قم مركز شيعيان

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

علامه قاضي نورالله شوشتري(1)دركتاب مجالس المؤمنين(2)مي گويد: بلده قم شهري عظيم و بلده كريم است، و از جمله بلادي است كه هميشه درالمؤمنين بوده ا ست، و اكابر و افاضل و مجتهدان شيعه اماميه از آن جا برخاسته اند و انتساب به چنين جايي، از اقوي ادله صحت عقيده منسوب به آن است، يعني هر كس كه بگويد من قمي هستم، حتماً شيعه است چنان كه دراين باره گفته اند:
"مَنْ يَنْسِبُ اِليْ قُمْ فَكَاَنَما يَنْسِبُ اِلَي التَشَيُعِ وَالرَفْضِ فَيَقُولُونَ قَمِي‏ٌ رافِضِي‏ٌ؛
كسي كه خود را به قم نسبت دهد، گويا به مذهب شيعه و رفض(3)نسبت داده و مي گويند او قمي رافضي است."
مردم قم قبل از اسلام، بسان ساير مردم ايران مجوسي و زرتشتي و آتش پرست بودند، و آتكشده معروف قم نشانه اين موضوع است، وقتي كه فرزندان سعد بن مالك اشعري از كوفه به قم آمدند، رفته رفته، مذهب تشيع به وسيله آنها در قم رواج پيدا كرد به طوري كه سراسر مردم قم شيعه شدند.
در ايران نخستين شهري كه به مذهب شيعه گراييد قم بود، هنگامي كه اهل اصفهان هنوز اهل تسنن بودند و قم تابع اصفهان بود، در مذهب بين اين دو شهر جدايي افكنده شد، اينك بسيار مناسب است، نظر خوانندگان را به برخي از نكات تاريخي راجع به اين مطلب جلب كنيم:
در زمان حكومت زمامداران اهل تسنن در قم، يكي از حكام تعصب سني را در قم فرماندار كردند، او شنيده بود كه چون اهل قم با خلفاي ثلاثه(ابوبكر، عمر و عثمان) دشمني دارند، در ميانشان كسي را به نام اين سه نفر ندارند، دستور داد اهالي قم به حضور او آمدند، به اعيان و بزرگان قم خطاب كرد و گفت: شنيده ام شما به خلفا(ابوبكر، عمر و عثمان) بدگويي مي كنيد، و نام فرزندان خود را به نام آنها نمي گذاريد، به خدا سوگند اگر در ميان خود، كسي را كه به نام ابوبكر يا عمر يا عثمان باشد نزد من نياوريد شما را مؤاخذه و مجازات مي كنم.
اهالي سه روز مهلت خواستند، در اين سه روز به جستجو پرداختند، سرانجام مردي نامرتب، زشت رو با سر و پاي برهنه و گدا صفتي را كه نامش ابوبكر بود پيدا كرده و نزد او آوردند، او هم از اهل قم نبود بلكه پدر و غريب بود كه در اطراف شهر قم سكونت كرده بود.
چون نظر حاكم به او افتاد ناراحت شد، اهالي را فحش داد و گفت: بعد از چند روز، اين آدم زشت روي كثيف را آورده ايد، يكي از طنزگوهاي قم به او چنين جواب داد:
"اي امير! هر چه مي خواهي بكن، ولي در آب و هواي قم، ابوبكر نام بهتر از اين پرورش نمي يابد!!" حاكم هم كه بهره اي از خوش طبعي داشت، خنديد و او را بخشيد(4)"
اين ارادت خالص اهل قم به اهل بيت پيامبر(صلّى الله عليه وآله وسلَّم) از همان قرن اول تا قرن حاضر ادامه دارد و در تمام قرون اسلامي، اهل قم شيعه بوده و منسوب و معروف به مذهب اهل بيت بوده اند.
در سال 345 هجري قمري بين مردم قم و اصفهان نزاع و جنگ سختي درگرفت، سببش اين بود كه گروهي از مردم قم به عنوان تجارت به اصفهان رفته بودند، و در آنجا از خلفا(ابوبكر، عمر و عثمان) بدگويي نموده بودند، اهل اصفهان كه سني بودند گروهي از اهل قم را در اين كشمكش كشتند و اموالشان را غارت كردند.(5)
و بر اساس همين موضوع بود كه اهل قم همواره مورد شك و اعتراض متعصبين اهل تسنن بوده و در اين راه گرفتاري هايي براي آنان رخ داد.
---------------------------------------------------
(1) ـ قاضي نورالله از علماي برجسته شيعه، و هم عصر شيخ بهايي(قرن 11 هـ . ق) بوده است، وي به جرم انتساب به تشيع، در هند شهيد شد، مرقد مطهرش در اكبر آباد هند مزار شيعيان است.
(2) ـ جلد 1،‌ص 34.
(3) ـ اهل تسنن به شيعيان رافضي مي گويند، به اين بيان كه شيعيان ترك كردند گفتار زيد بن علي را كه گفته بود بدگويي از ابابكر و عمر و عثمان نكنيد(مجمع البحرين: واژة رفض.)
(4) ـ معجم البلدان، ج 4، ص 397؛ مجالس المؤمنين، ج 1ص 35. در معجم البلدان ج 4، ص 397 مي نويسد: صاحب بن عباد با اين شعر قاضي قم را عزل كرد
"اَيُها القاضِي بِقُمْ قَدْ عَزَلْناكَ فَقُم:
اي قاضي ساكن قم، تو را عزل كردم، پس برخيز و از اينجا برو"
(5) ـ مجالس المؤمنين، ج 1، ص 35.
------------------------------------
محمد محمدي اشتهاردي

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page