Cm.ax03282024

Son yeniləməÇr.ax, 29 Dek 2020 3pm

Burdasız: Əsas səhİfə Əhlİ-beyt (ə) Əhlİ-Beyt (ə) İmam Sadiq (ə) Məqalələr İmam Sadiqin (ə) təvəllüdü

İmam Sadiqin (ə) təvəllüdü

İmam Sadiq əleyhissəlamın həyatı barədə qısa məlumat
anası isə Ümmü-Fərvə olmuşdur. atası İmam Baqir (əleyhissəlam) ləqəbi Sadiq künyəsi Əbu-AbdullahAltıncı İmamın adı Cəfər
İmam Sadiq (əleyhissəlam) hicrətin səksən üçüncü ilində rəbiül-əvvəl ayının  hicrətin yüz qırxon yeddisi Mədinə şəhərində dünyaya gəlmiş səkkizinci ili altmış beş yaşında vəfat etmişdir. Müqəddəs məzarı Bəqi qəbiristanlığında atasının məzarı kənarındadır.
Böyük Cəfəri məktəbi
İmam Sadiq (əleyhissəlam) yaranmış əlverişli siyasi vəziyyəti və cəmiyyətin  həmçinin, ictimai şəraitin hazır olduğunu nəzərə alıbböyük ehtiyacını atası İmam Baqir əleyhissəlamın elmi və mədəni inqilabının yolunu davam  böyük məktəb təsis etdi. O dövrün dini vəetdirərək böyük elm ocağı dəqiq elmləri sahəsində sayı dörd minə yaxın qeyd edilmiş Hişam ibn  Mömin Hişam ibn Salim Əban ibn Təğlib Məhəmməd ibn MüslimHəkəm  Cabir ibn Həyyan və s. kimi seçilmiş böyük Müfəzzəl ibn ÖmərTaq şagirdlər yetişdirdi Bu şagirdlərin hər biri öz növbəsində böyük elmi şəxsiyyət və parlaq simalardan olub böyük xidmətlər göstərmişdir. Onlardan bəziləri böyük  çoxlu şagirdlər yetişdirmişlər. Misal üçün qeydelmi əsərlər yazmış  Hişam ibn Həkəm otuz bir cildedə bilərik ki  istər dəqiq elmlərCabir ibn Həyyan isə müxtəlif elmlər sahəsində  istərsə də o dövrdə geniş yayılmış kimyaistər təbiət elmləri sahəsində iki yüz cilddən artıqməhz buna görə də, “kimyanın atası” ləqəbini almışdır.kitab yazmış Cabirin kitabları orta əsrlər dövründə Avropanın müxtəlif dillərinə tərcümə edilmişdir. Yazıçılar onun xatirəsini böyük əzəmətlə yad edirlər.
İmam Sadiq əleyhissəlamın münazirələri
Bundan  İmam Sadiq əleyhissəlamın yaşadığı dövr fikir vəöncə qeyd etdik ki  müxtəlif məzhəb və firqələrin meydana gəldiyi dövrdüşüncə mübarizəsi olmuşdur. İslam maarif və mədəniyyətinin yunan alim və filosofların fikir və rəyləri ilə mübarizəsi nəticəsində bir sıra şübhələr meydana çıxmışdı. Buna görə də, İmam Sadiq (əleyhissəlam) İslam və şiə əsaslarını tanıtdırmaq məqsədi ilə bu məzhəblərin başçı və tərəfdarları  builə çoxsaylı və həyəcanlı münazirələr edirdi. Bu münazirələrlə o  İslam əqidəsinin isə üstün olduğunu kəskinməzhəblərin əqidəsinin puç və məntiqli sübutlarla isbat edirdi.
İmam Sadiq əleyhissəlamın müxtəlif münazirələri arasından nümunə üçün o Həzrətin Hənəfi məzhəbinin banisi Əbu Hənifə ilə münazirəsini hörmətli oxucuların nəzərinə çatdırırıq.
Bir gün Əbu Hənifə İmam Sadiq (əleyhissəlam) ilə görüşmək məqsədilə onun evinə gəlib görüş üçün icazə istədi. İmam Sadiq (əleyhissəlam) icazə vermədi.
Əbu Hənifə deyir: Bir qədər qapının ağzında gözlədim. Bu vaxt bir neçə kufəli şəxs gəlib İmam əleyhissəlamla görüşmək üçün icazə istədi. İmam onlara icazə verdi. Mən də onlarla birlikdə içəri girdim. Onun hüzuruna  siz Kufəyə bir nümayəndə göndəribyetişdikdə dedim: “Yaxşı olar ki oranın əhalisini Peyğəmbərin səhabələrinə nalayiq sözlər deməkdən çəkindirəsiniz. Orada on min nəfərdən çox adam Peyğəmbərin dostları üçün nalayiq sözlər deyir.” İmam Sadiq (əleyhissəlam) buyurdu: “Camaat mən deyəni qəbul etmir.”
necə ola bilər camaat sizin sözünüzü qəbul etməsin?!”Əbu Hənifə: “Siz Allah Peyğəmbərinin nəvəsi olduğunuz bir halda
İmam Sadiq (əleyhissəlam): “Mənim sözümə qulaq asmayanlardan biri də, elə  mənimsən özünsən. Məgər mənim icazəm olmadan evə daxil olmamısan icazəm olmadan oturmamısan və mən icazə verməmiş sözə başlamamısan?”
Sonra əlavə edib buyurdu: “Eşitdiyimə görə sən müqayisə əsasında hökm verirsən!”
— Bəli!
— Vay olsun sənə! Müqayisə əsasında hökm verən ilk şəxs (məxluq) Şeytan olmuşdur. Allah ona “Adəmə səcdə et” - deyə buyurduqda o cavab verdi  çünki mən ondan daha yaxşıyam. Sən məni oddanki: “Mən səcdə etmirəm onu isə palçıqdan yaratdın.”
(Sonra İmam Sadiq (əleyhissəlam) şəriətdə müqayisənin batil olduğunu isbat etmək üçün bununla zidd olan bir neçə şəriət hökmü qeyd edərək buyurdu:)
yoxsa zinanın?— Səncə bir nəfəri nahaqdan öldürməyin günahı ağırdır
— Bir nəfəri nahaqdan öldürməyin.
— (Əgər müqayisə olunan hökmə əməl etmək olarsa) bəs nə üçün qətl  zinanı isbat etmək üçün isə dörd şahidhadisəsini isbat etmək üçün iki lazımdır? İslamın bu qanunu müqayisə ilə uyğun gəlirmi?
— Xeyr!
yoxsa məni?— Sidik daha çox murdardır
— Sidik.
— Bəs nəyə görə birincidə (sidikdə) Allah-taala insanlara dəstəmaz  ikincidə (mənidə) isə qüsl almağı əmr edir? Bu hökm müqayisəalmağı ilə uyğundur?
— Xeyr!
yoxsa oruc?— Namaz daha çox əhəmiyyətlidir
— Namaz.
— Bəs nəyə görə heyz (aybaşı) halı görmüş qadına namazın qəzası vacib  ancaq orucun qəzası vacibdir? Bu hökm müqayisə ilə uyğun gəlir?deyil
— Xeyr!
yoxsa kişi?— Qadın daha çox zəifdir
— Qadın.
— Bəs nə üçün kişinin irs payı qadının irs payının iki bərabəri qədərdir?  onda qoy o daha çox irs aparsın.) Bu hökm(Əgər qadın zəifdirsə müqayisə ilə uyğun gəlirmi?
— Xeyr!
— Nə üçün on dirhəm oğurlamış şəxs barədə Allah onun əlinin kəsilməsini  beş yüz dirhəm diyəancaq bir nəfər digər birisinin əlini kəsərsə verməsini əmr etmişdir? Bu hökm müqayisə ilə uyğun gəlirmi?
— Xeyr!
sən— Eşitmişəm ki  nemətlər barəsində mütləq sorğu-sual olunacaqsınız”Allahın dünyada sizə əta etdiyi Qiyamət günü“Sonra da həmin gün  ayəsini belə təfsir edirsən: “Allah insanları yay fəslində yedikləri dadlı yeməklər və içdikləri sərin sular barədə sorğu-suala çəkəcək.”
mən bu ayəni bu cür təfsir etmişəm.— Düzdür
— Əgər bir nəfər səni evinə qonaq aparıb qarşına dadlı yemək və sərin su  bu adam barəsində necə sonra bu işinə görə sənə minnət qoyarsaqoysa fikirləşərsən?
xəsis adamdır.— Deyərəm ki
bizə bəxş etdiyi yeməklər barədə bizi sorğu-suala çəkər?)— Allah xəsisdirmi? (Yəni
Əbu Hənifə: “Bəs, Quranın “insanlar onlar barədə sorğu-sual olunacaqlar” dediyi nemətlərdən məqsəd nədir?”
İmam Sadiq (əleyhissəlam): “Ondan məqsəd biz Əhli-beyt əleyhissəlamın dostluğudur.”

Administrator
Məqalənin hazırlanmasında kitabların elektron versiyasından istifadə olunub

ŞƏRHLƏR

Ehtiyat şifrəsi
Yeniləmə