پرسش. آيا امير مؤمنان عليه السلام با اختيار، با ابوبكر بيعت كردند؟
اولاً بايد ديد که بيعت به چه معنا است .
بيعت ، پيماني است ميان شهروند و حاکم که امروزه با رفراندوم و انتخابات در ميان مردم رايج است . در آن زمان بيعت ، به اين صورت بوده است که مردم با اختيار خودشان مي رفتند و دست خود را در دست حاکم قرار مي دادند .
اين نوع بيعت از امام علي عليه السلام با هيچ يک از خلفاي سه گانه صورت نگرفته است .
از ديدگاه اهل سنت، آن طور که در صحيح ترين کتاب هاي اهل سنت آمده است ، امير المومنين عليه السلام در شش ماه اول حکومت ابوبکر با او بيعت نکردند و تنها زماني که حضرت صديقه طاهره به شهادت رسيدند ، اين بيعت آن هم از روي اجبار و اکراه صورت گرفته است .
بخاري ، در صحيح ترين کتاب اهل سنت ، مي نويسد :
حضرت زهرا سلام الله عليها بعد از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم شش ماه زنده بود . بعد از آن كه از دنيا رفت ، شوهرش علي او را شبانه دفن كرد و به ابوبكر كه حاكم اسلامي بود و معمولاً نماز بر ميت را حاكم اسلامي مي‌خواند ، به او اعلام نكردند . در اين شش ماه با ابوبكر بيعت نكردند .
(صحيح البخاري، ج 5، ص 82) .
امام علي عليه السلام در نهج البلاغه نامه 28 مي فرمايد :
إنّي كنت أقاد كما يقاد الجمل المخشوش حتى أبايع .
مرا از خانه‌ام كشان كشان به مسجد بردند ؛ همان‌گونه‌اي كه شتر را مهار مي‌زنند و هرگونه فرار و اختيار از او مي‌گيرند .
و جالب اين است كه مي‌گويد وقتي آقا امير المؤمنين عليه السلام وارد مسجد شد ، گفتند با ابوبكر بيعت كن . حضرت فرمود : اگر من بيعت نكنم ، چه مي‌شود ؟ گفتند : قسم به خداي كه شريك ندارد ، گردنت را مي‌زنيم . حضرت فرمود : در اين هنگام بندۀ خدا و برادر پيامبر را كشته‌ايد . ابوبكر ساكت شد و چيزي نگفت .(الإمامة والسياسه بتحقيق الشيري: 31، باب كيف كانت بيعه علي بن أبي طالب) .
و از آن جالب تر اين که در اثبات الوصيۀ مسعودي آمده است كه امير المؤمنين عليه السلام را كشان كشان بردند به طرف ابوبكر و گفتند كه بايد بيعت كني . دست علي عليه السلام مشت بود و باز نبود . تمام اين‌ها جمع شدند تا مشت آن حضرت را باز كنند و در درون دست ابوبكر قرار دهند ، نتوانستند . ابوبكر آمد جلو و دست خود را بر روي دست بستۀ امير المؤمنين عليه السلام به عنوان بيعت كشيد. (إثبات الوصيه للمسعودي: 146، الشافي : 3 / 244 ، علم اليقين : 2 / 386 - 388 . بيت الأحزان للمحدث القمي: 118، الأسرار الفاطميّة للشيخ محمد فاضل المسعودي: 122، علم اليقين للكاشاني: 686، المقصد الثالث ، الهجوم على بيت فاطمه (ع) لعبد الزهراء مهدي: 136، 343) .
از ديدگاه شيعيان هم ، هيچ بيعتي حتي يک لحظه هم صورت نگرفته است .
شيخ مفيد در كتاب الفصول المختاره ، ص56 مي‌فرمايد :
اجماع امت است كه امير المؤمنين عليه السلام در آن شش ماه بيعت نكرده است . و بعد از هم اهل سنت مي‌گويند كه بيعت كرده است . محققين از شيعه بر اين عقيده هستند كه علي عليه السلام حتي يك ساعت هم با خلفا بيعت نكرده است .
بنابراين ، اولاً هيچ بيعتي صورت نگرفته است و اگر صورت گرفته باشد ، از روي اختيار نبوده ؛ بلکه از روي اجبار و اکراه بوده است .