برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر بر روی آن کلیک کنید
آنچه همگی تاریخ نگاران بدان تصریح کرده و اتفاق نظر دارند، این است که نسل قمر منیر بنیهاشمیان علیهالسلام از طریق فرزند ایشان عبیدالله گسترش یافته است.(۱)
جناب عبیدالله هنگام حرکت امام حسین علیهالسلام از مدینه به سوی کربلا در سنین کودکی بود و بعدها مردی دانشمند و فرزانه در دین و از فرهیختگان دوره خود گردید.(۲) ایشان صاحب دو فرزند به نامهای عبدالله و حسن شد و نسل ایشان از طریق حسن، گسترش یافت(۳)
باید جناب حسن بن عبیدالله بن عباس علیه السلام را سرشاخه اصلی نوادگان حضرت عباس علیهالسلام برشمرد.
نوه حضرت ابوالفضل علیه السلام یعنی جناب حسن بن عبیدالله ۶۷سال عمر نمود(۴) و صاحب پنج فرزند به نام های عباس، عبیدالله، ابراهیم، فضل و حمزه گردید.(۵)
این تیره از نسل حضرت عباس علیه السلام بلند آوازه ترین طایفه از تبار آن حضرت میباشد.
در این مجال به معرفی جناب حمزة بن الحسن بن عبیدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب میپردازیم:
«...ایشان از جهت شمایل ، بسیار شبیه به امیرالمومنین علیه السلام بود و در روزگار مأمون عباسی میزیست. ایشان را حمزة الشبیه نیز مىگفتند(۶) و این شباهت تا آنجا بود که مأمون عباسی، نامه ای با دست خطّ خود برای جناب حمزه نوشت و در ضمن آن بیان داشت: «به حمزة بن الحسن هزار درهم به جهت شباهت وافرش به امیر مؤمنان علی علیه السلام بخشیده شود».
جناب حمزه با زینب از نوادگان جناب عبدالله بن جعفر طیار ازدواج نمود. مردم او را زینبی میخواندند؛ زیرا او با زینب علیها السلام دختر امیر مؤمنان علیه السلام نسبت داشت.
از نوادگان جناب حمزة میتوان محمد بن علی را نام برد که از راویان احادیث آل محمّدصلی الله علیه وآله و فردی درستکار و محترم و مورد اطمینان ذکر کرده اند. ایشان احادیثی را هم از امام رئوف حضرت رضا علیه السلام و برخی دیگر از امامان روایت کرده است. او در سال 286 ق. درگذشته است.
بنا بر گزارش تاریخی در معروف ترین کتاب رجالی شیعه (رجال کشی) پس از تولد امام عصر ارواحنافداه و شهادت امام حسن عسکری علیه السلام ، کفالت و مسئولیت خدمتگزاری به مادر حضرت ولیعصر علیهالسلام در بغداد را جناب محمد بن علی حمزة بن حسن بن عبیدالله بن عباس بن ابی طالب بر عهده میگیرد و تا آخر عمر این نواده حضرت عباس بن علی علیهماالسلام در خانهٔ شخصی خود به ایشان خدمت میکند ؛
از آنجا که شهرت اصلی حضرت عباس علیهالسلام کفالت فرزندان حضرت صدیقه سلام الله علیها در روز عاشورا بوده است گویا این وراثت به سلاله ایشان هم رسیده است که حامی و کفیل خاندان عترت باشد.
----------------------
۱- التنبیه و الأشراف، لیدن، مطبعة بریل، 1893 م، ص 299 - المجهرة أنساب العرب، مصر، دار المعارف، چاپ سوم، 1391 ق، ج 1، ص 67 - لباب الأنساب، قم، مکتبة السید المرعشی النجفی، چاپ اول، 1410 ق، ج 1، ص 357.
۲- المجدی فی أنساب الطالبیین، قم، مطبعة سید الشهداء، مکتبة آیة الله العظمی النجفی، چاپ اوّل، 1409 ق، ص 231 - لباب الأنساب، ج 1، ص 358.
۳- المجدی، ص 231 ؛ لباب الأنساب، ج 1، ص 358.
۴- المجدی، ص 233.
۵- سرّ السلسلة، ص 90 - لباب الأنساب، ج 1، ص 357 - الفصول الفخریة، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1363 ش، ص 201 - سراج الأنساب، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اوّل، 1409 ق، ص
۶- الأصیلی، ص 328 ؛ الفصول الفخریة، ص 202
۷- رجال الکشی ص۳۴۷ (https://lib.eshia.ir/14028/1/347) (تصویر الحاقی)