روز بيست و چهارم اين ماه ] ذى الحجة [ بنا بر اشهر روز مباهله است، و بعضى روز بيست و پنجم، و بعضى بيست و هفتم اين ماه گفته اند. و اگر در هر يك از اين دو روز بلكه در روز بيست و سوّم نيز اعمال اين روز را بجا آورند نيك است.
و سبب فضيلت روز مباهله به طور اختصار آن است كه: چون حضرت رسول(صلى الله عليه وآله)رسولان فرستاد به سوى نصاراى نجران كه اعظم تر سايان عرب بودند و ايشان به كتب خود رجوع كردند و اوصاف آن حضرت را در جميع كتب انبيا مشاهده كردند، حبّ دنيا بر اكثر علماى ايشان غالب شد و ايمان نياوردند و هفتاد نفر از علما و عُظَماى خود را فرستادند كه صفاتى كه در كتب سابقه براى حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) ديده اند مشاهده نمايند و به مدينه داخل شدند و صفات را موافق يافتند و حضرت رسول(صلى الله عليه وآله)حجّت هاى شافى بر ايشان تمام كرد و باز بعضى از ايشان به سبب حبّ رياست و اغراض باطله مضايقه كردند در ايمان آوردن. و حق تعالى آيه مباهله را فرستاد; پس حضرت رسول(صلى الله عليه وآله)عبا بر دوش مبارك گرفت و حضرت امير المؤمنين و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسين(عليهم السلام) را در زير عبا داخل كرد و گفت: «پروردگارا هر پيغمبرى را اهل بيتى بوده است كه مخصوص ترين خلق بوده اند به او; خداوندا اينها اهل بيت من هستند، پس از ايشان بر طرف كن شكّ و گناه را و پاك كن ايشان را پاك كردنى([1])». پس جبرئيل نازل شد و آيه تطهير را در شأن ايشان آورد. پس حضرت رسول(صلى الله عليه وآله)اين چهار بزرگوار را بيرون برد از مدينه براى مباهله و چون نصارى حقّيت آن حضرت را دانسته بودند و بعد از ايستادن حضرت با آن بزرگواران در مقام مباهله آثار نزول عذاب در زمين و آسمان ظاهر شد، و عالم بزرگ ايشان گفت: به خدا قسم كه من روى چندى مى بينم كه اگر دعا كنند كه كوهى از جاى خود كنده شود، هر آينه كنده خواهد شد. جرأت مباهله نكردند و استدعاى مسالمه و مصالحه كردند و بنا شد كه هر سال جِزيه دهند. پس حضرت به امر الهى قبول فرموده، نفرين نكرده و جزيه قرار داد.
اين مختصرِ قضيّه است وعلماى شيعه و سنّى آن را ضبط نموده اند و فوايد بى شمار و فضايل بسيار از براى اهل بيت آن حضرت به خصوص براى امير المؤمنين(عليه السلام) از اين واقعه استنباط نموده اند. و زمخشرى در كشّاف و محمّد بن طلحه شافعى در مطالب السّؤول به بسيارى از آن اشاره نموده اند و ] اين [ رساله را گنجايش ذكر آن ها نيست.
و نيز از جمله امورى كه در اين روز واقع شده و باعث مزيد فضل آن گشته، آن است كه حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)در اين روز انگشتر خود را به سائل بخشيد در حال نماز و آيه كريمه (إنَّما وَلِيُّكُمُ اللّهُ) كه نصّ صريح بر امامت اوست نازل شد، و امامت آن حضرت بر اصحاب بصيرت هويدا گرديد.
___________
[1]. پاكِ پاكشان كن.