یک عکس زیبای دیگر هم این بار میهمان نگاه‌هامان شده تا به بهانه‌اش به سال‌های میانی این قرن سفر کنیم. این بار هم این شاهکار ماندگار را عکاس تبریزی، علی‌اصغر ناصری، به ثبت رسانیده است. او را باید از نخستین افرادی دانست که با استفاده از نور آفتاب عکاسی می‌کرده و از معدود عکاسانی به شمار آورد که کمر همت برای زنده نگاه داشتن تاریخ و آداب و رسوم زادگاهش بسته بوده. عکاسی که با به تصویر کشیدن مقطعی از تاریخ این سرزمین نام خود را نیز به تاریخ سپرد و در اول مرداد ماه 1378 چشم بر این جهان بربست.
از خالق تصویر که بگذریم و بخواهیم به بنای عکس بپردازیم باید از مدارس علمیه سخن بگوییم و این مدرسه را که شاهکار گچ‌بری به حساب می‌آید برای‌تان تشریح کنیم.
کتابی با عنوان «مکتب‌خانه‌ها و مدارس قدیمی آستان قدس رضوی» به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی چاپ و منتشر شده که نویسنده‌ آن، فاطمه جهان‌پور، محقق اسناد و وقف‌نامه‌های موجود درباره‌ مدارس قدیم نوشته است:
«از گذشته‌های دور در مجاورت حرم مطهر حضرت امام رضا(علیه السلام) دو نوع مرکز آموزشی وجود داشته: یکی مکتب ‌خانه‌ها که مخصوص آموزش اطفال بود و حکم مدارس ابتدایی و دبستان‌های امروزی را داشت، دیگری مدارس علمیه که آموزش در آن‌ها تخصصی شده و مرحله‌ عالیه‌ تحصیل را دربر می‌گرفت...»
از طریق مطالعات انجام شده بر روی اسناد موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی می‌توان دریافت کرد که مجموعا سه مکتب‌ خانه در حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) برپا بوده که قدیمی ‌ترینِ آن‌ها مکتب‌ خانه‌ اطفال در صحن عتیق است. اما بعدها (سال 1305 هجری خورشیدی) حکومت درصدد برآمد به بهانه غیربهداشتی بودن مکتب‌خانه‌ها و اصول نادرست تعلیم و تربیت که در آن‌ها رایج بود، مکتب‌خانه‌ها را تعطیل کند و به ‌جای آن مدرسه و دبستان دولتی تأسیس کند.
اما مدرسه‌ای زیبا و ماندگار که از بناهای دوران شاهرخ است و تاسیس‌کننده‌ آن آقای غیاث‌الدین یوسف خواجه بهادر، از افراد مهم استان خراسان بود، همین مدرسه‌ای است که گنبدهای آن را در تصویر مشاهده می‌کنید. این بنا از لحاظ زیبایی و کاشی‌کاری و نقاشی‌ها بسیار خیره‌ کننده ساخته شده است. این نمونه‌ زیبای سبک معماری آجرتراشی در عصر تیموری، توسط غیاث‌الدین امیر یوسف خواجه بهادر درسال 843 هجری قمری هم‌دوره با ساخت مسجد جامع گوهرشاد برای تحصیل طلاب علوم دینی احداث شده و مدتی به نام بانی اولیه‌اش به «یوسف خواجه» یا «یوسفیه» و سپس به علت وجود دو ورودی در شرق و غرب مدرسه به مدرسه‌ دو درب مشهور شده است.
این مدرسه دو گنبد دارد در دو ضلع جنوبی و در بین این گنبدها سنگ قبری با تاریخ ۸۴۶ به نام یوسف خواجه بهادر قرار گرفته است. مهدی سیدی، از مورخان نامور خراسان، معتقد است که این مدرسه و گورهای آن متعلق به خانواده‌ امیر شیخ علی بهادر است.
اکنون این فضا به دارالقرآن الکریم شهرت یافته است. مساحت دارالقرآن الکریم 500 متر مربع در دو طبقه و شامل 32 حجره است. این مدرسه هم اکنون در مرکز مجموعه‌ اماکن و بیوتات حرم مطهر رضوی قرار گرفته و به دستور تولیت عظمای آستان قدس رضوی مرمت شده است. فضای مدرسه‌ دودرب از سال 1381 برای آموزش علوم قرآنی و حدیث در اختیار اداره‌ آموزش علوم قرآن و حدیث قرار گرفته است و در حال حاضر محافل انس با قرآن و کلاس‌های آموزشی این اداره در این مکان برگزار می‌شود.
فائزه موسوی
منبع : سایت آستان قدس رضوی