يكى ديگر از مواردى كه در زمينه سازى براى تربيت فرزندان موثر است و در سيره تربيتى حضرت امام حسن عليه السلام مشاهده مى شود، تلاش ‍ براى جلوگيرى از اختلاف و از هم پاشيدن خانواده هاست . بگو مگو و كشمكش در داخل خانواده و در بين والدين بى ترديد تاثير در روح و روان كودك دارد و ناخواسته فرزندان را در مسير انحراف و ناسازگارى هاى اجتماعى و فردى قرار مى دهد. بايد در تربيت فرزندان ، زمينه هاى هنجارشكنى و اصول زدايى را از بين برده و از اختلاف شديدا پرهيز كرد و در صورت بروز مشكل ، بايد از راه هاى صحيح آن را حل نمود.
در رفتار تربيتى و منش اخلاقى حضرت مجتبى عليه السلام تلاش براى اصلاح درگيرى ها و رفع اختلاف هاى داخلى خانواده ها قابل توجه مى باشد. روزى مردى به نام غاضرى به حضور آن جناب آمده و از ضرر و زيانى كه به سبب گفتار و رفتار همسرش به او وارد شده بود، سخن به ميان آورد و از دست همسرش اظهار ناراحتى و رنجش نمود. امام حسن عليه السلام بدون اين كه در مورد جزئيات ماجرا و كيفيت اختلاف توضيحاتى بخواهد، خسارت آن فرد را شخصا جبران نمود. (44) و به اين ترتيب زمينه درگيرى خانوادگى را از ميان برداشت و اجازه نداد كه در اثر مقدارى ضرر مالى كدورت و اختلاف در بين يك زن و شوهر ريشه دار شده و به مرور اساس خانواده اى از هم بپاشد.
بنابراين والدين بايد از اختلافات و بگومگوهاى خويش كاسته و در مقابل اطفال خود از آن پرهيز نمايند. زيرا كشمكش و مجادله پدر و مادر موجب زمينه سازى براى ناسازگارى هاى فرزندانشان مى شود كه بعضى از علائم اين ناسازگارى ها عبارتند:
1. عدم حضور كودك در گروه ها و جلسات اجتماعى و نداشتن فرصت براى ابراز وجود و شكوفايى استعدادهايش .
2. داشتن قيافه اى نگران و افسرده در اجتماعات .
3. بيمناك بودن نسبت به آينده و عدم احساس لذت از درس و مدرسه و زندگى .
4. عقب ماندگى آموزشى در اثر كمبود عواطف و محبت خانوادگى .
5. روى آوردن به افراد منحرف و سرگرمى هاى پوچ و باطل و اغواكننده به علت بهره مند نبودن از محبت خانوادگى .
6. داشتن تشويش ذهنى ، افكار مضطرب و اشتغال ذهن و فكر به اختلافات و مشكلات خانوادگى .
7. داشتن ديدگاه منفى به افراد اجتماعى .
8. از بين رفتن عزت و شخصيت و احترام والدين در منظر او.
در اين گونه موارد بهتر است كه :
1. پدر و مادر در حضور كودكان از سرزنش يكديگر خوددارى نموده و از بگومگو و مجادله به شدت پرهيز كنند.
2. والدين در نشست هاى خانوادگى از مطالبى كه روح حرص و طمع و بدگويى از ديگران را در فرزندان القاء مى كند، خوددارى نمايند.
3. اصل مسلم در رفتار بين پدر و مادر بايد بر اساس خوش بينى و حسن ظن باشد.
4. والدين خواسته هاى خويش را منطبق بر رضاى خداوند قرار دهند نه مطابق با سليقه شخصى خويش .
5. همديگر را با كلمات احترام آميز صدا نموده و با عباراتى كه بار مثبت و عاطفى و محبت آميز داشته باشد استفاده نمايند و از سخنان زشت و توهين آميز و كينه آور احتراز نمايند.
6. در حضور فرزندان از روزگار و مشكلات زندگى شكايت نكنند و از مسائلى كه غالبا و به طور ناخودآگاه در زندگى به فرزندان ديد منفى القاء مى كند پرهيز نمايند و راضى به رضا و قضاى الهى باشند.
7. در مورد مسائل و مشكلات خانه هفته اى يك روز جلسه بحث و مذاكره قرار دهند و در حضور كودكان به مشورت و تبادل نظر پرداخته و به افكار اعضاى خانواده احترام بگذارند. (45)

- پاورقی -

 44- بحارالانوار، ج 43، ص 342.
45- آنچه والدين و مربيان بايد بدانند، ص 35.