با اينكه در صدر اول اسلام همواره شيعه در فشار سختگيري هاي حكام و زمامداران جور بود، ولي مردم روشن بين حقيقت را به زودي درك كردند و به دنبال آن رفتند.
در زمان خلافت عمر، وقتي كه مسلمانان به ايران حمله كردند و يزدگرد سوم را در نهاوند شكست دادند، رفته رفته سپاه اسلام بر سراسر ايران مسخر شد و يزدگرد به خراسان گريخت و به دست آسياباني در مرو كشته شد.
در سال 22 هجري يعني يك سال بعد از واقعه نهاوند، سپاهيان عرب شهرهاي ري، زنجان، آذربايجان و شهرهاي قومس را كه شامل سمنان و دامغان و شاهرود امروزي است تحت تسخير خود درآوردند و سال بعد(23 هجري) همدان و قم و كاشان و اصفهان به دست ايشان افتاد، در اين عصر اكثر مردم روشن بين ايران، دين مقدس اسلام را پذيرفتند.
قابل توجه اينكه: همين كه در زمان امامت پيشواي پنجم شيعه امام باقر(عليه السلام) در اواخر قرن اول و سال هاي آغاز قرن دوم هجري به خاطر اختلال وضعي كه در حكومت امويان پيدا شد، شيعيان از اطراف كشورها پروانه وار در محور وجود پيشواي پنجم امام باقر(عليه السلام) اجتماع كرده و به كسب معارف ديني پرداختند.(1)
هنوز قرن اول هجري تمام نشده بود كه بر اثر آمدن چند نفر از كوفه به قم كه شيعه بودند، قم را شيعه نشين كردند و مردم به مذهب اهل بيت(عليه السلام) گرويدند، كشور شيعه نشين ايران كه اكثريت قريب به اتفاق مردم آن شيعه هستند خود يك حقيقتي را بازگو مي كند و آن اينكه: با اينكه ايران توسط طرفداران خليفه دوم فتح شد، ديري نپاييد بر اثر آزادي و قضاوت آزاد، مردم به آيين مبارك جعفري معتقد شدند، همان گونه كه ملاحظه كرديد، تنها چند نفر محدود كافي بودند كه مردم قم را به مذهب تشيع رهنمون سازند.
باري آن طوري كه از لابلاي تاريخ استفاده مي شود، قم در حدود دو قرن(يعني از نيمه قرن دوم تا نيمه قرن چهارم) بسيار آباد و وسيع و پر جمعيت بود ولي پس از آن دست حوادث دگوگوني هايي در اين سرزمين ايجاد كرد و اين آبادي را به ويرانه هايي تبديل نمود و در اين مسير، قم بارها آباد و ويران شده است.
چنان كه نويسنده كتاب تاريخ قديم قم، در ضمن اينكه اهميت و دشواري نگارش تاريخ قم را خاطر نشان مي سازد مي گويد:"...از جمع اخبار شهري كه محل او مندرس شده و اهل او منقرض گشته، و از آن نام و نشاني مانده"(2).
---------------------------------------------------
(1) ـ شيعه در اسلام، علامه طباطبايي، ص 25.
(2) ـ ترجمه تاريخ قديم قم، ص 13.
------------------------------------
محمد محمدي اشتهاردي

نوشتن دیدگاه