4ـ رابطه فرزندان با يكديگر
خداوند در قرآن كريم مي‌فرمايد: انما المؤمنون اخوة...؛ همانا مؤمنان با يكديگر برادرند.[68]
در اسلام رابطه همه مسلمانان با يكديگر همانند رابطه اعضاي يك خانواده است. پيامبر عظيم‌الشأن اسلام حضرت محمد(صلي الله عليه و آله) پدر امت اسلام است و مسلمانان، فرزندان او هستند.
پدر امت اسلامي حقوق برادران مسلمان را در برابر يكديگر به شرح زير بيان مي‌كند كه در رابطه فرزندان نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. ايشان مي‌فرمايد: هر فرد مسلمان بايد از لغزش‌هاي برادر ديني خود چشم بپوشد و در ناراحتي‌ها بر او ترحم كند. اسرار او را پنهان دارد و اشتباه‌هاي او را ناديده انگارد. عذر او را بپذيرد و در برابر بدگويان و عيب جويان از او پشتيباني كند. هميشه او را پند و اندرز دهد و روابط دوستانه خود را با او حفظ كند. اگر بيمار شد، به عيادتش برود و دعوت او را بپذيرد. هديه او را قبول كند و در مقابل، عطاياي او را پاداش دهد. از محبت‌هاي او سپاس‌گزاري كند و با او به بيان خوب، سخن گويد. با دوستان او دوست باشد و او را در برابر حوادث تنها نگذارد، آن چه را براي خود دوست دارد، براي او نيز بخواهد و آن چه براي خود نمي‌پسندد براي او نپسندد.[69]
افزون بر اين، با نگاهي به ديگر سخنان پيشوايان ديني، برخي وظيفه‌هاي فرزندان در برابر يكديگر را مي‌توان به شرح زير بيان كرد:
1-4ـ رعايت حق كوچك‌تر و احترام به بزرگتر
در يك خانواده متعادل، فرزندان كوچك خانواده نبايد به دليل كوچكي سن، مورد اهانت فرزندان بزرگتر قرار بگيرند. البته فرزندان كوچك‌تر نيز باي احترام بزرگتر ها را نگه دارند. پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) مي‌فرمايد: كسي كه به خردسالان ما رحم نكند و بزرگان را بزرگ ندارد، از ما نيست.[70]
2-4ـ احساس مسئوليت نسبت به يكديگر
فرزندان افزون بر درست انجام دادن وظيفه‌هايي كه خانواده بر دوش آنان نهاده است، بايد در تكميل و تكامل همديگر بكوشند. پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) مي‌فرمايد: همه شما مسؤوليد. به همين دليل، از مسؤوليتي كه نسبت به ديگران داريد، باز خواست خواهيد شد.[71]
از نظر روان شناسي نيز ثابت شده است كه خواهران و برادران، امكان اجتماعي شدن يكديگر را فراهم مي‌آورند. وظيفه اصلي خواهران و برادران آن است كه به يكديگر امكان دهند تا به بهترين وجهي اجتماعي شوند. اين امر وقتي تحقق مي‌يابد كه از مرحله رقابت به مرحله دوستي و همكاري قدم بگذارند. پيدايش دو صفت اخير نشان دهنده آن ا ست كه روابط خواهران و برادران به طور طبيعي تكامل يافته است.[72]
3-4ـ همكاري با يكديگر
يكي ديگر از وظيفه‌هاي خواهران و برادران نسبت به همديگر، ياري يكديگر به هنگام نياز است كه اين كار نيك سبب نزديكي بنده به خداوند مي‌شود. امام صادق(عليه‌السلام) مي‌فرمايد: با مواسات ورزيدن و ياري رساندن به برادران ديني، خود را به درگاه خداوند نزديك گردانيد.[73]
4-4ـ خوش رفتاري با يكديگر
يكي از وظيفه‌هاي فرزندان در خانواده، داشتن اخلاق پسنديده در برخورد با برادران و خواهران است. آنان با ادب با همديگر رو به رو شوند و همديگر را با نام‌هايي ناپسند صدا نزنند. همچنين بايد علاقه و محبت‌شان را به يكديگر نشان دهند. رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله) مي‌فرمايد: همانا دارنده اخلاق خوب، برنده رستگاري دنيا و آخرت است.[74]
[68] - سوره حجرات، آيه 10.
[69] - بحارالانوار: ج 74، ص 236.
[70] - بحارالانوار: ج 75، ص 137.
[71] - همان: ص 38.
[72] - مباحث اصلي روانشناسي تربيتي خانواده، محمد خديوي زند: ص 170.
[73] - بحارالانوار: ج 74، ص 391.
[74] - همان: ج 8، ص 119.
