8 صفر

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

وفات سلمان فارسی
در هشتم صفر سال 36 هـ .ق. سلمان، بزرگ صحابی رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) در مداین وفات نمود.
ابتدا نامـش «روزبه» بـود که در روستاى « جـى» در نواحـى اصفهان متولد شد. پدرش دهقانى زحمت‌كش بود و آیین زرتشتى داشت. به همین دلیل روزبه را به خدمت آتشكده زرتشت درآورد. سلمان بر  اثر آشنایى با مسیحیان منطقه، پیرو دین مسیح شد اما با مخالفت شدید و عقاب پدر مواجه شد. او پس از تحمل رنج فراوان سرانجام از بند پدر گریخت و به شام پناه برد.
در آنجا در كنار اسقف شام به خدمت این دین پرداخت. سلمان همواره به دنبال كیش برتر در جست وجو و تلاش بود و در راستای این تلاش‌ها، در نهایت به موصل آمد و از آن‌جا به قصد شبه جزیره عربستان، هجرت كرد و در بین راه با ناجوانمردى همراهانش به عنوان برده  به یك یهودى فروخته شد. پس از چندى، فردى از یهود بنی قریظه او را بار دیگر خرید و به مدینه برد.
سلمان پس از سال‌ها تلاش و جستوجو براى یافتن دین حق و پیامبر موعود، گمشده خویش را در وجود نازنین خاتم الانبیاء و اشرف مخلوقات، حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) پیدا كرد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) او را سلمان نام نهادند و امر فرمودند تا با كار كردن، خود را از صاحبش بازخرید كند. سرانجام او با كمك حضرت و یارانش آزاد شد  و تمام عشق و محبت خود را در راه پیامبر اسلام و امیرمؤمنان علیه السلام نثار كرد.
محبت، اخلاص و ارادت نسبت به آستان نبوى و خاندان عصمت و طهارت(علیهم السلام) او را به جایى رسانید كه از زبان مبارك پیامبر (صلی الله علیه و آله) كه هرگز سخن به مبالغه نمى‌گشاید به این حدیث مفتخر شد:
«سلمان دریایى بى كران و گنجى است تمام نشدنی. سلمان از ما اهل بیت است و حكمت و برهان به او داده شده است».
درباره حكمت و دانش سلمان همین بس كه او در كلام گوهر بار مولاى متقیان، همسان لقمان و یا حتی در زبان امام جعفر صادق (علیه السلام)، بهتر از لقمان شناخته شده است.
امام محمد باقر(علیه السلام) خطاب به كسی كه نام سلمان فارسی را برد فرمودند: «او را هیچ گاه سلمان فارسی نخوانید؛ چرا كه او سلمان محمدی و مردی است از ما اهل بیت(علیهم السلام)!»
از روایات استفاده مى‌شود كه سلمان از اسم اعظم الهى اطلاع داشته و از راویان معتبر حدیث بوده است. او از میوه‌هاى بهشتى در دنیا تناول كرده و به درجه‌اى رسیده كه بهشت مشتاق و چشم انتظار او بوده است.
روزى پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) این آیه را برای مردم خواندند:
«وَاِن تَتَوَ لَّوا، يَستَبدِلُ قَوماً غَیرُكُم ثُمَّ  لا يَكوُ نوُا أمثا لَكُم ؛ اگر شما عرب‌ها از اسلام روى برتابید، خداوند قومی را جانشین شما خواهد كرد كه از شما نیستند و چون شما رفتار نمى‌كنند».
اصحاب از پیامبر(صلی الله علیه و آله) پرسیدند: «اى رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ! آن مردم چه كسانى هستند كه جانشین عرب مى‌گردند؟»
پیامبر(صلی الله علیه و آله) دست بر دوش سلمان نهاد و فرمود: «این مرد و قوم اویند». سپس افزود: «به خدایى كه جانم در دست اوست، اگر ایمان را در ثریا آویزند، سر انجام مردمى از فارس آن را در ربایند».
سلمان همواره ملازم ركاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امیرمؤمنان (علیه السلام) در صحنه‌هاى گوناگون بود و در جنگ‌ها به عنوان مشاور عالى پیامبر (صلی الله علیه و آله) و از فرماندهان سپاه حضرت بود. به ویژه در جنگ احزاب، كندن خندق در اطراف مدینه به پیشنهاد سلمان فارسى بود. وى در دوران حكومت خلفاى غاصب، مدافع امیرمؤمنان(علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بود و وجود او در صف مخالفان حكومت به عنوان صحابی خاص پیامبر(صلی الله علیه و آله) براى دستگاه خلافت سخت گران مى نمود. او از معدود كسانى بود كه در شهادت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) بر پیكر نازنین حضرت در آن خاكسپاری شبانه نماز خواند.
سلمان در هشتم صفر سال 36 هـ .ق. در 250 سالگى و(بنا به قولى 350 سالگى) وفات نمود و به حبیب خود حضرت ختمى مرتبت پیوست.
همین شرافت و بزرگى بر او كافى است كه امیر مؤمنان (علیه السلام) درشب وفات با طى الارض و اعجاز از مدینه به مداین آمدند و بر پیكر او حاضر شدند و او را غسل دادند و با دست نازنین خود كفن نمودند و بر او نماز خواندند . سلمان در حالى كه بر چهره مولاى خود متبسم بود، از این دنیاى خاكى رخت بربست.
در نماز بر جنازه سلمان جعفر طیار و حضرت خضر با هفتاد صف از ملایكه حضور داشتند كه در هر صف هزاران فرشته قرار داشت. مدفن سلمان محمدى(صلی الله علیه و آله) در مداین در نزدیكى شهر بغداد، جنب تاق كسرى قرار دارد و بارگاهش زیارتگاه عاشقان و شیفتگان اهل بیت(علیهم السلام) و تربیت شدگان این خاندان است