پدری وظیفه ای سخت است و فرموده صریح قرآن است که: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ (سوره تحریم آیه 6 - ای کسانی که ایمان آورده اید ، خود و خانواده خود را از آتشی که هیزم آن مردم و سنگها هستند نگه دارید) این نگهداشت و محافظت از خانواده وظیفه پدر است که بر خانواده ولایت و در قبال آن مسئولیت و درصورت بی مبالاتی مؤاخذه و عقوبت دارد، و زیانکار و ورشکسته آشکار در روز قیامت پدری است که باید برای خاطر اولاد به جهنم برود. لازمه محافظت از خود و خانواده ، علم به واجبات و آموزش آنهاست، و مصیبت آن هنگام است که خود مانع آموزش فرزندان هم بشوند و تنها به اندک متاع دنیا بسنده کنند و به قول نیل پستمن دنبال «زندگی در عیش ، مردن در خوشی» خود و فرزندانشان باشند و حیات ابدی و خانه آخرت را فراموش کنند.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به برخی از کودکان نگاه کردند و فرمودند: وای بر اولاد آخرالزمان از دست پدرانشان! سؤال شد یا رسول الله: آیا از پدران مشرکِ آنان؟ فرمودند: خیر، از دست پدران مؤمن آنها، چون واجبات دین را به فرزندانشان نمی آموزند و اگر اولاد آنها بخواهند، بیاموزند، آنان را منع می کنند. و تنها به این قانع هستند که فرزندانشان از مال دنیا چیزی را به دست آورند. من از آنها بیزارم و آنها هم از من بیزارند.

متن حدیث:
رُوِىَ عَنِ النَّبىّ (صلى الله علیه وآله وسلم) : اِنَّهُ نَظَرَ اِلى بَعْضِ الاَطْفالِ فَقالَ: وَیلٌ لاَِولادِ آخِرِ الزَّمانِ من آبائِهِمْ! فَقیلَ یا رَسُولَ اللّهِ مِنْ آبائِهِمُ المُشرکین؟ فَقالَ لا، مِنْ آبائِهمُ المُؤمِنینَ لایُعلّمَوُنَهُم شَیئاً مِن الفرائضِ وَ اِذا تَعَلَّمُوا اَوْلادُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَ رَضَوُا عَنْهُمْ بِعَرض یَسیر مِنَ الدُّنیا فَاَنَا منْهُمْ بَرىءٌ وَ هُمْ مِنّى بُرَاءُ
نورى طبرسى، میرزاحسین، مستدرک الوسایل ، ج 2 ص 625; جواهر الحکم ، ص139

تکمله
وای به این افراد
قرآن شریف می فرماید:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ (سوره تحریم، آیه 6)
یعنی ای افرادی که ایمان آورده اید شما باید هم خودتان و هم زن و بچه تان را از آتش جهنم نجات بدهید.
إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ (سوره زمر - آیه 15)
ورشکسته آشکار در روز قیامت آن است که باید برای خاطر اولاد به جهنم برود، ورشکسته آشکار آن است که خود و زن و بچه اش را از آتش جهنم نجات نداده است و در روایات می خوانیم: وای بر آن پدر و مادری که به فکر دنیای بچه هایشان هستند، اما به فکر آخرت آنها نیستند، به فکر اخلاق و ادب بچه نیستند یعنی به فکر این هست که بچه اش درس بخواند، مدرکی بگیرد، پستی بگیرد، به فکر این هست که تامین آتیه برای بچه اش بکند، به فکر این هست که جهیزیه ای برای دخترش تهیه کند(که همه اینها بجاست و باید باشد) اما به فکر دین ، ادب، تربیت بچه، به فکر اینکه این بچه با که رفت و آمد دارد، به فکر اینکه این بچه آلان ساعت 9 شب است کجاست، در خانه است یا نه، به فکر اینکه این بچه اخلاق، انسانیت دارد یا نه، به فکر این نیست.
پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله و سلم) فرمودند: وای بر این افراد.

شکایت اولاد از پدر و مادر
در روایات می خوانیم در روز قیامت اولاد از دست انسان شکایت می کند. یک تاجری یک کاسبی از راه کم فروشی از راه تقلب و بالاخره از راه حرام، یک اداری از راه حرام غذا تهیه می کند و می دهد به اولادش معلوم است غذای حرام در قضاوت بچه تاثیر دارد، در روز قیامت این دختر بزرگ این پسر بزرگ از دست پدر ومادر شکایت می کنند، می گویند خدایا او به ما غذای حرام داد ما را قسی کرد، بازخواست ما را از پدر و مادر بکن این یکدسته از افرادی که از دست پدر و مادر شکایت می کنند و شکایت آنها هم پذیرفته می شود
یکدسته دیگر افرادی که تربیت صحیح نشدند یعنی پدر و مادر کوتاهی کردند، در قیامت از دست پدر و مادر شکایت می کنند که خدایا این پدر و مادر، ما را باید تربیت می کردند که نکردند، خدایا ما جهنمی هستیم بازخواست ما را از اینها بکن!
در روایات می خوانیم پدر و مادرها با این پسر و دختر ها همه با هم به جهنم می روند.

تربیت فزرند از اهم واجبات در اسلام
از نظر قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام، از نظر تاریخ و تجربه اثبات شده است که پدر و مادر دخالت موثر در سرنوشت اولاد دارند چه کودک ، چه نوجوان و چه جوان.
مرحوم فیض علیه الرحمه در تفسیر صافی ذیل آیه شریفه هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ ، روایتی نقل می کند که برای همه مخصوصا پدر و مادرها تکان دهنده هست. می فرماید:
وقتی دو ملک مصور آمدند که بچه را تصویر و صورت بندی کنند خطاب می شود به آن دو ملک که نگاه کنید به پیشانی مادر و سرنوشت این بچه را از آنجا برداشت کنید و آنچه در پیشانی مادر است همان را قضا و قدر و سرنوشت این بچه قرار دهید بعد خطاب می شود " اما بداء هم برای من قرار بدهید"
قضا و قدر تعلیقی است، در پیشانی مادر برای بچه، و آن دو ملک همین کار را می کنند. مقدرات بچه را، سعادت و شقاوت این بچه را ، سرنوشت این بچه را از پیشانی مادر می گیرند و در پیشانی او می نویسند و برای پروردگار عالم بداء قرار می دهند.

معنای روایت:
یعنی پدر و مادر دخالث موثر در سرنوشت بچه دارند، نمی گوییم علت تامه، بلکه مادر خوب و پدر با تفاوت ، زمینه سازند برای سعادت بچه، برای اخلاق بچه و مادر بی عفت، مادر بی تفاوت در تربیت ، پدر لاابالی در جمع مال و در غذای حلال و حرام و پدر بی تفاوت، در تربیت اولادشان دخالت دارند.
و بالاخره این روایت به ما می گوید پدر و مادر دخالت موثر در سرنوشت بچه دارند، در سرنوشت جوان، در سرنوشت نوجوان از همین نظر هم از اهم واجبات در اسلام تربیت اولاد است.
گزیده ای از تربیت فرزند در اسلام - آیت الله حسین مظاهری

نوشتن دیدگاه