كعبه در نظر امتهاى مختلف مورد احترام و تقدیس بود. مثلاً هندیان آنرا تعظیم مىكردند و معتقد بودند به اینكه روح «سیفا» كه به نظر آنان اقنوم سوم است، در حجرالاسود حلولكرده، و این حلول در زمانى واقع شده كه سیفا با همسرش از بلاد حجاز دیدار كردند.
و همچنین صابئینى از فرس و كلدانیان، كعبه را تعظیم مىكردند، و معتقد بودند كه كعبه یكى از خانههاى مقدس هفتگانه است؛ كه دومین آن مارس است كه بر بالاى كوهى در اصفهان قرار دارد. و سوم، بناى مندوسان است كه در بلاد هند واقع شده است. چهارم نوبهار است كه در شهر بلخ قرار دارد. پنجم بیت غمدان كه در شهر صنعاء است، و ششم كاوسان مىباشد كه در شهر فرغانه خراسان واقع است. و هفتم خانهاى است در بالاترین شهرهاى چین و گفته شده كه كلدانیان معتقد بودند كعبه خانه زحل است، چون قدیمى بوده و عمر طولانى كرده است.
فارسیان هم آن را تعظیم مىكردند، به این عقیده كه روح هرمز در آن حلول كرده. و چه بسا به زیارت كعبه نیز مىرفتند.
یهودیان هم آن را تعظیم مىكردند، و در آن خدا را طبق دین ابراهیم عبادت مىكردند؛ و در كعبه صورتها و مجسمههایى بود، از آن جمله تمثال ابراهیم و اسماعیل بود كه در دستشان چوبهاى ازلام داشتند. و از آن جمله صورت مریم عذراء ومسیح بود، و این خود شاهد بر آن است كه هم یهود كعبه را تعظیم مىكرده و هم نصارا.
عرب هم آن را تعظیم مىكرده، تعظیمى كامل؛ و آن را خانهاى براى خداى تعالى مىدانسته و از هر طرف به زیارتش مىآمدند. و آن را بناى ابراهیم مىدانسته، و مسئله حج جزء دین عرب بوده كه با عامل توارث در بین آنها باقى مانده بود.
_______________________________________________________
تاریخ تحلیلى اسلام جلد 2 صفحه 119 - رسولى محلاتى
