یکی از شبهات و سوالهایی که همیشه ذهن اهل تحقیق و مطالعه را درگیر خود کرده این است که : چرا در کتب اهل تسنن این همه فضائل اهل بیت علیهم السلام ذکر شده است و غرض ایشان از ذکر این حجم از فضائل اهل بیت علیهم السلام چیست؟ آنها که دیگران را مقدم از اهل بیت علیهم السلام می دانند ، ذکر این گونه فضائل که بعضا حتی از شیعیان هم پیشی گرفته اند چیست ؟
آیا آنها واقعا به این فضائل اعتقاد دارند ؟
اگر به منقولاتشان اعتقاد دارند چرا حق را به دیگران می دهند و اگر اعتقادی ندارند ، چرا چنین مناقبی نقل می کنند ؟
همیشه با نگاه تردید به این نقل روایت از اهل بیت علیهم السلام نگاه می کنیم چون واقعا یک جای کار می لنگد . قطعا در اینگونه نقل ها قصد قربت ندارند و هدفی را دنبال می کنند .
برای دریافت جواب این همه تناقض به روایت جالبی که از امام رضا علیه السلام نقل شده مراجعه می کنیم :
ابراهيم بن ابی محمود می گوید : خدمت امام رضا علیه السلام عرض کردم : ای پسر رسول خدا روایاتی در فضائل امیرالمؤمنین و اهل بیت علیهم السلام از طریق مخالفین شما به دست ما می رسد که مانند آن را از شما نشنیده ایم ، آیا آنها را بپذیریم ؟
امام رضا علیه السلام فرمودند : ای پسر ابی محمود ، پدرم از پدرشان از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل فرمودند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند :
هر كس به سخن گوينده گوش فرا دهد، او را پرستيده است. اگر گوينده از خداى سخن گويد، او خدا را پرستيده و اگر از سوى شيطان سخن گويد، شيطان را پرستيده است.
سپس فرمود: اى ابن ابى محمود! همانا دشمنان ما اخبارى را در فضايل ما وضع كردند كه بر سه گونه است: اول در غلو، دوم در تقصير در امور ما و سوم در بيان آشكار عيوب دشمنان ما. اگر مردم غلو در ما را بشنوند، شيعيان ما را تكفير مى‌كنند و به ايشان نسبت مى‌دهند كه به ربوبيت ما قايلند و اگر تقصير را در ما بشنوند، به ما نسبت مى‌دهند و اگر عيب و بدی دشمنانمان را با ذكر نامشان بشنوند ما را به نام ناسزا می گویند و خداوند فرموده است:
وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ
و آنهايى را كه جز خدا مى‌خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد. سوره انعام آيه 108
اى ابن ابى محمود! هنگامى كه مردم راه چپ و راست را گرفتند، راه ما را در پيش بگير، آن‌كه راه ما را در پيش بگيرد، ما نيز ملازم او خواهيم شد و آن كه از ما دورى جويد، از او دور خواهيم شد.همانا كمتر چيزى كه مرد را از ايمان به در مى‌كند، اين است كه سنگريزه را هستۀ خرما بگويد، سپس به آن ايمان آورده از مخالفينش برائت جويد. اى ابن ابى محمود آن‌چه را به تو گفتم، حفظ كن كه در آن خير دنيا و آخرت را براى تو جمع كرده‌ام.
متن روایت:
قَالَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَبِي مَحْمُودٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّ عِنْدَنَا أَخْبَاراً فِي فَضَائِلِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع)وَ فَضْلِكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ هِيَ مِنْ رِوَايَةِ مُخَالِفِيكُمْ وَ لَا نَعْرِفُ مِثْلَهَا عِنْدَكُمْ أَ فَنَدِينُ بِهَا فَقَالَ يَا ابْنَ أَبِي مَحْمُودٍ لَقَدْ أَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ(ع)أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ(ص)قَالَ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ كَانَ النَّاطِقُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ كَانَ النَّاطِقُ عَنْ إِبْلِيسَ فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِيسَ ثُمَّ قَالَ الرِّضَا يَا ابْنَ أَبِي مَحْمُودٍ إِنَّ مُخَالِفِينَا وَضَعُوا أَخْبَاراً فِي فَضَائِلِنَا وَ جَعَلُوهَا عَلَى ثَلَاثَةِ أَقْسَامٍ أَحَدُهَا الْغُلُوُّ وَ ثَانِيهَا التَّقْصِيرُ فِي أَمْرِنَا وَ ثَالِثُهَا التَّصْرِيحُ بِمَثَالِبِ أَعْدَائِنَا فَإِذَا سَمِعَ النَّاسُ الْغُلُوَّ فِينَا كَفَّرُوا شِيعَتَنَا وَ نَسَبُوهُمْ إِلَى الْقَوْلِ بِرُبُوبِيَّتِنَا وَ إِذَا سَمِعُوا التَّقْصِيرَ اعْتَقَدُوهُ فِينَا وَ إِذَا سَمِعُوا مَثَالِبَ أَعْدَائِنَا بِأَسْمَائِهِمْ ثَلَبُونَا بِأَسْمَائِنَا وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ لا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ يَا ابْنَ أَبِي مَحْمُودٍ إِذَا أَخَذَ النَّاسُ يَمِيناً وَ شِمَالًا فَالْزَمْ طَرِيقَتَنَا فَإِنَّهُ مَنْ لَزِمَنَا لَزِمْنَاهُ وَ مَنْ فَارَقَنَا فَارَقْنَاهُ إِنَّ أَدْنَى مَا يَخْرُجُ بِهِ الرَّجُلُ مِنَ الْإِيمَانِ أَنْ يَقُولَ لِلْحَصَاةِ هَذِهِ نَوَاةٌ ثُمَّ يَدِينَ بِذَلِكَ وَ يَبْرَأَ مِمَّنْ خَالَفَهُ يَا ابْنَ أَبِي مَحْمُودٍ احْفَظْ مَا حَدَّثْتُكَ بِهِ فَقَدْ جَمَعْتُ لَكَ خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ
عيون اخبار الرضا ، ج١ ، ص٣٠٤