آداب كامل مصلي

(زمان خواندن: 4 - 8 دقیقه)

در راستاي اقامه نماز و شرائط آن از حضرت ثامن‌الحجج (عليه‌السلام) مي‌فرمايد:
وقتي اراده نماز كردي پس با بي‌رغبتي و كسلي، خواب آلودگي، عجله و شتاب و بازي و اشتغال به چيزي مشغول نماز نشو، ( يعني قبلاً حال پيدا كن، و حالت نمازگزارن واقعي را به خود بگير، سپس آماده نماز شو). و نمازي به جا آور كه سكون و حضور قلب و آرامش و تأني در او باشد.
بر تو باد در نماز به خضوع و خشوع و اينكه در پيشگاه خداوند چنان خاشع و خاضع باشي كه خشيت و خوف از سيماي تو ظاهر گردد، و بوسيله طمأنينه خوف و رجا در تو ظهور پيدا كنداز كثرت ترس و ورعي كه بر قلبت عارض شده‌است. پس در اين حالت مقابل پروردگارت چون بنده فراري گناهكار، كه در مقابل مولايش قرارگرفته، بايست، و قدمهايت را، منظم كن، و خود را براي اطاعت از مولايت مستعدّ و مهيا ساز، و به چپ و راست، توجه مكن. و خدا را مثل اينكه تو را مي‌بيند به حساب آور، (كه آدمي در مقابل مولاي خويش حيا مي‌‌‌كند به غير او توجه نمايد، و عمل خلاف ميل او انجام دهد)؛ زيرا اگر تو خدا را نمي‌بيني همانا او تو را مي‌بيند.
در نماز با اعضا و جوارحت و جامه‌ات بازي مكن و نيز چشمت را به موضع سجده بيفكن و در هنگام نماز از خودت جزع و هلع و ترس (حاكي از ترس از خدا و عذاب الهي باشد) ظاهر كن، و با اين حالات مخصوص نشان بده كه تو راغب الي الله هستي، و به خدا عشق مي‌ورزي. در حال قيام گاهي به اين پا و گاهي آن پا تكيه نكن. و چون كسي كه مي‌خواهد با نماز وداع كند، نماز بگزار طوري كه ديگر موفق به اداي آن نمي‌گردي (نماز كه موجب فلاح و رستگاري و نجات در دنيا و آخرت است)
وقتي كه به نماز ايستادي، با تمام توجه قلبي و با همه وجودت به خداوند روي آور تا كه خدا نيز به تو روي آورد. و هر گاه خواستي براي نماز وضو بگيري وضويي كامل بساز. و هر گاه خواستي سجده كني پيشاني‌ات را بر خاك بگذار هرگاه به نمازت روي آوردي و با حضور كامل قلبي به نماز ايستاده‌اي و آداب و شرائط نماز را حفظ كردي وبا تمام وجودت به سوي او رفتي او نيز با تمام رحمت و مغفرت و عنايتش به تو روي خواهد آورد و هرگاه از خدا روي گردان شوي خداوند نيز از تو روي گردان شود از خداوند بزرگ توفيق طلب مي‌كنيم كه مراقب اقامه نمازهاي خويش باشد تا نماز ما با دستور العمل امام رضا (عليه‌السلام) مطابقت نمايد.
شرط قبولي نماز
کسب شرائط صحت نماز و قبولي آن بدست خود نماز گزار است در عبارت کوتاهي مولي متقيان مي فرمايد
اي کميل، نگاه کن ببين که در چه چيز نماز مي گزاري، و بر روي چه چيزي به نماز ايستادي. اگر آنچه را از آن بري نمازت استفاده مي کني حلال و مباح نباشد، پس نمازت قبول نيست. چقدر اشتباه مي کنند بعضي از مردم که اهل نمازند و مرتب اين فريضه مهم را بپا مي دارند اما حقوق مردم را رعايت نمي کنند و رضايت صاحب مالي که از آن در نمازش استفاده مي کنند جلب نمي نمايند، به آب و غذا و مکان و لباس و فرش و همه آنچه که دخالت در صحت نماز دارد توجه ندارد و اهميت نمي دهند .در اين صورت چه اميدي به صحت نماز است تا برسيم به قبولي آن کسي که ثروت و اموالش را تزکيه نمي نمايد و کسي که دقت در حلال و حرام نمي کند . چگونه مي تواند اميدوار باشد که نمازش مقبول يا صحيح باشد
تولي تبري شرط قبولي نماز
در زيارت جامعه مي خوانيم که معصومي مي فرمايند بوسيله ما وبا راهنمايي ما خداوند عبادت و پرستش و شناسايي مي گردد
بنابراين حق اين خانواده بر ما که رهين ارشادات و دلالتهي آنان به حق تعالي و همه امور حقه شريعت اسلام هستيم اين است که تولي ومحبت آنان و تبري از دشمنانشان شعار زندگي ومايه مباهات ما باشد. همچنان که ولايت اهل بيت (عليها السلام) و تبري از دشمنانشان جزو شرائط قبولي نماز مقرر گرديده است ابوحازم مي گويد شخصي از امام زين العابدين (عليه السلام) پرسيد : سبب قبولي نماز چيست ؟حضرت در جواب فرمود : ولايت ما و براءت از دشمنان ما سبب قبولي نماز است آن شخص فرمود :حجتي رابري احدي باقي نگذاشتي. سپس برخاست و فرمود خداوند ميداند در چه جايي رسالتش را مستقر فرمايد آنگاه ناپديد گرديد بنابرين تولي و تبري در قبولي عبادات ما اعم از واجبات و مستحبات دخالت مستقيم دارد و بدون محبت و ولايت خاندان عصمت عبادت ما قبول نيست.
نماز و حق الناس
تا مظلمه اي برگردن مصلي باشد مشمول لعن خداست
از جمله آداب نماز اين است که حقي و مظلمه اي از کسي بر گردن نماز گزار نباشد نماز گزاري که مغضوب ومديون خلق الله است بايد مظالم عباد را از خود بکلي دفع کند تا مشمول مراحم حضرت حق در نماز وعبادتش شود
رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم) مي فرمايد
خداوند به من وحي کرد وفرمود اي برادر پيامبران مرسل من اي برادر پيامبران اندارگر من بترسان قومت را از اينکه در مسجدي از مساجد من داخل شوند وحال آنکه از بندگان من در نزد آنان مظلمه اي وحقوقي ضايع شده اي باشد چون من او را لعنت مي نمايم و از رحمت خود به دور مي دارم مادامي که مقابل من به نماز ايستاده و آن حقوق را رد نکرده باشد و آن مظلمه را از گردن خود رد نکرده باشد
و اگر آن مظلمه را بپردازد و حق و حقوق مردم را بدهد آن قدر به من نزديک مي شود.
که من گوش او مي شوم که با آن مي شنود، وچشم او مي شوم که با آن مي ببيند، واز دوستان و بندگان برگزيده من مي شود و در جوار من با پيامبران وصديقين وشهدا در بهشت قرار مي گيرد.
فضائل نماز
پيامبر اکرم (صلي الله عليه وآله و سلم)فرمود:خداوند نماز را نور چشم من قرار داده است
پيامبر به ابوذر فرمود:اي ابوذر خداوند روشني چشم مرا نماز قرار داده . و نماز را چنان محبوب من ساخته که غذاي لذيذ را براي گرسنه و آب گوارا را براي تشنه محبوب و عزيز قرار داده است اي ابوذر همانا گرسنه از غذا وتشنه از آب سير مي گردد ولي نماز هرگز سير نمي گردم.ابوذر پرسيد يا رسول الله کدام نماز افضل وبرتر است؟ حضرت فرمود :نمازي که قنوتش طولاني باشد.
نماز گرامي ترين اعمال بعد از معرفت خداوند
نماز سنبل عبادت است که از نظر معنوي و تربيتي تا آخرين لحظات زندگي آدمي به آن نياز دارد و به وسيله آن ارتباط خويش را با مولي و پروردگار خويَش مستحکم سازد و بدون آن اساس و پايه دينش منهدم و نابود است معاويه بن وهب از امام صادق مي پرسد :گرامي ترين چيزي که عامل تقرب حضرت احديت باشد چيست ؟و محبوب ترين آن کدام است؟حضرت صادق (عليه السلام)فرمود:بعد از شناخت خداوند چيزي را برتر از نماز نمي بينم آيا نمي بيني که بنده صالح عيسي بن مريم فرمود :خداوند مرا به نماز توصيه نموده است.
مثل نماز در دين مثل ستون خيمه است
هر بنا و ساختماني برپايه ها و ستونهاي خود استوار است نماز هم به منزله ستون و پايه است که دين بر آن استوار است رسول گرامي اسلام مي فرمايد:
در حقيقت نماز شباهت به عمود و ستون خيمه دارد. آن هنگام که ستون ثابت و استوار باشد طنابها و ميخها وچادر نيز سالم مي ماند ليکن اگر ستون شکست و از حيز انتفاع افتاد بقيه وسائل خيمه اگر چه سالم نيز باشند بلا استفاده مي مانند نماز در دين همين حکم را دارد که اگر تمامي اعمال نيک و شايسته صحيح و درست باشد ليکن نماز که ستون دين است يا نباشد ويا صحيح و با شرائط نباشد هرگز آن اعمال نيک ارزش و فايده اي ندارد
موضع نماز در دين
حضرت اميرالمومنين به فرزندانش امام حسن وامام حسين(عليه السلام) مي فرمايند:
فرزندانم خدا را درباره در نظر بگيريد زيرا نماز بهترين عمل و ستون دين شماست .در جاي ديگر نيز فرزندانش را به اين بيان توصيه و تاکيد به نماز مي کند و مي فرمايد: اي عزيزان من: اي پيروان من: توصيه مي نمايم شما را به نماز, نمازي که ستون دين و پايه اسلام است بنابراين از آن غافل نگرديد.
اولين محاسبه پس از مرگ
نماز از اهميت اساسي در دين اسلام برخوردار است و اولين چيزي است که بر مسلمان مکلف واجب مي‌گردد و آخرين فريضه‌اي است که تا انتهاي زندگي باقي است. و اولين چيزي که پس از مرگ از او پرسش و محاسبه مي‌شود نماز است چون قبولي همه عبادات و اعمال نيک وابسته به قبولي نماز مي‌باشد حضرت صادق (عليه السلام) مي‌فرمايد اولين چيزي که بنده به آن محاسبه مي‌گردد نماز است، پس هر گاه نماز قبول شد و پذيرفته گشت ساير اعمال او نيز مقبول خواهد شد و اگر نماز رد شد، ساير اعمال او نيز مردود خواهد شد.
آخرين فريضه تا دم مرگ
پيامبر اکرم مي‌فرمايند: همانا اولين فريضه‌اي که از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرين فريضه‌اي که تا دم مرگ از او ساقط نمي‌گردد و وجوبش همچنان باقي است نماز است و اولين چيزي که بنده به آن در روز قيامت محاسبه مي‌گردد نماز است پس اگر کسي جواب داد بعد از آن ، کار بر او آسان مي‌گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن کار او سخت مي‌شود.