17 - اذان و اقامه در نماز

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

 از آیات کریمه ی قرآن می توان جملاتی که در اذان و اقامه گفته می شود استفاده کرد:
الف - الله اکبر؛ ( و کبره تکبیرا ) . (63)
ب - أشهد أن لا اله الا الله ؛ فاعلم أنه لا اله الا الله . (64)
ج - أشهد أن محمد رسول الله ؛ یس و القرءان الحکیم انک لمن المرسلین . (65)
د - أشهد أن امیرالمؤمنین علیا ولی الله ؛ انما ولیکم الله و رسوله و الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون (66)، که به اتفاق مفسران این آیه در شأن حضرت علی علیه السلام بوده و ولایت او در کنار ولایت خدا و پیامبرش مطرح شده است .
ه - حی علی الصلوة ؛ آیات (أقیموا الصلوة .
و - حی علی الفلاح ؛ قد افلح من تزکی و ذکر اسم ربه فصلی
قرآن کریم می فرماید: یا أیها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله (67)، مقصود از ندای برای نماز ، اذان است.
الف - قال الصادق علیه السلام: ان اول من سبق الی الجنة بلال ... لانه أول من اذن ؛ بلال نخستین فردی است که به سوی بهشت سبقت گرفت به دلیل این که نخستین فردی بود که اذان گفت . (68)
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: قم یا بلال فارحنا بالصلوة . (69)
ب - قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: سیأتی علی الناس زمان یترکون الاذان علی ضعفائهم ؛ زمانی خواهد آمد که مردم اذان را به افراد ناتوان می سپارند . (70)
ج - قال علی علیه السلام: اغتنموا الدعاء عند اربع؛ عند قرائة القرآن و عند الاذان و عند نزول الغیث و عند التقاء الصفین للشهادة ؛ در چهار زمان دعا را غنیمت بشمارید که مستحاب می شود : هنگام قرائت قرآن و هنگام اذان و هنگام نزول باران و هنگام رو برو شدن دو لشکر مؤمنین و کفار برای جنگ . (71)
د قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: لو علم الناس ما فی النداء و الصف الاول لا ستهموا علیه ؛ اگر مردم ارزش اذان گفتن و شرکت در جماعت را می دانستند، هر آینه برای این کار قرعه کشی می کردند . (72)
ه - قال علی علیه السلام: من سمع النداء فلم یجبه من غیر علة فلا صلاة له ؛ هر کس صدای اذان را بشنود و بدون علت به آن پاسخ ندهد پس نمازی برای او نیست (73) البته سیاق این حدیث مانند لا صلوة لجار المسجد الا فی المسجد است که ناظر به نفی کمال است نه نفی صحت. یعنی نماز انسان کامل نیست نه اینکه صحیح نباشد.
و - قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: الدعاء بین الاذان و الاقامة لا یرد ؛ دعای بین اذان و اقامه رد نمی شود. (74)
ز - مؤذن هم باید عارف به وقت باشد هم خوش صدا باشد؛ قال الصادق علیه السلام: لا یستقیم الاذان و لا یجوز یؤذن به الا رجل مسلم عارف (75)
ح - قال علی علیه السلام: لیؤذن لکم افصحکم . (76)
ط - حضرت علی علیه السلام فرمود: هر کس صدای اذان را بشنود و از مسجد خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت داشته باشد . (77)
ی - کسی که یک سال با نیت صادق اذان بگوید، روز قیامت حق شفاعت دارد . (78)
ک - پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: به یهود و نصاری سلام کنید، به یهود و نصاری امت من سلام نکنید و آن کسی است که اذان را بشنود و به نماز جماعت نرود . (79)
ل - اجابة المؤذن یزید فی الرزق (80) و اجابة المؤذن کفارة الذنوب . (81)

63) اسراء / 111 .
64) محمد / 19 .
65) یس / 1 - 3 .
66) مائده / 55 .
67) جمعه / 9 .
68) وسائل / ج 4 / ص 614 .
69) کنز العمال / 20951 .
70) کنز العمال/ ج 7 / ص 690 .
71) وسائل / ج 4 / ص 1114 .
72) بحار / ج 88 / ص 200 .
73) وسائل / ج 5 / ص 375 .
74) وسائل / ج 4 / ص 1114 .
75) فروع کافی / ج 3 / ص 307 .
76) بحار / ج 84/ ص 161 .
77) وسائل / ج 4 / ص 621 .
78) مستدرک / ج 4 / ص 22 .
79) لئالی الاخبار / ج 4 / ص 204 .
80) بحار / ج 84 / ص 177 .
81) مستدرک / ج 1 / ص 227 .