پرسش : انسان چگونه مى تواند به وجود موجودى معتقد شود كه مافوق حواس است؟

پاسخ: ادراكات حسى بر اثر ارتباط اندام هاى بدن با اجسام، حاصل مى شود و هر كدام از حواس ما نوعى از پديده هاى مادى و متناسب با خودش را در حالت معينى درك مى كند و همان گونه كه نمى توان توقع داشت كه چشم ها، صداها را درك كند يا گوش، رنگ ها را ببيند، نبايد انتظار داشت كه مجموع حواس ما، همه موجودات را درك كند. زيرا اولاً: در ميان موجودات مادى چيزهايى وجود دارد كه قابل درك حسى نيست، چنان كه حواس ما از درك انوار ماوارى بنفش و مادون قرمز و امواج الكترومنيتيك و... عاجز است.
ثانياً: ما بسيارى از حقايق را از غير راه حواس ظاهرى، درك و اعتقاد يقينى به وجود آن ها پيدا مى كنيم با اين كه قابل درك حسى نيستند. مثلاً از ادراك عقلى يا حالت ترس و محبت، يا اراده و تصميم خودمان آگاه هستيم و اعتقاد يقينى به وجود آن ها داريم. در صورتى كه اين پديده هاى روانى همانند خود روح، قابل درك حسى نيستند و اساساً خود «ادراك» امرى غير مادى و نامحسوس است. پس درك نشدن چيزى با اندام هاى حسى، نه تنها دليلى بر وجود نداشتن آن نيست بلكه حتى نبايد موجب استعباد هم بشود.