خروج ابراهیم بن مالك اشتر بر ضد ابن زیاد

در بیستم ذی‌حجه سال 67 هـ .ق. ابراهیم بن مالك اشتر بر ضد ابن زیاد ملعون خروج كرد. هنگامى كه جناب مختار  كوفه را از قاتلان سیدالشهداء (علیه السلام) پاك كرد، در این روز ابراهیم بن مالك اشتر با 12000 یا به روایت ابن نما با كمتر از 20000 نفر براى جنگ با ابن زیاد از كوفه خارج شد و مختار به بدرقه او رفت.
لشكر ابراهیم تا كنار نهر خازر در پنج فرسخى موصل رفت و آن مكان را لشكرگاه كرد. عبیدالله به موصل آمد و آنجا را با سى هزار ـ یا هشتاد هزار ـ سواره تصرف كرد و آماده جنگ با لشكر ابراهیم شد.
شبى كه فردایش جنگ شروع شد، خواب به چشمان ابراهیم بن مالك نیامد و این كلمات را بارها براى لشكرش تكرار میكرد: « ای مردم! شمایید انصار دین و شیعه امیرمؤمنان(علیه السلام)؛ و این است عبیدالله بن مرجانه، قاتل حسین بن على(علیه السلام)؛ این است كه پسر فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را از جرعه اى آب منع كرد در حالى كه اهل و عیال و اطفال او فریاد العطش مى زدند. او بود كه مانع شد تا پسر پیامبر(صلی الله علیه و اله) به جایى برود و اطراف او را گرفتند تا با لب تشنه شهیدش كردند و عیالات او را مانند كنیزان بر شتران سوار كرده، به شام بردند. به خدا قسم! آن چه این ملعونان با ذریه پیامبر(صلی الله علیه و اله) كردند، فرعونیان با بنی اسرائیل نکردند». سپس دعا كرد: «خداوند پیروزى را نصیب ما فرماید، چون ما براى خون خواهى اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و اله) قیام كرده ایم».
صبح قسمتهاى مختلف لشكر و پرچمها را بازدید نمود و جنگ آغاز شد. سرانجام بعد از چند روز جنگ و فرار لشكر عبیدالله بن زیاد، در روز عاشوراى سال 67 هـ .ق. عبیدالله به دست ابراهیم بن مالك اشتر نخعى به جهنم واصل شد و سر او را براى مختار فرستادند .