از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل كرده اند كه رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند:
خداوند برتر از من كسى را نیافریده، و گرامى تر از من نزد او كسى نیست.
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: عرض كردم یا رسول اللَّه، شما برتر هستید یا جبرئیل؟
فرمود:
اى على ؛ خداوند تبارك و تعالى پیامبران مرسل را بر فرشتگان مقرّب خود برترى داده است و مرا بر تمام پیغمبران و رسولان برترى داده است و بعد از من فضل و برترى براى تو و امامان بعد از تو است و همانا فرشتگان خدمتگزار ما و دوستان ما هستند.
اى على، فرشتگانى كه عرش با عظمت الهى را بر دوش گرفته اند و آن ها كه اطراف عرشند به حمد و ستایش پروردگار او را تسبیح مى كنند و براى آن ها كه ایمان به ولایت ما اهل بیت آورده اند از خدا آمرزش مى طلبند.
اى على، اگر ما نبودیم خدا آدم و حوّا، بهشت و دوزخ، آسمان و زمین را نمى آفرید.
چگونه ما برتر از فرشتگان نباشیم در حالى كه نسبت به معرفت پروردگار و تسبیح و تهلیل و تقدیس او از آن ها پیشى گرفتیم، زیرا اوّل چیزى كه خداوند آفرید ارواح ما بود، ما را به توحید و ستایش خود گویا نمود، سپس فرشتگان را آفرید، آن ها وقتى ارواح ما را نور یگانه اى مشاهده كردند امر ما را بزرگ شمردند، ما تسبیح حق تعالى كردیم تا بدانند كه ما خلقى هستیم كه آفریده شده ایم و او منزّه از صفات ما است، به تسبیح ما فرشتگان تسبیح گفتند و او را از صفات ما پاك و منزّه دانستند.
و وقتى عظمت شأن ما را مشاهده كردند حق تعالى را تهلیل كردیم تا فرشتگان بدانند خدایى جز خداى بى همتا نیست و ما بندگان او هستیم و خدایى نیستیم كه همراه با او یا بعد از او عبادت ما واجب باشد، پس فرشتگان «لا إله إلاّ اللَّه» گفتند، و وقتى بزرگى محلّ و موقعيّت ما را مشاهده كردند تكبیر گفتیم تا فرشتگان بدانند خداوند بزرگ تر از آن است كه كسى جز به سبب او به شأن و مقام بزرگى برسد.
و وقتى عزّت و قوّت ما را مشاهده كردند گفتیم: «لا حول و لا قوّة إلّا باللَّه» تا این كه فرشتگان بدانند هیچ نیرو و قدرتى جز به سبب خداوند نیست. و وقتى نعمتى را كه خدا به ما داده و وجوب اطاعت ما را مشاهده كردند گفتیم: الحمد للَّه، تا فرشتگان بدانند حمد و ستایش به خاطر نعمت ها سزاوار پروردگار متعال است، آن ها هم گفتند : الحمدللَّه.
پس فرشتگان به سبب ما به شناخت توحید، تسبیح، تهلیل، تحمید و تمجید خداوند هدایت شدند.
سپس خداوند تبارك و تعالى آدم را آفرید و ما را در صلب او به ودیعه نهاد و آن گاه فرشتگان خود را دستور داد تا او را به خاطر تعظیم و بزرگداشت ما كه در صلب او بودیم سجده كنند.
پس سجود آن ها براى خداوند به خاطر عبادت و پرستش و براى آدم به خاطر اطاعت پروردگار و احترام او بود، زیراما در صلب او بودیم، پس چگونه ما برتر از فرشتگان نباشیم در حالی كه همه آن ها به آدم سجده كردند.
***************************************
عیون اخبار الرضا علیه السلام: 204/1 ح 22
كمال الدین: 254/1 ح 4
علل الشرایع: 5/1 ح 1
بحار الأنوار:335/26 ح 1 و 303/60 ح 16 (قسمتى از روایت)
تأویل الآیات: 876/2 ح 9
منتخب الأثر: 61 ح 1
إرشاد القلوب