در اين رابطه ابتدا آيات 53 و 54 از سوره مباركه((زمر))را بررسى كرده و سپس در توجيه آنها بيان مى كنيم :((((قل يا عبادى الدين اسرفوا على انفسهم لا تقطوا من رحمة الله ان الله يغفر الذنوب جميعا انه هو الغفور و انيبوا الى ربكم و اسلموا له من قبل ان ياتيكم العذاب لا تنصرون)) (1) ))
يعنى :((بگو اى بندگان من ! كه بر نفس خود اسراف كرده ايد، از رحمت خدا نااميد نشويد كه خدا همه گناهان را مى آمرزد كه فقط او است بسيار آمرزنده و مهربان برگزديد و توبه كنيد به پروردگار خود و تسليم دستورهاى او باشيد پيش از آنكه عذاب ، شما را در يابد و چون عذاب رسيد، مورد نصرت واقع نمى شويد))
امين الاسلام طبرسى در مجمع البيان از ثوبان غلام رسول خدا - صلى الله عليه و آله - نقل كرده است كه آن حضرت فرمود:((((ما احب ان لى الدنيا و ما فيها بهذه الاية ؛))دوست ندارم كه در عوض اين آيه ، دنيا و ما فيها از آن من باشد.))
و از اميرالمؤ منين - عليه السلام - نقل كرده است كه فرمود:((ما فى القران ايه اوسع من يا عبادى الذين اسرفوا... در قرآن مجيد آيه اى به وسعت اين آيه : يا عبادى الذين ... نيست (يعنى تمام گناهان در درياى غفران ، غرق شده اند))).
مقتضاى آيه شريفه اين است كه : همه گناهان بدون استثناء قابل غفران و بخشش مى باشد و هيچ گناهى نيست كه قابل امرزش نباشد ولى اين آمرزش بوسيله توبه است و بدون توبه جزاف خواهد بود چنانكه در آيه بعدى مى فرمايد:((((و انيبوا الى ربكم ...))))و آنچه از آلوسى به ديگران نقل شده است كه مغفرت ، مقيد به توبه نيست ، سخن بى اساس است .
پس اين ، از رحمت واسعه خداوند است كه درهاى توبه را در هر گناه بر روى بندگان باز كرده است . نهايت اينكه :((مغفرت هر گناه))راه مخصوص به خود را دارد و آنها جمعا سه گروه مى باشند؛ اول : گناهانى كه دنباله و پيامد ندارد و با صرف استغفار و تصميم به عدم تكرار آن ، آمرزيده مى شوند؛ مانند شرب و پيامد ندارند و با صرف استغفار و تصميم به عدم تكرار آن ، آمرزيده مى شوند؛ مانند شرب خمر و غيره . دوم آنهايى كه پيامد دارند، مانند نماز، روزه و امثال اينها كه بايد بعد ازتوبه ، قضاى آنها را خواند و احيانا كفاره هم داد.
سوم : حق الناس است كه بايد بعد از توبه ، حق هر حقدار را به او رسانيد قصاص و حدود و امثال ان نيز از قسم دنباله دار و قابل غقران مى باشد.
-----------------------------------------
1- سوره زمر آيه 52 - 54
---------------------------------------
حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد على اكبر قرشى