سال دهم هجرت بود، پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) در مراسم حج آن سال ((در ما ذى حجه)) شر كت كرد كه آخرين حج پيامبر بود و به عنوان حجه الوداع شمرده مى شد.
بسيارى از مسلمين در آن شركت داشتند.
هنگامى كه پيامبر براى انجام بقيه مناسك حج به ((منى)) آمدند، در آنجا مردم را به دور خود جمع نمود و به سخنرانى پرداخت، پس از حمد و ثناى الهى، خطاب به مردم چنين فرمودند:
اى مردم! چه روزى محترم ترين روزها است؟
گفتند: امروز ((روز عيد قربان)).
فرمود: چه ماهى بهترين ماهها است؟
گفتند: اين ماه ((ذى حجه)).
فرمود: چه شهرى مهمترين شهرهاست؟
گفتند: اين شهر ((مكه)).
فرمود: اى مردم! بدانيد كه خون هاى شما و اموال شما مسلمين مانند احترام اين روز در اين ماه و در اين مكه، احترام دارد، تا روزى كه خدا را ملاقات كنيد، و در آن روز ((قيامت)) خدا از اعمال شما بازخواست كند، آگاه باشيد آيا وظيفه خود را ابلاغ كردم؟
گفتند: آرى.
حضرت فرمودند: خدايا شاهد باش.
سپس حضرت فرمودند:
((اى مردم! بدانيد هركس كه در نزد او امانتى هست، آن را به صاحبش ‍ برگرداند، و بدانيد كه خون و مال مسلمانان حلال نيست مگر با رضايت خودش، به خودتان ستم نكنيد، و بعد از من روش كفار را پيشه خود نسازيد)).(123)
 
اى ستم پيشه ميازار خداجويان را           رنج بيهوده مبر مشت مزن سندان را
نيست در مذهب ما فرق سيه را ز سپيد           جز به تقوا نبود منزلتى انسان را
پيرو رهبرى عالم ربانى شو           رهبر خويش مگير اهرمن و شيطان را
مرد آزاده شو و تن به مذلت بسپار           بهر دنيا مده از كف شرف و ايمان را (124)

- پینوشتها -

123- وسائل الشيعه: ج 19، ص 3.
124- گلواژه: ج 1 ص 179، حاجى على آهى.