سعه صدر و روحيه عذرپذيرى در امر تربيت امرى لازم و ضرورى مى باشد. مربيان موفق مى دانند كه كودك از روى ناآگاهى اشتباهاتى انجام مى دهد، نوجوان در اثر غرور در رفتارهاى غلط خود پافشارى مى كند، در برخى كودكان و نوجوانان ناهنجارى هايى از قبيل شرارت ، خشونت و عصبانيت ديده مى شود. اما بعد از مدت كوتاهى اين حالت برطرف شده آنان متوجه خطاى خود مى شوند و با زبان حال يا زبان قال عذرخواهى مى كنند.
در اين حالات مربيان آگاه ، با سعه صدر خطاهاى آنان را ناديده گرفته و با روحيه عذرپذيرى كه دارند از اشتباه آنان چشم پوشى مى كنند. حضرت مجتبى عليه السلام در يك عبارت زيبايى مى فرمايد:
اگر كسى در يك گوشم به من فحش دهد و در گوش ديگرم از من عذرخواهى كند، من از او قبول مى كنم . (68)
اگر ما خطاهاى فرزندان را ناديده نگيريم و اشتباهات آنان را كم اهميت جلوه ندهيم ، كمترين نتيجه آن ، احساس كمبود شخصيت و از دست دادن اعتماد به نفس ، در فرزندان خواهد شد. در احاديث مى خوانيم كه امام دوم شيعيان در يك رفتارى پسنديده ، خصيصه عذرپذيرى را به عنوان يك خصلت مطلوب براى مربيان عالم ارائه نمود.
جمعى از سادات بنى هاشم ، شبى در منزل حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام مهمان بودند و از موضوعات مختلف سخن مى گفتند، هنگام صرف غذا رسيد، در اين موقع يكى از خادمين حضرت ، مشغول خدمتگذارى و پذيرايى گرديد. او همين طور كه غذاى داغ را تقسيم مى كرد در اثر سهل انگارى مقدارى از آن بر روى بدن حضرت ريخت و از حرارت آن ، پوست بدنش آسيب ديد. غلام از كار خود ناراحت شده و زبان به اعتذار گشوده و گفت :
سرور من ! خداوند متعال مى فرمايد: و الكاظمين الغيظ؛ پرهيزگاران خشم خود را فرو مى برند. امام فرمود: خشم خود را فرو بردم . و غلام ادامه داد: و العافين عن الناس ؛ و از خطاى مردم مى گذرند. فرمود: از تو عفو كردم و از خطايت گذشتم . غلام اضافه كرد: والله يحب المحسنين ؛ و خداوند نيكوكاران را دوست دارد. امام فرمود: تو را آزاده كرده و پانصد درهم نيز به تو بخشيدم . (69)

- پاورقی -

 68- امام مجتبى (ع ) ص 183 به نقل از احقاق الحق ، ج 11، ص ‍ 116.
69- جلوه هايى از نور قرآن ، ے ے ے ے ص 120.

نوشتن دیدگاه