداخته و سلامت اقتصادی جامعه را که بسی مهم تر و ارزشمندتر است، در راه رشد اقتصادی آن قربانی کرده اند.
پس اگر در پی اصلاح این روش نباشد، دیر یا زود متوجه خواهند شد که کارهای روبنایی فرهنگی، افزود بر داشتن هزینه های سنگین، کمتر مؤثر افتاده و هر روز از علاقه جوانهای کشور اسلامی به مسایل دینی می کاهد و سرانجام روزی پی خواهند برد که گران بهاترین گوهر ملت مسلمان را به ثمن بخش فروخته اند و از خرده گیری آیندگان در امان نخواهند بود.
احادیث شریف اهل بیت عصمت و طهارت (علیه السلام)، به روشنی اهمیت ترک لقمه حرام را بیان کرده و آثار آن را آشکار ساخته و خطرات آن را خاطر نشان شده است:
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
ترک لقمه حرام احب الی الله من صلاه الفی رکعه تطوعا.(149)
ترک یک لقمه حرام نزد خداوند، محبوب تر است از دو هزار رکعت نماز مستحبی است.
نیز آن حضرت می فرماید:
ان الله حرم الجنه أن یدخلها جسد غذی بحرام.(150)
خداوند بهشت را بر بدنی که با حرام تغذیه شده، حرام کرده است.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) حرامخوار را حتی از استشمام بوی بهشت نیز محروم دانسته و می فرماید:
لایشم ریح الجنه جسد نبت علی الحرام.(151)
جسمی که با حرام رشد کرده، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.
همچنین از آن حضرت است که:
العباده من اکل الحرام کالبناء علی الرمل. (وقیل علی الماء)(152).
عبادت کردن با حرام خواری، مانند ساختن بناست بر روی ماسه و بنا بر نقلی دیگر، مانند ساختن بنایی است بر روی آب.
در وحی خدواند به امتهای پیشین نیز نقش مال مورد توجه قرار گرفته شده و چنین آمد است:
العمل مع اکل الحرام کالناقل الماء فی المنخل(153)
کار نیک همراه با خوردن مال حرام، همانند حمل آب است با آبکش.
پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) در حدیث دیگری فرموده است:
و اما الملک الموکل بالمسجد الاقصی فینادی فی کل یوم: من کان طعمته حراما کان عمله مضروبا به وجهه(154)
اما فرشته ای که در مسجد الاقصی مامور است در هر روز ندا سر می دهد که:
هرکس غذایش از حرام است، عمل نیک او به صورتش زده می شود (و مورد قبول خدا قرار نمی گیرد).
نیز از آن حضرت روایت شده است:
من لم یبال من این یاتیه رزقه لم یبال الله من این ادخله النار(155).
هر کس توجه نکند که روزی او از چه راهی به دست آمده (و حرام بودن یا نبود آن برایش تفاوتی نکند) متوجه نمی شود برای خداوند مهم نیست که از کجا او را داخل جهنم کند (و به ناگاه خود را در داخل جهنم یافت).
و بالاخره امام حسین (علیه السلام) در قسمتی از سخنانش در روز عاشورا، خطاب به لشکر عمر بن سعد فرمود:
ویلکم ما علیکم آن تنصتوا الی فتسمعوا قولی وانما ادعوکم الی سبیل الرشاد فمن اطاعنی کان من المرشدین ومن عصانی کان من المهلکین و کلکم عاص لامری غیر مستمع لقولی قد انخزلت عطیاتکم من الحرام و ملئت بطونکم من الحرام فطبع الله علی قلوبکم.(156)
وای بر شما! چه شده است که شما را که به سخنانم گوش نمی دهید! من شما را به رشد و سعادت، دعوت می کنم پس هر کس از من پیروی کند، از هدایت یافتگان خواهد بود و هر کس با من مخالفت ورزد، از هلاک شدگان خواهد شد، و شما همه با کار من مخالفت می کنید و شنوای کلامم نیستید.
آری، در اثر هدایای حرامی که به دست شما رسیده و لقمه های حرام و غذاهای نامشروعی که شکمهایتان را پرکرده، خداوند بر دلهاتان مهر(غفلت) زده است.
به همین دلیل است که حق را از بطل تشخیص نمی دهید با تشخیص می دهید، ولی از ترس جان و به طمع مال دنیا، حسین بن علی نوه پیامبرتان و امام و پیشوای معصوم خود را تنها گذاشته و او را تشنه به شهادت می رسانید.
149) تنبیه الخواطر: ج 2، ص 120.
150) همان: ج 1، ص 61؛ ارشاد القلوب: ص 69.
151) ارشاد القلوب: ص 69.
152) بحارالاتنوار: ج 84، ص 258، ص 56به نقل از عده الداعی: ص 284
153) عده الداعی: ص 284.
154) تایخ بغداد: ج 4، ص 158.
155) تنبیه الخواطر: ج 2، ص 116.
156) سخنان حسین بن علی از مدینه تا کربلا: ص 232
