آيا مي دانید روز قیامت از چه نعمتی سوال می شویم ؟
ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ سوره تکاثر ایه 8
سپس حتماً و حتماً ـ آنروز ـ از آن نعمت نعمت ها; بزرگترین نعمت و همه نعمت سئوال خواهید شد.
امام باقر و امام صادق علیهما السّلام فرمودند:
" النعیم و لایة امیر المؤمنین علیه السّلام ".(تفسیر البرهان 4/503)
حنان بن سدیرمی گوید که پدرم سدیر به من گفت: نزد جعفر بن محمّد علیهم السلام بودم. غذایى در برابر ما نهادند که هرگز غذایى مانند آن نخورده بودم. پس به من فرمود: اى سدیر! غذاى ما را چگونه یافتى؟ عرض کردم: پدر و مادرم فدایت اى پسر پیامبر خدا، تاکنون چنین غذایى نخورده ام و گمان هم نمى کنم که دیگر غذایى مانند آن بخورم. آن گاه چشمانم پر از اشک شد و گریستم. فرمود: اى سدیر! چرا گریه مى کنى؟ عرض کردم: یابن رسول اللّه، آیه اى از کتاب خدا را به یاد آوردم. فرمود: کدام آیه؟ عرض کردم: این آیه «سپس در آن روز از نعمت بازخواست مى شوید». مىترسم این غذا جزو همان نعمتى باشد که خداوند درباره آن بازخواست مى کند. حضرت خندهاى کرد به طورى که دندان هاى عقلش نمایان شد، سپس فرمود: اى سدیر، از تو، نه درباره خوراک لذیذ سؤال خواهد شد و نه درباره جامه نرم و نه درباره بوى خوش، بلکه اینها براى ما آفریده شده و ما براى استفاده از آنها خلق شده ایم و ما باید در آنها به طاعت خدا عمل کنیم. عرض کردم: پدر و مادرم فدایت اى پسر پیامبر خدا، پس آن نعمت کدام است؟ فرمود: دوستى على و عترت او؛ در روز قیامت خداوند مى پرسد: در برابر نعمت دوستى على و عترت او که آن را به شما عطا کردم چگونه شکر مرا به جا آوردید. (بحار الأنوار، ج۲۴، ص: ۵۸ به نقل از کتاب تفسیر فرات ابن ابراهیم) 1
ابو حنیفه گفت فدایت شوم مرا از تفسیر این آیه یعنی : ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ (تکاثر:۸)خبر دهید. فرمود: به نظر تو نعیم چیست؟ گفت امنیت و صحت بدن و خوراک حاضر. امام صادق علیه السلام فرمود:اگر خدا نگه دارد تو را ، یا به پا دارد تو را در روز قیامت تا از هر لقمه اى که خورده اى و هر شربت آبى که نوشیده اى ،حساب بکشد ، باید مدت بسیار زیادى بایستى.گفت : فدایت بشوم پس نعیم چیست ؟ فرمود: نعیم ، ما هستیم که خداوند مردم را به واسطه ما نجات بخشیده از گمراهى و از کورى به بینش رسانده و از نادانى به علم رهنمون ساخته است.
(بحار الانوار ج۱۰ ص ۲۰۹ به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهره) 2
ابوحمزه گوید که گروهى نزد امام ششم علیه السّلام بودیم و خوراک خواست که ما در خوشمزگى و لطافت مانندش را ندیده بودیم تا شکم پر کردیم وانگه خرمائى آوردند که از صفا و زیبائى برروى ما مى خندید، مردى گفت البته در فردا از این نعمت بازپرسى شوید که نزد زاده رسول از آن برخوردار شدید، امام ششم علیه السّلام فرمود خدا کریمتر و والاتر است از آنکه بشما بخوراند و گوارا دارد و آنگاه از شما بازپرسى کند ولى شما بازپرسى می شوید از آنچه به خاطر نعمت به وجود محمّد و آل محمّد بهره مند شده اید. حال که معلوم شد منظور از نعمت به معنی حقیقی آن نعمت ولایت اهل البیت است ، این نعمت ممکن است که به واسطه ی توطئه و کینه ی دشمنان آل الله از دسترس مردم خارج شده و در پس پرده ی غیبت قرار گیرد . ( بحار الأنوار، ج۲۴، ص: ۵۴) 3
جمیل می گوید از امام صادق علیه السّلام در مورد آیه "لتسئلنّ یومئذ عن النّعیم" سؤال کردم، فرمودند: سؤال مى شود این امّت از نعمتى که خداى متعال به سبب رسولش و سپس به سبب خاندان ایشان بآنان عنایت فرموده است.
"نعیم" رسول اکرم و اهل بیت و عترت آن حضرتند صلوات الله علیهم أجمعین که بمنزله ایشانند و اولیاء الهى هستند;
"نعیم" حبّ آنان و موالات و ولایت ایشان است;
و بالاخره فرموده اند: "نحن النّعیم" (تفسیر البرهان 4/502) 4
1-عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ کُنْتُ عِنْدَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فَقَدَّمَ إِلَیْنَا طَعَاماً مَا أَکَلْتُ طَعَاماً مِثْلَهُ قَطُّ فَقَالَ لِی یَا سَدِیرُ کَیْفَ رَأَیْتَ طَعَامَنَا هَذَا قُلْتُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا أَکَلْتُ مِثْلَهُ قَطُّ وَ لَا أَظُنُّ أَنِّی آکُلُ أَبَداً مِثْلَهُ ثُمَّ إِنَّ عَیْنِی تَغَرْغَرَتْ فَبَکَیْتُ فَقَالَ یَا سَدِیرُ مَا یُبْکِیکَ قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ذَکَرْتُ آیَهً فِی کِتَابِ اللَّهِ قَالَ وَ مَا هِیَ قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ فِی کِتَابِهِ ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ فَخِفْتُ أَنْ یَکُونَ هَذَا الطَّعَامُ الَّذِی یَسْأَلُنَا اللَّهُ عَنْهُ فَضَحِکَ حَتَّى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ثُمَّ قَالَ یَا سَدِیرُ لَا تُسْأَلُ عَنْ طَعَامٍ طَیِّبٍ وَ لَا ثَوْبٍ لَیِّنٍ وَ لَا رَائِحَهٍ طَیِّبَهٍ بَلْ لَنَا خُلِقَ وَ لَهُ خُلِقْنَا وَ لْنَعْمَلْ فِیهِ بِالطَّاعَهِ وَ قُلْتُ لَهُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا النَّعِیمُ قَالَ لِی حُبُّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ عِتْرَتِهِ ع یَسْأَلُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ کَیْفَ کَانَ شُکْرُکُمْ لِی حِینَ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ بِحُبِّ عَلِیٍّ وَ عِتْرَتِهِ
2-قَالَ أَبُو حَنِیفَهَ أَخْبِرْنِی جُعِلْتُ فِدَاکَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ قَالَ فَمَا هُوَ عِنْدَکَ یَا أَبَا حَنِیفَهَ قَالَ الْأَمْنُ فِی السَّرْبِ وَ صِحَّهُ الْبَدَنِ وَ الْقُوتُ الْحَاضِرُ فَقَالَ یَا أَبَا حَنِیفَهَ لَئِنْ وَقَّفَکَ اللَّهُ أَوْ أَوْقَفَکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ حَتَّى یَسْأَلَکَ عَنْ کُلِّ أَکْلَهٍ أَکَلْتَهَا وَ شَرْبَهٍ شَرِبْتَهَا لَیَطُولَنَّ وُقُوفُکَ قَالَ فَمَا النَّعِیمُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ النَّعِیمُ نَحْنُ الَّذِینَ أَنْقَذَ اللَّهُ النَّاسَ بِنَا مِنَ الضَّلَالَهِ وَ بَصَّرَهُمْ بِنَا مِنَ الْعَمَى وَ عَلَّمَهُمْ بِنَا مِنَ الْجَهْل
3-عَنْ أَبِی حَمْزَهَ قَالَ کُنَّا عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع جَمَاعَهً فَدَعَا بِطَعَامٍ مَا لَنَا عَهْدٌ بِمِثْلِهِ لَذَاذَهً وَ طِیباً حَتَّى تَمَلَّیْنَا وَ أُتِینَا بِتَمْرٍ یُنْظَرُ فِیهِ إِلَى وُجُوهِنَا مِنْ صَفَائِهِ وَ حُسْنِهِ فَقَالَ رَجُلٌ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ غَداً عَنْ هَذَا النَّعِیمِ الَّذِی تَنَعَّمْتُمْ عِنْدَ ابْنِ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اللَّهُ أَکْرَمُ وَ أَجَلُّ أَنْ یُطْعِمَکُمْ فَیُسَوِّغَکُمُوهُ ثُمَّ یَسْأَلَکُمْ عَنْهُ وَ لَکِنَّهُ یَسْأَلُکُمْ عَمَّا أَنْعَمَ بِهِ عَلَیْکُمْ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد
4-عن جمیل، عن أبى عبدالله علیه السّلام قال: قلت له: " لتسئلنّ یومئذ عن النعیم "؟ قال: تسئل هذه الامّة عمّا انعم الله علیها برسوله ثم باهل بیته.
