ميهمان دوستى و ميهمان نوازى از ويژگى هاى سخاوتمندان است . اين كار در سيره رسول گرامى اسلام بسيار ديده مى شود.
پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) همراه خانواده و خدمتكار و همزمان با آنان غذا مى خورد. اگر مسلمانى هم به ميهمانى دعوت شده بود، همراه آنان ، نشسته بر زمين و بر روى هر چه كه ديگران طعام مى خوردند، غذا مى خورد و از هر چه خانواده اش مى خوردند، با آنان مى خورد. مگر آنكه ميهمان داشته باشد كه تنها در اين صورت ، ترجيح مى داد با ميهمانش غذا بخورد. محبوب ترين غذا و سفره در نظر پيامبر، غذايى بود كه شركت كنندگان بيشترى بر سر طعام باشند(651).
در سفره هاى جمعى ، رسول خدا (صلى الله عليه و آله )، زودتر از همه دست به غذا مى برد و ديرتر از همه دست از غذا مى كشيد تا ديگران بدون حجب و حيا و خجالت كشيدن ، غذا بخورند(652). مى فرمود تا هر كس از جلوى خودش غذا بخورد. آن حضرت غذا خوردن به تنهايى را دوست نداشت و تنها غذا نمى خورد(653).
هر گاه با جمعى به ميهمانى مى رفت ، اگر كسى كه دعوت نبود، با او و يارانش همراه مى شد، نزديك خانه ميزبان كه مى رسيدند، مى فرمود: تو را كه دعوت نكرده اند، همين جا باش تا براى تو از ميزبان ، اجازه بگيريم (654). هر گاه ميهمان به خانه وى مى آمد، با ميهمان غذا مى خورد و از سر سفره دست نمى كشيد تا آنكه ميهمان از طعام دست بكشد(655). غذاى داغ نيز نمى خورد(656).
سلمان فارسى مى گويد: بر رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) وارد شدم و ديدم آن بزرگوار به پشتى تكيه داده است . آن پشتى را براى من گذاشت و فرمود: اى سلمان هر مسلمانى كه برادر مسلمانش بر او وارد شود و جهت احترام و بزرگداشت براى او پشتى بگذارد، خداوند او را مى آمرزد(657).
از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) نقل شده است :
هر مسلمانى كه به مسلمانان ديگر خدمت كند، خداوند به تعداد آنها در بهشت برايش خدمت گزار قرار مى دهد(658).
معاذ بن جبل مى گويد: روزى ميهمانى بر من وارد شد و من چيزى در خانه نداشتم ، مگر مقدارى نان خشك و آبگوشت كه با خجالت آنها را نزد او گذاشتم . بعدها از پيامبر پرسيدم : آيا اين كار اجرى هم داشته است ؟ حضرت فرمود: اگر تمام فرشتگان آسمان ها جمع شوند، قادر نخواهند بود كه ثواب اين اطعام و اكرام را ذكر كنند(659).
از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) روايت شده است :
هنگام ملاقات و اولين برخورد، سلام كنيد و مصافحه كنيد (يعنى دست يكديگر را بفشاريد) تا گناهانتان ريخته شود(660).
بنابراين ، پيشوازى از ميهمان و مصافحه كردن با او از وظايف ميزبان است . باز از آن حضرت روايت است :
كسى كه ميهمان خود را غذا بدهد، خداوند از طعام ها و ميوه هاى بهشتى به او مى خوراند(661).

- پینوشتها -

651- سنن النبى ، ص 166.
652- محاسن ، ص 448.
653- سنن النبى ، ص 177.
654- مكارم الاخلاق ، ص 22.
655- سنن النبى ، ص 67.
656- بحار الانوار، ج 16، ص 246.
657- مكارم الاخلاق ، ص 20.
658- اصول كافى ، ج 2، ص 200.
659- بحر المحبه ، ص 118؛ برگرفته از: سيد مهدى شمس الدين ، اخلاق اسلامى در برخوردهاى اجتماعى ، ص 97.
660- بحار الانوار، ج 74، ص 153.
661- اصول كافى ، ج 2، ص 204.