برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر بر روی آن کلیک کنید
کتاب گرانسنگ منتخب التواريخ، تألیف محمد
نمایی متعلق به سالهای 1330 تا 1332 هجری شمسی که از زاویه جنوب شرقی فلکه حضرت آن سالها ماندگار شده است. در روزگاری که دیگر خبری از کاروانهای اسب سوار و کاروانسرا نیست، یک کاروانسرای قدیمی را در جوار حرم مطهر رضوی مشاهده میکنیم.
ربع دایرهای که در عکس قدیمی بالا میبینید، بخشی از فلکه حضرت امام رضا(علیه السلام) را نشان میدهد. فلکه حضرت در فاصله بین سالهای 1308 تا 1312 هجری شمسی بر گرادگرد حرم مطهر به فاصله 30 متر از ساختمانهای اطراف ساخته شد و تا سال 1353 پا برجا بود و در این سال تخریب شد. این فلکه بعدها به فلکه حضرت شهرت یافت و پس از تخریب و بازسازیها، چمنکاریهای زیبایی جای آن را پر کرد.
آنهایی که سنین عمرشان بالاتر از 70 سال باشد و مشهد مقدس را دیده باشند، میدانند که در مشهد تا قبل از احداث فلکه اول تنها دو خیابان به نام بالاخیابان و پایینخیابان در شرق و غرب اماکن مقدسه وجود داشت و بر این اساس قسمت شرقی حرم را پایین خیابان و قسمت غربی آن را بالاخیابان میگفتند. علت اطلاق واژه بالا و پایین به این دو سوی نیز جهت آبی بود که از سمت غرب جریان داشت و به سوی شرق میرفت.
بخشی که در عکس مشاهده میکنید هماکنون به هتلها و خیابانهای میانی بست پایین، یعنی بست نواب صفوی و بست حر عاملی اختصاص یافته است؛ فضاهایی که از داخل حرم مطهر، صحن آزادی و همچنین صحن کوثر(صحنی که موزه در آن واقع شده) را شامل میشود.
تصویر بالا مربوط میشود به زمانی که برج یا سردر کنونی نقارهخانه هنوز بنا نشده بود و همچنین ساعت قدیمی صحن عتیق به صحن آزادی منتقل نشده بود و جای خود را به ساعت کنونی صحن انقلاب فعلی نداده بود.
علاوه بر صحنهای انقلاب، آزادی و گوهرشاد و همچنین دورنمایی که از فلکه حضرت در عکس دیده میشود، صحن موزه و البته کاروانسرای باباعینی در عکس خودنمایی میکنند.
درباره این کاروانسرا خوب است نکاتی را بدانیم. این کاروانسرا به همراه یک باب تیمچه به نام دارالزوار که در قسمت جنوب مدرسه قرار داشته، چندین باب مغازه، شش دانگ از مزرعه التیمور واقع در بلوک تبادکان شهر و همچنین نصف سرای قزوینیها که در حاشیه فلکه جنوبی قرار داشته، جزو موقوفاتی است که به مدرسه پایین پا(سعدیه) متعلق بودند و به همراه این مدرسه به آستان قدس رضوی وقف شدند.
این مدرسه در پشت مقبره شیخ بهایی واقع شده و سردر این مدرسه به خط ثلث روی کاشی معرق کتیبه شده بوده که تاریخ آن 1086 هجری قمری است.
این مدرسه در شمار مدارس دوران صفویان جای میگیرد. بنیانگذار آن وزیر کل خراسان (متصدی امور مالی یا پیشکار مالیه خراسان) در عهد سلطنت شاه سلیمان صفوی به نام میرزا سعد الدین است که آن را در سال 1087ق. ساخت؛ از این رو در ابتدا مدرسه معروف به «سعدیه» یا «سعدالدین» بود، اما با گذشت زمان از آنجا که در اطراف مدرسه چند تیمچه و کاروانسرا شامل تعدادی مغازه معروف به پایین پا وجود داشته، این مدرسه در بین مردم به مدرسه پایین پا مشهور شده است.
منبع : سایت آستان قدس رضوی
برای دیدن تصویر در اندازه بزرگتر بر روی آن کلیک کنید
کتاب گرانسنگ منتخب التواريخ، تألیف محمد
جشن میلاد امیرالمؤمنین علی علیه السلام،سخنران : استاد بندانی نیشابوری،با نوای : کربلایی احمد
ادامه خبر...معاونت پژوهش حوزههای علمیه با همکاری واحدهای پژوهشی حوزوی برگزار می کند: نمایشگاه کتاب و
ادامه خبر...
|