( و إذِابْتَلى إبراهيمَ ربه بكلمات فاتمهن قال انى جاعلك للناس اماما قال و من ذريّتى قال لاينال عهدى الظالمين(1) ): «هنگامى كه پروردگار ابراهيم او را به آزمايشاتى آزمود و او تمامى را كامل كرد، خداوند فرمود: همانا تو را براى مردمان امام قرار مى‏دهم. ابراهيم گفت: و از فرزندانم؟ خداوند فرمود: پيمان امامت من ستمكاران را نخواهد رسيد.»
 از آيه‏ى كريمه استفاده مى‏شود كه امامت عهدى از سوى خداوند و مقامى است كه لازمه‏ى آن عصمت و به جعل و نصب خداوند تحقق مى‏پذيرد.
 * در حديث مشهور ثقلين تعبيرات به گونه‏اى است كه نشان مى‏دهد امام به ضميمه‏ى قرآن كريم، جانشين پيامبر صلّى‏اللّه عليه و آله در نبوت و رسالت است و آن دو هرگز از هم جدا نمى‏شوند و با هم از دين نبوى حكايت مى‏كنند.
 پيامبر صلّى‏اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «إنّى‏ مُخَلِّفٌ فيكُم الثَقَليْنِ كِتابَ‏اللَّهِ وَ عِتْرَتى‏ أهْلَ بيتى‏. انظروا كيف تخلفونى فيهما»(2)
 واژه‏ى «مخلّف» نشان‏گر اين است كه پيامبر صلّى‏اللّه عليه و آله و سلّم بايستى از سوى خدا جانشينش را معرفى كند و از ضميمه‏ى قرآن به اهل بيت، معلوم مى‏شود جانشين او تنها جنبه‏ى حاكميت سياسى و زمام دارى اجتماعى ندارد بلكه در تمامى شؤون و ابعاد شخصيتِ رسول‏اللّه صلّى‏اللّه عليه و آله جانشين آن حضرت است به جز نبوّت تشريعى و قانون‏آورى.
 * و در حديث حضرت كاظم 7آمده: «الإمامةُ هِىَ الّنوُر(3)».
 * و نيز در حديث معروف حضرت رضا 7آمده: «إنَّ الاِمامةَ منزلةُ الانبياء وإرث الاوصياء.»(4).
 «و... إنّ الاِمامَةَ خِلافَةُ الرسولِ وَ مقامُ اميرالمومنينَ والحسن والحسين وَ... إنَّ الاِمامَة زِمام الدّينِ و نِظامُ‏المسلمينَ وَ صَلاحُ‏الدّنْيا و عِزّالمؤمنين و... إنّ الاَمامةَ اُسّ اَلاسلامِ النامى‏ و فَرْعُه السّامى.»
 خلاصه‏ى مضمون عبارات اين‏كه: امامت پايه‏ى بالنده‏ى اسلام و شاخه‏ى بلند آن است. و امامت از جهت منزلت و شأن و موقعيت و ژرفا، برتر از دسترسى خردهاى مردمان است كه بتوانند با آرا و انتخاب خود امامى برپا كنند.
 از اين روى امام، نايب و جاى‏نشينِ تمامى ابعاد و شؤون پيامبر صلى‏اللّه عليه و آله است به جز يك شأن كه رسول گرامى آن را مكرر استثنا فرموده و آن شأن نبوت تشريعى است كه مى‏فرمود: «يا على انت منى بمنزلة هارون من موسى الاّ انّه لانبىَّ بَعدى.(5)»
 و نيز او در طول بيست و اندى سال پيامبرى خود مقامات امام و على عليه‏السّلام را گوشزد فرمود و شؤون و فضايل مهم او را همچون ولايت در تكوين، ابلاغ متن دين، تبيين و تفسير قرآن و احكام، زمامدارى و حكومت جامعه، علم غيب و عصمت، شجاعت و پهلوانى و... تذكر داد.

___________________________________________________________________

1) بقره /124
2) كافى 1/293 ، شرح نهج‏البلاغه ج 6/375
3) كافى 1/199.
4) كافى 1/198.
5) كافى 8/25

نوشتن دیدگاه