کوثر :: شهریور 1379،‌ شماره 42
ولادت تا شهادت
ابزار عشق و ارادت به ساحت مقدس کوثر ولایت، دخت نبوت، همسر امامت، حضرت‏ صدیقه طاهره، فاطمه مرضیه -سلام الله ‏علیها نه تنها از ناحیه شیعیان و شیفتگانش ‏واجب است که هر کدام از معصومین ‏علیهم السلام باسخنان خویش درباره آن بزرگوار اظهار ارادت نموده و نقش به‏سزایی را ایفا کرده ‏اند واز همه مهمتر، ابراز علاقه رسول الله ‏صلی الله علیه وآله ‏است‏ به حضرت زهراعلیها السلام که فاطمه ‏علیها السلام رافرشته ‏ای در سیمای انسان و پاره تن خودمی‏دانست و هرگاه نگاهش به او می‏ افتاد،شادمان و مسرور می‏شد.

این محبت از محبتها جداست حب محبوب خدا، حب خداست.
در این‏جا اوج عشق و محبت‏ حضرت امام ‏صادق‏ علیه السلام به مادرش را در کلامش می‏خوانیم;لازم به توضیح است که فقط به ترجمه‏ سخنان حضرت بسنده شده است و منابع‏ روایت آورده شده که در صورت نیاز،خوانندگان مراجعه کنند.
ولادت حضرت فاطمه ‏علیها السلام
مفضل بن عمر گوید: به امام صادق‏ علیه السلام‏ عرض کردم: ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها چگونه بوده ‏است؟ حضرت فرمود: آری، وقتی خدیجه باپیامبر ازدواج کرد، زنان مکه او را ترک کردند.هیچ فردی بر او وارد نمی‏شد و بر او سلام ‏نمی‏کرد و هیچ زنی اجازه نداشت تا با حضرت‏ خدیجه ملاقات داشته باشد.
همسر رسول الله‏ صلی الله علیه وآله از این وضعیت رنج‏ می‏برد تا زمانی که به فاطمه باردار شد.حضرت زهرا علیها السلام در رحم مادر، شریک غم وغصه‏ های او بود و ایشان را به صبر و بردباری‏ دعوت می‏کرد. مونس تنهایی مادر بود و با اوسخن می‏گفت.
حضرت خدیجه، موضوع مکالمه با جنین‏ رابا پیامبر اکرم‏ صلی الله علیه وآله ابراز نمی‏کرد. تا این که ‏روزی حضرت رسول‏ صلی الله علیه وآله وارد منزل شد وسخن گفتن حضرت فاطمه ‏علیها السلام با مادرش راشنید!
پیامبر پرسید: چه کسی با تو سخن‏ می‏گفت؟
حضرت خدیجه فرمودند: جنینی که دررحم دارم.
پیامبرصلی الله علیه وآله فرمودند: جبرئیل به من بشارت‏ داد که این جنین، دختر است و او دختری‏پاک و بسیار مبارک است. خداوند نسل مرا ازاو به وجود می‏آورد و از نسل او پیشوایانی‏ برای این امت‏ به وجود آمده و بعد از انقطاع‏ وحی، خلفای خداوند در زمین خواهندبود. (1)
هنگام ولادت
امام صادق ‏علیه السلام می‏فرماید:
هنگامی که فاطمه‏ علیها السلام متولد شد و روی ‏زمین قرار گرفت، نوری از چهره ‏اش درخشید و وارد همه خانه ‏های مکه شد و در شرق وغرب زمین جایی نماند مگر آنکه آن نور بر اوتابید. (2)
اسامی ویژه فاطمه ‏علیها السلام
امام صادق ‏علیه السلام می‏فرماید:
حضرت فاطمه در پیشگاه خداوند 9 اسم(مخصوص) دارد: فاطمه، صدیقه، مبارکه،طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه، و زهراسلام الله علیها. (3)
انتخاب نام فاطمه‏ علیها السلام
امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
فاطمه را برای آن فاطمه نامیدند که مردم‏ نمی‏توانند حقیقت او را درک کنند. (4)
چرا بتول؟
امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
فاطمه را بتول نامیدند، زیرا بی‏نظیراست. (5)
چرا زهرا؟
امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
برای آن که هرگاه در محراب عبادت‏ می‏ ایستاد، نور او بر اهل آسمان‏ها می‏تابید;هم چنان که نورستارگان بر اهل زمین‏ می‏تابد. (6)
باز فرمود:
زیرا که خداوند او را از نور عظمتش بیافرید.او چون طلوع کرد، آسمان و زمین به نورش‏ پرتو افکن شد و چشمان فرشتگان توانایی ‏دیدن نورش را نداشتند. آنان گفتند:پروردگارا ! معبودا ! این چه نوری است؟
خداوند به آنها وحی کرد: این نور از نور من‏ است که در آسمان جای دادم و از عظمتم‏ بیافریدم. او را از صلب پیامبری از پیامبرانم -که بر تمامی آنها برتری دارد.- خارج می‏کنم. ازاین نور رهبرانی به وجود می‏آید که امر مرا به ‏پای می‏دارند و مردم را به سوی حق هدایت ‏می‏کنند. من این پیشوایان را بعد از سپری ‏شدن وحی، جانشینان خود بر روی زمین‏ می‏گردانم. (7)
چرا محدثه؟
امام صادق‏ علیه السلام در مورد محدثه بودن‏ حضرت زهراعلیها السلام می‏فرماید:
از این جهت‏ یکی از نامهای فاطمه ‏علیها السلام،محدثه بود که ملائکه به حضور او می‏ آمدند ومانند مریم با وی سخن می‏گفتند. از جمله به ‏او می‏گفتند: ای فاطمه! همانا خداوند تو رابرگزید و تو را پاکیزه گردانید و بر زنان دیگر جهان برتری داده است. (8)
همچنین ملائکه به سخنان او گوش ‏می‏دادند و با وی سخن می‏گفتند.
فاطمه یکشب از ملائکه پرسید: مگر مریم ‏برترین زنان جهان نیست؟
ملائکه گفتند: مریم سرور زنان زمان خودبود; ولی خداوند سبحان تو را سرور زنان‏ زمان خود، سرور زنان عصر مریم و حتی سرورزنان از اولین تا آخرین قرار داده است. (9)
ازدواج حضرت زهراعلیها السلام
«امام صادق ‏علیه السلام درباره قول خداوندسبحان که دو دریای ژرف را پیوست تا به هم ‏برسند.» (10)
فرمودند: علی و فاطمه دو دریایی ژرفند،هیچ کدام بردیگری نمی‏ خروشند. از آن دو،لؤلؤ و مرجان یعنی حسن و حسین‏ علیهما السلام ‏بیرون آید. (11)
فدک
حضرت امام صادق ‏علیه السلام فرمود:
وقتی که آیه «و ات ذاالقربی حقه والمسکین‏» نازل شد، پیغمبر اکرم‏ صلی الله علیه وآله به‏ جبرئیل فرمود: مسکین را می‏شناسم ولی‏ ذوالقربی چه کسانی هستند؟ عرض کرد:نزدیکان تو می‏باشند. پس رسول خداصلی الله علیه وآله‏ حسن و حسین و فاطمه‏ علیهم السلام را نزد خویش فراخواند و فرمود: خدا به من دستور داده که حق‏ شما را بدهم. بدین جهت فدک را به شماواگذار کردم. (12)
نماز زهراعلیها السلام
هرکس چهار رکعت نماز بخواند (هردورکعت‏به یک سلام) و در هر رکعت پس ازسوره حمد پنجاه مرتبه «قل هوالله احد» رابخواند، این نماز، نماز فاطمه ‏علیها السلام است. (13)
سرور زنان بهشتیان
مفضل گوید: به امام صادق‏ علیه السلام عرض کردم:این که پیامبرصلی الله علیه وآله فرموده است، فاطمه سرورزنان بهشتیان است، آیا سرور زنان روزگارخود بود؟
حضرت فرمودند: آن مریم بود که سرورزنان روزگار خود بود; ولی فاطمه سرور زنان‏ اهل‏ بهشت از اولین و آخرین است. (14)
تسبیح حضرت زهراعلیها السلام
امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
تسبیح فاطمه زهراعلیها السلام در هر روز بعد از هرنمازی در نزد من محبوب‏ تر است از هزاررکعت نماز (مستحبی) که در هر روز خوانده ‏شود و ما فرزندانمان را به گفتن تسبیح‏ حضرت فاطمه‏ علیها السلام امر می‏کنیم; چنان که آنان را به ‏نماز فرمان می‏دهیم. (15)
درجای دیگر می‏فرماید:
هرکس پس از نماز واجب با صد بار تسبیح‏ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، خداوند را به پاکی یاد کند و به‏ دنبال آن «لااله الا الله‏» بگوید، خداوند او رامی ‏آمرزد. (16)
باز فرموده است:
هرکس تسبیح فاطمه‏ علیها السلام را بعد از نمازواجب و قبل از این که پاهایش را باز کند(برخیزد) به جا آورد، خدا بهشت را بر اوواجب می‏کند. (17)
مصحف فاطمه ‏علیها السلام
حضرت امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
وقتی که خدای متعال روح پیامبرش راقبض کرد، حضرت فاطمه ‏علیها السلام به شدت محزون شد وجز خدا کسی از درد دل وی خبر نداشت. بعداز آن فرشته ‏ای را به سوی او فرستاد تا وی راتسلیت گفته و با او گفتگو کند. حضرت‏ فاطمه‏ علیها السلام این موضوع را به اطلاع ‏امیرالمؤمنین ‏علیه السلام رسانید. آن حضرت فرمود:هرگاه چنین احساسی کردی، مرا خبر کن.بدین ترتیب امیرالمؤمنین حضرت علی‏ علیه السلام گفتگوها را می‏نوشت و ازاین طریق، مصحف فاطمه‏ علیها السلام به وجودآمد. (18)
باز در این خصوص حضرت امام صادق‏ علیه السلام فرموده‏ است:
همانا مصحف فاطمه ‏علیها السلام نزد ماست و مردم ‏نمی‏دانند که این مصحف چیست و آن از نظرحجم سه برابر قرآن است و یک کلمه از این ‏قرآن در آن مصحف نیست; بلکه مندرجات‏ آن عبارت است از اموری که پروردگار بزرگ برمادرمان املا و وحی فرموده است. (19)
تولای حضرت زهراعلیها السلام
دوستی و قبول ولایت اولیای خدا وبی‏زاری از دشمنان آنها و از کسانی که به آل ‏محمدصلی الله علیه وآله ستم کردند و هتک حرمت آنان‏ نمودند، فدک را از فاطمه‏ علیها السلام گرفتند و ازمیراثش باز داشتند، حقوق او و همسرش راغصب کردند و به سوختن خانه ‏اش همت‏ گماشتند، واجب است. (20)
چرا صدیقه؟
مفضل گوید به امام صادق‏ علیه السلام عرض کردم:
چه کسی فاطمه ‏علیها السلام را غسل داد؟
فرمودند: غسل دهنده امیرالمؤمنین‏ علیه السلام ‏بود.
گویی از فرموده امام ششم مطلب بر من گران آمد. ایشان فرمودند: گویا آنچه به توگفتم، برتو گران آمد؟
عرض کردم: فدایتان شوم، چنین است.
حضرت فرمودند: پذیرش این مطلب برتودشوار نیاید; زیرا که فاطمه صدیقه بود و کسی‏ جز صدیق را نشاید که صدیقه را غسل دهد.مگر نمی‏دانی که مریم را کسی جز عیسی‏ علیه السلام‏ غسل نداد. (21)
شهادت حضرت زهراعلیها السلام
امام صادق‏ علیه السلام می‏فرماید:
چون وفات فاطمه‏ علیها السلام نزدیک شد، شروع‏ به گریه کرد. امیرالمؤمنین‏ علیه السلام به او گفت:
همسر عزیزم! چرا گریه می‏کنی؟
حضرت فاطمه‏ علیها السلام فرمود: برای مظلومیت ‏تو گریه می‏کنم.
مولی علی‏ علیه السلام فرمودند: گریه نکن، این‏ مسئله در راه خدا برای من آسان است.
حضرت امام صادق‏ علیه السلام می‏فرمایند: حضرت زهراعلیها السلام‏ وصیت کرد که علی به آن دو خلیفه اجازه ‏ندهد که آن دو در تشییع حضرت فاطمه‏ علیها السلام شرکت‏ کنند و امیرالمؤمنین حضرت علی‏ علیه السلام نیز چنین کرد. (22)
________________________
1 - بحارالانوار، ج 16، ص 79.
2 - امالی صدوق، ص 594.
3 - بحارالانوار، ج 43، ص 10.
4 - همان، ص 65.
5 - همان، ج 43، ص 16.
6 - معانی الاخبار، ص 64; علل الشرایع، ج 1، ص‏181; عوالم العلوم، ج 11، ص 63.
7 - علل الشرایع، ج 1، ص 179; دلائل الامامه،ص‏54; بحارالانوار، ج 43، ص 12.
8 - بحارالانوار، ج 43، ص 78.
9 - همان.
10 - الرحمن، آیه 22.
11 - مناقب ابن شهرآشوب، ج 3، ص 318; خصال،ج‏1، ص 65.
12 - بحارالانوار، ج 8، ص 93.
13 - من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 564.
14 - بحارالانوار، ج 43، ص 26.
15 - فروع کافی، ج 3، ص 343; مرآة العقول، ج 15،ص 176.
16 - فروع کافی، ج 3، ص 342.
17 - فلاح السائل، سید بن طاووس، ص 165.
18 - بحارالانوار، ج 26، ص 44 و 43 و 80; اصول‏کافی، ج 1، ص 240.
19 - بحارالانوار، ج 26، ص 38، حدیث 70.
20 - خصال، ج 2، ص 603.
21 - بحارالانوار، ج 27، ص 291، حدیث 7; اصول‏کافی، ج 1، ص 459.
22 - عوالم العلوم، ج 11، ص 494; بحارالانوار، ج‏43، ص 218.