لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُوْمِنُونَ

ترجمه :
7. هرآينه به تحقيق ثابت شد قول بر اكثر آن‌ها، پس آن‌ها ايمان نمى‌آورند[1] .
 
توضيح :
]پيامبر 9 رسالت را به طور كامل ابلاغ كرد[
وجود مقدس رسول و قرآن مجيد، كوتاهى در بيان عقايد و اخلاق و احكام نكردند و بر همه ثابت و محقق شد، لكن اكثر آن‌ها ايمان نمى‌آورند. در خبر دارد مسئله خلافت اميرالمومنين و اوصياى طيّبين را، حضرت رسالت مكرر در مكرر از اول بعثت تا حين رحلت بر همه ثابت كرد، ولى اكثر ايمان نياوردند كه :
«اِرْتَدَّ النَاسُ بَعْدَ رَسُولِ اللهِ إلاَّ أرْبَعَةٌ أَوْ خَمْسَةٌ»[2] .
و مكرر گفته‌ايم بيان مصداق مانع از عموم نيست.
 
تفسير :
]دو نحوه تفسير اين آيه[
(لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُوْمِنُونَ) اين جمله را دو نحوه مى‌توان تفسير كرد: يكى همان معنى كه در ترجمه بيان شد كه امور دينى بر آن‌ها ثابت شد و مع ذلك اكثر ايمان نياوردند، ديگر اينكه قول به اينكه اكثر ايمان نمى‌آورند ثابت و محقق شد، ولى معناى اول اقرب است.

[1] .  ترجمه ديگر: آرى، گفته خدا درباره بيشترشان محقّق گرديده است، در نتيجه آن‌هانخواهند گرويد.
[2] .  تمام مردم بعد از رسول خدا 9 مرتد شدند به غير از چهار يا پنج نفر. اين روايت به دوگونه در منابع آمده است : «إنّ الناسَ كُلَّهُمْ ارتدّوا بعدَ رسولِ الله 9 غير أربعة ». ر.ك: كتابسليم بن قيس: ص162؛ غاية المرام: ج2، ص97 وبحارالأنوار: ج28، ص282 و«ارتدّ الناسُبعدَ رسولِ الله 9 إلّا ثلاثة». ر. ك: الاختصاص: ص6؛ رجال ابن داود: ص271؛ غاية المرام :ج6، ص42؛ بحارالأنوار: ج24، ص274، ح1017 وكتاب الاربعين «ماحوزى»: ص291.در روايات «إلّا خمس يا إلّا خمسة» نيامده است.