ى ترديد وراثت، در ساخت شخصيّت فرد تأثير به سزايى دارد. شخصيّت فرد با محيطى كه از آن برخاسته و در آن متولّد شده است ارتباطمستقيمى دارد. در ميان فرزندان ابو طالب، بهترين و برترين خانهها براىپديد آمدن انسان كامل، همين خانه بود، زيرا هر كودكى كه در اين خانهزاده مىشد، از دو طرف با عبدالمطلّب نسبت داشت.
از يك طرف ازسوى على بن ابى طالب و از طرف ديگر از سوى فاطمه دختر محمّد بنعبداللَّه بن عبدالمطلّب. همان طور كه علىعليه السلام خود نيز از دو سوى بههاشم منسوب بود.
ما در اينجا در صدد بيان مناقب و فضايل هاشم و بويژه خاندانعبدالمطلّب در ميان آنان نيستيم كه فضايل و مناقب وى بسيار و فراواناست، بلكه همين مقدار كافى است كه بدانيم رسول گرامى اسلام، محمّدبن عبداللَّهصلى الله عليه وآله وجانشين بزرگوار آنحضرت، امام علىعليه السلام، از همينخانواده برخاستهاند.
بر حسب كشفيات علم ژنتيك، تأثير، گاه از سوى پدر است كه در اينحالت، تمام ويژگيها و صفات پدر به كودك منتقل مىشود و گاهى نيزكودك از سوى مادر، كه در مورد امام حسن اين قسم اخير تحقّق يافت. درشخصيّت امام حسن نشانههاى مادرش هويدا بود و بدين ترتيب خودمنعكس كننده صفات پدر بزرگوار آنحضرت يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله بود. از اينرو امام حسن بيشتر از آن كه شبيه امام على باشد به پيامبر شباهت بسيارداشت و بدين خاطر بارها پيامبر خود نيز فرموده بود :
"حسن از من و حسين از على است".
شايد بتوان با نگرش بر حوادثى كه پس از رسول گرامى اسلام رخ دادهاست اين حديث را به گونهاى ديگر هم تفسير كرد. و ماهيّت شرايطى كهدر دوران امام حسن حكمفرما بود آنحضرت را وامىداشت روشپيامبرصلى الله عليه وآله را دنبال كند وآنحضرت را كاملاً الگوى خود قرار دهدوهمچون او به موّفقيتهاى بزرگى نيز نايل شود.
با اتخاذ همين روش بود كه وى مانند پيامبر گذشت و اغماض را پيشهخود مىساخت و با دشمنانش به صلح و مدارا رفتار مىكرد.
چنان كه شرايط و اوضاع خاصّ روزگار امام حسين نيز اقتضا مىكردتا آنحضرت در امر دين و پيشبرد آن از خود تلاش و غيرت نشان دهدوهمين امر موجب شباهتهاى ميان دوران او و دوران امام على شده بود.
---------------------------------------------
نويسنده : آية الله سيد محمد تقى مدرسى
مترجم : محمد صادق شريعت
