وَ خُذْ بِيَدِکَ ضِغْثاً فَاضْرِبْ بِهِ وَ لا تَحْنَثْ إِنّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوّابٌ

ترجمه :
44. و بگير به دست خود يك دسته تركه، پس بزن به آن دسته و ضغث و حنث قسم نكرده‌اى. محققاً ما يافتيم ايوب را صابر[1] .
 
تفسير :
]رهنمون خدا به ايّوب، نحوه نشكستن سوگند[
نظر به اينكه قسم ياد كرده بود كه اگر گيسوان ]همسرش[ رحمة بريده شده، صد تازيانه به او بزند و چون رحمة آمد و گيسوانش بريده شده بود و ديد بى‌تقصير است، متحير شد. اگر بخواهد به قسم خود عمل كند ظلم در حق اوست و اگر صرف نظر كند حنث يمين است و هر دو حرام است. خداوند دستور داد كه صد تركه يك مرتبه به او بزند كه نه حنث يمين شود و نه ظلم به طرف، و اين حكم در شريعت اسلام هم جارى شد كه اگر مردى زنا كرد يا زنى زنا داد، لكن مريض است يا ضعيف است كه اگر بر او حد جارى شود تلف مى‌شود، بايد همين معامله را با او كرد و در اخبار تمسك به همين آيه كرده‌اند[2] و از مفاد آيه و لسان اخبار ممكن است استفاده عموم كرد مثل مجنون و غير بالغ و صاحبان اعذار آن‌ها را هم به همين نحو رفتار كرد.
 ]حضرت ايوب، بنده خوب خدا[
(نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوّابٌ) نيكو بنده‌اى بود ايوب به درستى كه او بازگشتش در هر حالى به خدا بود. هر چه بلا شديدتر مى‌شد بر صبرش افزوده مى‌شد وشكرش بيشتر مى‌شد و عبادتش زيادتر مى‌شد. بسيار مقام بلندى است كه خدا بفرمايد: (نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوّابٌ) و گفتند علّت معمِّم است كه اگر بگويند «الخمرُ حرامٌ لانَّهُ مُسّكِرٌ»[3]  دلالت دارد بر حرمت جميع مسكرات ولو اطلاق خمر بر او نشود و در اينجا دلالت دارد بر خوبى هر بنده‌اى كه اَوّاب باشد، ولو ايوب نباشد.
*    *    *
[1] .  ترجمه ديگر: و به او گفتيم يك بسته تركه به دستت برگير و همسرت را با آن بزن وسوگند مشكن. ما او را شكيبا يافتيم چه نيكو بنده‌اى! به راستى او توبه كار بود.
[2] .  كافى: ج7، ص244، ح1؛ من لا يحضره الفقيه: ج4، ص28، ح5007؛ تهذيب الأحكام :ج10، ص32، ح108؛ وسائل الشيعة: ج28، ص28، ح1 و بحارالأنوار: ج12، ص341.
[3] .  شراب حرام است، زيرا مست كننده مى‌باشد.