سازمان دیدهبان حقوق بشر اعلام کرد: شيعيان عربستان سعودي با تبعيض‌هاي روش‌دار و جهت‌دار در مذهب، آموزش، عدالت و اشتغال مواجه هستند.
به گزارش ابنا، سازمان ديدبان حقوق بشر در گزارشي كه چند روز پیش منتشر كرد اعلام داشت:
1. مسؤولان عربستاني بايد با اقليت شيعه همچون ديگر شهروندان اين كشور رفتار كنند.
2. دولت عربستان بايد كميسيون‌هايي براي پيگيري بازداشت‌هاي خودسرانه شهروندان شيعه تشكيل دهد.
3. اين دولت بايد به تبعيض‌هاي روش‌دار و جهت‌دار دولتي پايان ببخشد.
4. جمعيت شيعيان عربستان حدود 10 تا 15 درصد تخمين زده مي‌شود. اما مسئولان عربستاني ـ به رسم عادت ـ همواره با شيعيان اين كشور برخوردي اهانتآميز داشته و به آنها بدگمان هستند.
5. شيعيان منطقهی الخبر، اجازه داشتن مسجد را ندارند؛ اما مساجد سني كه با هزينه‌هاي دولتي ساخته و نگهداري مي‌شود بسيار زياد است.
6. شيعيان دستگير شده با محاكمه‌هايي صوري و فاقد مشروعيت به يك هفته تا يك ماه زندان محكوم شده‌اند.
7. تبعيض شديدي در آموزش و پرورش عربستان عليه شيعيان وجود دارد. در مدارس، شيعيان نمي‌توانند دين تدريس كنند و دانش‌آموزان شيعه بايد اساتيدي سني داشته باشند كه شيعيان را كافر مي‌دانند.
8. در عربستان شيعيان نمي‌توانند به مقام قضاوت برسند. در نظام دادگستري عربستان، شيعيان حتی نمي‌توانند شغلي دون‌پايه در دادگاه داشته باشند.
9. در عربستان هيچ شيعه‌اي وزير كابينه، سياست‌مدار بلند مرتبه يا نظامي عاليرتبه نمي‌شود و دانش‌آموزان شيعه حق و اجازه ورود به دانشگاه نظامي را ندارند.
گزارش 32 صفحه‌اي ديدهبان حقوق بشر که تحت عنوان محرومیت از کرامت: تبعيض‌هاي روش‌دار و خصومت عليه شهروندان شيعه عربستان منتشر شده است اسناد شديدترين تنش‌ها در اين كشور پادشاهي در طول سال‌ها را جمع‌آوري كرده است. اين تنش‌ها در فوريه 2009 (بهمن 1387) با برخورد زائران شيعه و نيروهاي بدنام امر به معروف و نهي از منكر عربستان در شهر مدينه به اوج خود رسيد که به بازداشت خودسرانه معترضان شيعه استان‌هاي شرقي در فوريه (اسفند 1387) انجاميد. بستن مساجد و حسينيه‌هاي مخصوص شيعيان در "خبر" كه از جولاي 2008 (تير 1387) آغاز شد و نيز دستگيري شيعيان و ائمه جماعت مساجد در "احسا" در سال 2009 بر اين تنش‌ها افزود.
«خانم سارا لي ويتسون» مدير بخش خاورميانه و شمال آفريقاي ديدهبان حقوق بشر گفت: شيعيان عربستان از دولت‌شان مي‌خواهند كه به هويت و مذهب‌شان احترام بگزارند و با آنها برخوردي تبعيض‌آميز نداشته باشند. ولي مسئولان عربستاني همواره با شيعيان اين كشور برخوردي اهانت آميز داشته و به رسم عادت به آنها بدگمان هستند و اين يعني شيعه همواره در عربستان مظنون است.
نماينده ديدبان حقوق بشر گفت: دولت بايد كميسيوني تشكيل بدهد كه در آن كميسيون زمان استفاده از اماكن مقدس اين كشور به ويژه در شهرهاي مقدس مكه و مدينه ميان فرقه‌هاي مختلف اسلامي تقسيم شود. البته ملك عبدالله اقداماتي در خصوص آزادي انجام فريضه‌هاي ديني مذاهب مختلف انجام داده، اما تبعيض‌ها از طرف نهادهاي دولتي همچنان ادامه دارد.
در این گزارش 32 صفحهای آمده است:
20 الي 24 فوريه 2009 (2 الي 6 اسفند 1387) شيعياني كه از استان‌هاي شيعه نشين شرقي براي برپايي مراسم عزاداري به مناسبت رحلت رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به مدينه رفته بودند، در قبرستان بقيع با نيروهاي بدنام امر به معروف و نهي از منكر درگير شدند كه اساس اين درگيري‌ها بر مبناي اختلاف نظر اين دو گروه بر سر نحوه عزاداري به مناسبت رحلت رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) بود. در اين درگيري‌ها نيروهاي امنيتي عربستان به سمت زائر 15 ساله‌اي شليك كردند كه تير به سينه او اصابت كرد. همچنين شهروندي ناشناس هنگامي كه ضربه چاقویي به كمر يك روحاني شيعه وارد مي‌كرد، فرياد مي‌زد: اين كافران(شيعيان) را بكشيد. هرچند مسؤولان اظهار داشتند كه درگيري‌ها مجروحي نداشته و دستگيري زائران شيعه را نيز انكار كردند ولي 5 مارس(15 اسفند 1387) ملك عبدالله دستور آزادي بازداشت‌شده‌گان درگيري‌هاي مدينه را صادر كرد.
در ماه‌هاي فوريه و مارس(بهمن و اسفند) شيعيان استان‌هاي شرقي در شهرهاي قطيف و صفوا تظاهرات كردند تا همبستگي خود را با بازداشت شدگان درگيري‌هاي مدينه نشان دهند. همچنين پس‌از سخنراني روحاني شيعه نمر النمر كه گفته بود: كرامت ما(شيعيان) مهمتر از اتحاد ما(با اين حكومت پادشاهي) است؛ شيعيان در عواميه به اعتراض برخواستند و خواستار رفتاري برابر از سوي دولت شدند. اين بار نيز نيروهاي امنيتي بسياري از معترضان را دستگير كردند و برخي از آنها را ماه‌ها زنداني نمودند.
بر اساس برخي گزارش‌ها در ماه‌هاي مي، ژوئن و جولاي(ارديبهشت، خرداد و تير 1388) نيروهاي پليس در استان‌هاي شرقي عربستان اقدام به دستگيري شيعيان در خبر كردند. اين اقدامات در حالي صورت گرفت كه به شيعيان گفته شده بود كه مكان‌هاي برگزاري نماز جماعت شيعيان نبايد باز باشد. به عنوان نمونه يك شيعه به نام «عبدالله مُحنّا» از 25 مي 2009 (4 خرداد 1388) الي 1 جولاي 2009 (10 تير 1388) بازداشت بود. در "خبر" شيعيان اجازه داشتن مسجد را ندارند، حال آنكه مساجد سني كه با هزينه‌هآي دولتي ساخته و نگهداري مي‌شود بسيار زياد است.
از اول سال ميلادي جاري تا ماه جولاي(تير) مقامات عربستاني حداقل 20 شيعه را در "احسا" واقع در جنوب شرق عربستان دستگير كرده‌اند. دستگيري اين شيعيان به جرم انجام مناسك مذهبي يا فعاليت‌هاي فرهنگي از قبيل آموزش قرآن براي بانوان يا فروش لباس‌هاي ويژه براي مراسم‌هاي مختلف بوده است. شيعيان دستگير شده با محاكمه‌هايي صوري و فاقد مشروعيت به يك هفته تا يك ماه زندان محكوم شده‌اند. با مدارك موجود آغاز اين تحريك‌هاي ديني در احسا به سال 2001 باز مي‌گردد.
تبعيض‌هايي كه از طرف نهادهاي دولتي عليه شيعيان اعمال مي‌شود تنها به آزادي ديني آنها محدود نمي‌شود. برخي گزارش‌ها حاكي از آن است كه تبعيض شديدي در آموزش و پرورش عربستان عليه شيعيان وجود دارد. آموزش و پرورش عربستان جايي است كه در مدارس، شيعيان نمي‌توانند دين تدريس كنند و دانش‌آموزان شيعه بايد اساتيدي سني داشته باشند كه شيعيان را كافر مي‌دانند. در اين گزارش‌ها از تبعيض و قضاوت يك طرفه در نظام قضاوت عربستان نيز آمده است. در نظام دادگستري عربستان برخي اوقات قاضي‌هاي سني شهادت شيعيان را نمي‌پذيرند و آن را فاقد وجاهت قانوني مي‌دانند. در عربستان شيعيان نمي‌توانند به مقام قضاوت برسند. گفتني است در نظام دادگستري عربستان، شيعيان حتي نمي‌توانند در دادگاه شغلي دون‌پايه داشته باشند!
محروم‌سازي شيعيان از حقوقشان در پيدا كردن شغل نيز وجود دارد. براي نمونه در عربستان هيچ شيعه‌اي وزير كابينه، سياست‌مدار بلند مرتبه يا نظامي عالي رتبه نمي‌شود. دانش‌آموزان شيعه حق و اجازه ورود به دانشگاه نظامي را ندارند.
در سال 2003 امير عبدالله ـ كه پس‌از مرگ ملك فهد به پادشاهي رسيد و ملک عبدالله شد ـ دست به ابتكار زد و نخستين قدم براي برگزاري نشست گفتگوي ملي را با دعوت از عالمان سني و شيعه برداشت. در سال 2008 ملك عبدالله بار ديگر عالمان سني و شيعه را در ماه ژوئن(خرداد) در مكه دور هم جمع كرد و آنها را به بردباري و درك مذاهب يكديگر دعوت كرد. او همچنين در جولاي و اكتبر(تير و مهر) همان سال در مادريد و نيويورك نيز مذاهب مختلف را به اتحاد دعوت كرد. با اين حال، هيچ پيشرفتي در زمينه بردباري ديني در عربستان سعودي ديده نشده است.
خانم وينستون در اینباره گفت: دولت عربستان به دقت شيعيان را زير نظر دارد و آنها را گروهي مهم براي ثبات در عربستان مي‌داند. دولت عربستان تفكرات وهابي دارد و بر اساس نظر وهابي‌ها شيعيان كافر هستند و وفاداري ملي‌شان مورد ظن و ابهام است. اكنون زمان آن فرا رسيده كه عربستان حق شيعيان را به رسميت بشناسد و با آنها همچون ديگر شهروندان خود رفتار كند.