بدین سان حدود یک قرن ، نشر و نگارش فرموده های نبوی ممنوع شد و در ربع قرن نخست حتی بیان حدیث ،جرم شناخته می شد. به این ترتیب ،احادیث تنها در سینه های افراد یافت می شد و چون فردی می مرد آنچه حدیث می دانست با خود به گور می برد. در زمانی که سخنگویان برجسته پیرو آیین نبوی از بیان گفتارهای پیامبر خود محروم و ممنوع بودند ، کسانی مانند تمیم داری راهب مسیحی و کعب الاحبار یهودی (648)
اجازه داشتند که از حکایت ها و عقاید آیین تحریف شده خود ،حدیث و ماجرا نقل کنند. تمیم در زمان حکمرانی عمر به پیشنهاد خلیفه ، قبل از خطبه نماز جمعه بر فراز منبر برای مردم سخنرانی می کرد. در عصر عثمان این سخنرانی دو روز در هفته شد. (649)
از آن جا که این افراد از پیامبر چیزی نشنیده بودند ، اخباری که در نکوهش بنی امیه بیان شده بود ، نمی دانستند و اگر چیزی در این باره می شنیدند ، نمی گفتند و به جای آن ، برای مردم حکایت ها و عقاید تحریف شده تورات و انجیل را در شرح قرآن بیان می کردند.
بدین ترتیب پس از مدتی ، انبوهی از عقاید باطل در بین مسلمانان رواج یافت و تفسیر صحیح آیات قرآن ، تحریف یا پنهان گشت و بعدها مسلمانان که به اهمیت تدوین حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله پی بردند و ممنوعیت ها بر طرف شد ، بسیاری از افکار و عقاید بنی اسرائیلی در کتاب ها با حدیث و سنت نبوی در آمیخته شده بود و گاه تشخیص آنها به دشواری ممکن می شد و همین امر انحرافات عمیقی در میان مسلمانان پدید آورد.
648) این هر دو ظاهر مسلمان شده بودند.
649) نقش ائمه در احیای دین ، ج 6 ،ص 82 ،99.
