از جمله موارد مسلمه در دستور وضو به حكم آيه ‏اى كه قبلاً قرائت نموديم، بعد از شستن صورت و دست‏ ها، مسح نمودن سر و پاهاست تا به كعبين كه بلندى پشت پا باشد؛ چنان‏چه در آيه صراحت دارد «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ».(1)
ولى جمهور فقهاى شما برخلاف اين نص صريح فتوا مى ‏دهند به شستن پاها، و حال آن كه بين غسل و مسح فاصله بعيد است.
شيخ : اخبار بسيار دلالت بر غسل رجلين دارد.
داعى : اولاً اخبار وقتى مورد قبول است كه مؤيد نص باشد والا اگر اخبار مخالف نص باشد، قطعا مردود است و بديهى است نسخ نص صريح آيه شريفه به خبر واحد ابدا جايز نيست.
و نص صريح آيه شريفه، حكم بر مسح مى‏ نمايد نه غسل، و اگر آقايان قدرى دقيق شويد متوجه خواهيد شد كه منطوق خود آيه دلالت بر اين معنا دارد؛ چه آن كه در اول آيه مى ‏فرمايد: «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ» يعنى بشوييد صورت‏ ها و دست‏ هاى خود را پس همان طورى كه به واسطه واو عاطفه در ايديكم حكم مى‏ كند بر اين كه بعد از شستن بايستى دست ‏ها را هم شست ‏و شو داد، هم‏ چنين در حكم ثانى مى‏ فرمايد: «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ»، ارجلكم را برؤسكم معطوف مى‏ دارد؛ يعنى بعد از مسح سر بايستى پاهاى خود را هم مسح نماييد و قطعا غسل جاى مسح را نمى‏ گيرد.
پس همان قسمى كه صورت و دست‏ ها را وجوباً در وضو بايد شست، سر و پاها را هم بايستى وجوباً مسح نمود، نه آن كه يكى را مسح و ديگرى را غسل دهند و اگر چنين كنند واو عاطفه بى‏ معنا مى‏ گردد.
علاوه بر اين معانى ظاهره، روى قاعده عرف عام شريعت مقدسه اسلام در كمال سهولت آمده، مشقت و سختى در احكام او راه ندارد. بديهى است هر عاقلى مى‏ فهمد در شستن پا يك نوع مشقتى است كه در مسح آن مشقت نيست. پس قطعا چون عمل به مسح سهل‏ تر است، حكم شريعت روى آن جارى گرديده؛ چنان‏چه ظاهر آيه حكم بر اين معنا مى‏ نمايد.
و امام فخر رازى كه از اكابر مفسرين خودتان است، ذيل همين آيه شريفه بيان مفصلى دارد بر وجوب مسح به حسب ظاهر آيه، كه اينك وقت مجلس اجازه نقل آن بيان مفصل را نمى‏ دهد. شما خود مراجعه فرماييد تا كشف حقيقت بر شما گردد.
*************************
1-مسح نماييد سرها و پاهاى خود را تا بلدى پشت پا. سوره مائده، آيه 6.